EVN nhận trách nhiệm

> Ngồi chờ động đất như ngóng tình nhân

Sẽ là vấn đề lớn tại kỳ họp Quốc hội sắp tới

Cuộc tiếp xúc cử tri trước thềm kỳ họp thứ tư Quốc hội khóa XIII ở Bắc Trà My lần này diễn ra trong không khí đặc biệt, khi có cả lãnh đạo các Bộ Xây dựng, KH&CN, TN&MT, Viện Vật lý Địa cầu, Viện KH& CN cùng tham gia.

Tại buổi tiếp xúc, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, trong kỳ họp Quốc hội lần này, một vấn đề lớn nổi lên là chuyện thủy điện Sông Tranh 2.

Do đó, lãnh đạo các bộ phải thể hiện trách nhiệm của mình trước người dân, trực tiếp có ý kiến với người dân để người dân yên tâm. Dân không yên tâm là trách nhiệm của Chính phủ, các bộ ban ngành và tỉnh Quảng Nam.

Lãnh đạo huyện Bắc Trà My và các xã đã phản ánh tâm tư, nỗi lo sợ của mình về động đất và an toàn đập Sông Tranh 2.

Người dân vẫn nghĩ rằng không cho tích nước nghĩa là hồ chứa sẽ cạn, tuy nhiên, do hồ không có xả đáy, nên mùa mưa lũ nước lòng hồ vẫn sẽ đạt cao trình 161m tương đương hơn 460 triệu m³ nước.

Do đó, kiến nghị phải theo dõi đập trong mùa mưa lũ này. Vấn đề tái định cư, qua 5 năm rồi hơn 1.200 hộ dân với 6.200 nhân khẩu nhường đất cho công trình nhưng đến nay vẫn chưa ổn định cuộc sống.

Ông Đinh Mướk, nguyên Trưởng ban dân Dân tộc tỉnh, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan ngành chức năng sớm có kết luận cuối cùng. “Bây giờ sập cầu cảng ở Đà Nẵng người ta cũng nói do động đất ở Bắc Trà My đó. Làm không khéo thì sẽ tạo hiệu ứng không tốt cho dư luận trong dân là rất nguy hiểm”.

Ông Hồ Văn Tiến, Chủ tịch xã Trà Bui, cho biết sau các trận động đất 100% nhà dân TĐC đã nứt nẻ, người dân bỏ nhà xây vì không dám ở, thiếu đất sản xuất khiến rừng bị tàn phá. Trước thiệt hại của người dân ông Tiến khẳng định: “Thiệt hại là rõ ràng. Chủ đầu tư phải đền bù chứ không phải hỗ trợ nữa!”.

Cục trưởng Cục giám định nhà nước: “Đập an toàn !”

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Công trình thủy điện Sông Tranh 2.

Trước những thắc mắc của cử tri Bắc Trà My, TS Lê Huy Minh, Phó viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu, nhắc lại những điều đã nói trước đó: Viện đã ghi nhận được 2 trận động đất lớn 4,8 độ richter tại đây. Đây là khu vực tiềm ẩn nguy cơ động đất vì trước khi làm thủy điện đã có động đất với các đới đứt gãy đang hoạt động.

Theo kết quả đánh giá của Viện, động đất cực đại có thể xảy ra là 5,5 độ richter ứng với động đất cấp 8, gây ra rung chấn ở vị trí đặt đập thủy điện Sông Tranh 2 là 150cm/s².

Từ tháng 11-2011 bắt đầu xuất hiện động đất khi thủy điện Sông Tranh 2 tích nước, Viện đã 3 lần vào đây điều tra, khảo sát và kết luận động đất là do kích thích từ việc tích nước hồ chứa.

“Độ lớn của động đất kích thích chưa có dấu hiệu suy giảm về độ lớn và tần suất. Nếu chủ đầu tư thiết kế xây dựng đập đúng như Viện Vật lý Địa cầu kiến nghị thì đập sẽ an toàn”.

Cũng theo ông Minh, hiện nay động đất không dự báo được, chỉ khi xảy ra mới thông báo kết quả đo được. Đánh giá hoạt động đất kích thích ở thủy điện Sông Tranh kéo dài bao lâu chỉ dựa theo kinh nghiệm động đất đã từng xảy ra ở thủy điện Hòa Bình và Sơn La.

Ở hai thủy điện này, động đất kích thích phải sau 5 năm mới chấm dứt. Tuy nhiên động đất kích thích ở Bắc Trà My khác Sơn La và Hòa Bình là gây ra tiếng nổ. Do nguồn phát sinh nông do đó gây ra tâm lý lo lắng cho người dân trong vùng.

Hiện Viện Vật lý Địa cầu bắt đầu xây dựng trạm đo động đất đầu tiên ở khu vực đập Sông Tranh 2 và sau đó sẽ lắp đặt 4 trạm khác ở Trà Bui, Trà Giác và Tiên Phước để tiếp tục nghiên cứu.

Thay mặt Hội đồng Nghiệm thu các công trình xây dựng nhà nước, đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ kiểm tra và theo dõi quá trình xây dựng giám định đập thủy điện Sông Tranh 2, ông Lê Quang Hùng, Cục trưởng Cục giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, cho biết: Hội đồng đã thuê tư vấn độc lập với các chuyên gia Thụy Sĩ, huy động 20 chuyên gia trong nước cùng khảo sát nghiệm thu lại công trình và có báo cáo gửi Thủ tướng.

“Tôi khẳng định đập an toàn. An toàn đúng với thiết kế mực nước dâng tới 175m chịu được động đất gia tốc nền 150cm tương đương 5,5 độ richter.

Ngoài ra, tư vấn thiết kế nước ngoài cũng đã khẳng định nếu mực nước dâng ở cao trình 175 thì đập chịu đựng được động đất cấp 8, ở cao trình cửa tràn 161m thì chịu được động đất cấp 9!”.

EVN nhận trách nhiệm

Trả lời chất vấn của dân, ông Hoàng Quốc Vượng, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), cho biết: “Dưới góc độ của chủ đầu tư, EVN chia sẻ những lo lắng của người dân và chính quyền, và nhận trách nhiệm của mình trước những xáo trộn đó. EVN đã bỏ chi phí để mua sắm và lắp đặt 5 trạm đo động đất, 2 trạm đo gia tốc để đánh giá đầy đủ hơn về động đất ở đây”.

Ông Vượng cũng khẳng định: Nếu xảy ra sự cố ảnh hưởng đến hàng vạn người dân hạ du thì không có một cá nhân nào, không có tổ chức nào đủ lớn để chịu được trách nhiệm về thiệt hại to lớn ấy. Do đó nhiệm vụ lớn nhất là đảm bảo an toàn cho vùng hạ du.

EVN sẽ phối hợp với chính quyền Trà My kiểm tra theo dõi để phát hiện dấu hiệu bất thường. Bộ Công thương đã chỉ đạo EVN ban hành quy định vận hành hồ chứa Sông Tranh 2 trong mùa mưa lũ. Phối hợp với tỉnh Quảng Nam xây dựng phương án bão lũ tính đến phương án vỡ đập. EVN sẵn sàng phối hợp với địa phương để diễn tập cho người dân. Nếu có thiệt hại do công trình thủy điện Sông Tranh 2 tích nước EVN sẽ có trách nhiệm khắc phục thiệt hại cho người dân”.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Đảng, Chính phủ quan tâm đặc biệt đến vấn đề động đất ở Bắc Trà My. Chính phủ đặt an toàn tính mạng người dân lên trên hết. Không an toàn thì không phát điện, không tích nước”.

Phó Thủ tướng chỉ đạo các bộ ban ngành tiếp tục theo dõi an toàn đập Sông Tranh 2 trong mùa mưa này. EVN cần chỉ đạo BQL dự án thủy điện 3 nêu cao trách nhiệm, không được đùn đẩy.

Trước mắt phải khảo sát kiểm tra 250 nhà dân, 10 công sở, đường sá để khắc phục sửa chữa để người dân an tâm.

Ngay sau buổi tiếp xúc cử tri, Phó Thủ tướng và lãnh đạo các bộ ban ngành đã đi thị sát kiểm tra việc khắc phục chống thấm bên trong đường hầm Sông Tranh 2. Theo BQL dự án thủy điện 3 đến nay việc khắc phục chống thấm đập Sông Tranh 2 đã hoàn thành.