Trưởng phòng Nội vụ-Lao động-Thương binh-Xã hội (NV-LĐTBXH) Ngọc Hồi ông Trần Ngọc Quang cho biết: Nghĩa trang liệt sĩ Ngọc Hồi đang được Bộ LĐTBXH nâng cấp thành nghĩa trang quốc gia, đặt tên là nghĩa trang Đông Dương, hơn 10 năm qua đã đón nhận, an táng 1087 hài cốt liệt sĩ, đa số liệt sĩ vô danh hy sinh ở Lào, Campuchia từ trước 1975.
Liệt sĩ nào địa chỉ rõ ràng, Tỉnh đội Kon Tum không bàn giao cho Phòng NV-LĐTBXH huyện Ngọc Hồi an táng mà trực tiếp giao cho Huyện đội Ngọc Hồi quản lý, chờ dịp đưa về quê hương của liệt sĩ.
| Giám đốc Sở LĐ-TBXH Kon Tum, Trần Bình Trọng: Chúng tôi chưa biết lý do gì Tỉnh đội chưa đưa về Chiều 20/7/2005, chúng tôi trao đổi vấn đề trên với ông Trần Bình Trọng-GĐ Sở LĐ-TB-XH Kon Tum, ông Trọng cho rằng, theo quy định của Chính phủ việc đưa các liệt sĩ rõ danh tánh về quê hương do bên quân đội chủ trì, ngành LĐ-TBXH chỉ phối hợp. Đến giờ tôi cũng không biết nguyên nhân vì sao chưa đưa các liệt sĩ về quê hương. Về cái tâm của tôi, không nên để hài cốt các liệt sĩ ở trên đó lâu mà cần sớm đưa về quê để chôn cất. |
Ông Quang đồng cảm với chúng tôi: Ngày Thương binh liệt sĩ sắp đến mà trong Nhà chờ của Huyện đội vẫn còn 27 bộ hài cốt liệt sĩ nằm ở đây quả rất áy náy. Nhưng danh tính các liệt sĩ bên quân đội chưa bàn giao, làm sao bên Phòng NV-LĐTBXH huyện biết mà liên hệ với thân nhân liệt sĩ.
Thiếu tá Nguyễn Văn Dũng-Phó chỉ huy chính trị Huyện đội Ngọc Hồi cho biết: Ngày 21/1/2005 (nhằm ngày 12 tháng Chạp năm Giáp Thân vừa rồi), Đội K53 quy tập ở CPC và Lào được 114 bộ hài cốt đưa về Ngọc Hồi-Kon Tum.
Trong số này, có 26 hài cốt có tên, địa chỉ khá rõ ràng nên theo quy định, Tỉnh đội Kon Tum quản lý (sau đó tìm thêm 1 hài cốt liệt sĩ có tên tuổi nữa, nâng tổng số là 27), chờ dịp đưa về quê hương liệt sĩ.
Huyện đội phân công 2 chiến sĩ ngày đêm trông nom, 3 lần hương khói sáng trưa chiều. Rằm, mùng một hàng tháng có thêm bình hoa, đĩa quả cúng. Huyện đội chỉ biết bảo vệ hài cốt các liệt sĩ, chờ chỉ đạo của cấp trên.
Chúng tôi về Đội K53 gặp Trung tá Trần Kiệm-Đội trưởng Đội K53, người trực tiếp tìm kiếm, quy tập các hài cốt liệt sĩ đưa về trong mùa khô vừa qua.
Là người nhiều năm gắn bó với công việc này, ông Kiệm cho rằng ông cũng rất bức xúc khi thấy các hài cốt liệt sĩ vẫn cứ để ở Nhà chờ lâu như vậy. Những người trực tiếp đi tìm đồng đội, cán bộ chiến sĩ K53 trèo non, lội suối, luồn rừng gian nan vất vả lắm mong tìm được chút hài cốt của đồng đội sót lại trên dưới 40 năm nơi đất khách quê người.
Tìm được một bộ hài cốt đã khó, tìm ra hài cốt rõ danh tánh, quê hương lại khó bội phần. Biết đâu trong lúc chúng ta để các anh ở Nhà chờ kia thì thân nhân liệt sĩ đang nhọc nhằn đào bới từng nắm đất hy vọng người thân mình dưới đó.
Ông Kiệm cho biết, về tình cảm ông sẵn sàng cung cấp cho tôi bảng danh sách các liệt sĩ có danh tánh, quê quán do Đội K53 tìm được để báo đăng lên cho người thân nhanh chóng đưa về kịp ngày 27/7 năm nay, song về nguyên tắc công tác chúng tôi phải làm việc với Phòng Công tác chính trị Tỉnh đội Kon Tum.
Sáng 20/7/2005, chúng tôi đã trao đổi với Thượng tá Nguyễn Văn Lợi-Chủ nhiệm chính trị Tỉnh đội Kon Tum. Ông Lợi cho rằng sở dĩ để 27 bộ hài cốt ở Nhà chờ Ngọc Hồi lâu như vậy vì phải chờ chỉ đạo của Quân khu 5 về kết quả xác minh nhân thân các liệt sĩ.
Kinh nghiệm những lần trước cho thấy, có liệt sĩ đưa về quê nhưng người thân không còn ở quê hương nữa, không ai nhận hoặc có liệt sĩ đưa về thì thấy một ngôi mộ cùng tên do người thân thông qua các nhà ngoại cảm tìm được tự bao giờ...
Ông Lợi cho rằng không nên công khai danh sách liệt sĩ lên báo vì điều ấy gây tốn kém và hiểm nguy dọc đường cho thân nhân liệt sĩ từ quê hương xa xôi tìm vào Kon Tum.
Tỉnh đội Kon Tum đã chuẩn bị sẵn sàng phương tiện cũng như kế hoạch bàn giao toàn bộ số hài cốt trên cho các tỉnh có thân nhân. Hiện tại đang chờ ý kiến cấp trên.
Chúng tôi ra về, lòng buồn vui lẫn lộn. Mừng vì ở 27 quê hương, 27 gia đình sau hơn 30 năm giờ sắp tìm được người thân của mình. Song lòng cứ nặng trĩu câu hỏi, không rõ đến bao giờ các anh mới được về đến nhà, có được một bàn thờ gia đình ấm cúng?
Nếu thủ tục gì gì đó đỡ nhiêu khê một chút có lẽ các anh đã về với gia tiên từ tết Ất Dậu.
