Ngược lại, ở xứ ta từ ngàn xưa ngạch quan hấp dẫn không phải bởi lương. Công thự chuyển thành tư dinh, công ty gia đình và chủ nghĩa thân hữu với ngàn vạn ảo thuật đang giúp “ai khéo vẫy vùng thì được của riêng”.
Trong cuộc vần vũ đó, một lớp váng giàu có đang mau chóng hình thành dựa trên sự đói nghèo được trải đều cho số đông dân chúng. Nếu để điều ấy mặc nhiên diễn ra, chúng ta có tội với hàng triệu con người đã ngã xuống vì mảnh đất này.
Giấc mơ về một xã hội với công bộc liêm chính phục vụ nhân dân chợt bị đánh thức bởi một nền tư pháp yếu ớt không đủ sức răn đe quan chức chia đất, nay lại thêm tư dinh cho quan chức có khó khăn về nhà ở.
Từ hơn 12 năm nay, chế độ bao cấp nhà đất cho quan chức về cơ bản đã chấm dứt, công thự không thể được bán cho người thuê sau tháng 07/1994. Điều đáng bàn là qui định rất đỗi rõ ràng này của Nghị định 61/CP liệu có được áp dụng cho các quan chức với quyền lực và tầm ảnh hưởng ngày càng cao hay chăng?
Nếu gắng thực thi một thứ luật pháp chỉ dành riêng cho nhà nước để quản lí người dân, mà luật không dám đến gần nhà quan, thì luật pháp đó chỉ tạo ra sự miễn cưỡng phục tùng, chứ không thể tạo nên nể phục.
Không thể được tạo ra bởi pháp luật tinh vi, liêm chính của người làm quan là báu vật của một nền văn hóa đề cao sự tự tiết độ trước mọi cám dỗ vật chất. Làm cho quan chức run sợ trước lạm dụng bổng lộc, người ta có thể tìm cách minh định thu nhập của quan chức, bằng cách công khai hóa mức lương và buộc kê khai các lợi ích tư.
Trong đồng lương của họ nên có một đồng bạc dưỡng liêm, nhắc nhở họ trước ánh mắt giám sát khắt khe của ngàn vạn cử tri và dư luận. Vừa dưỡng liêm, vừa nâng cao pháp chế, hy vọng trong một tương lai gần trách nhiệm chính trị của quan chức mới có thể gia tăng.
Theo Phạm Duy Nghĩa
Tuổi trẻ
