Đất nước đổi mới. Kinh tế thị trường. Cải cách tư pháp. Hội nhập quốc tế. Các luật sư không chỉ tham gia tố tụng, họ còn tư vấn, đại diện cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, từ đầu tư, thương mại, sở hữu trí tuệ, đến thương lượng, hòa giải...
Số lượng và chất lượng luật sư tăng nhanh, tuy nhiên, theo nhận xét của nhiều người, so với nhu cầu xã hội thì chưa đáp ứng kịp.
Tham dự Đại hội đại biểu luật sư toàn quốc lần thứ nhất (tháng 5-2009), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh: “Thực tiễn cải cách tư pháp vừa qua đã minh chứng không thể có phiên tòa xét xử theo tinh thần cải cách nếu thiếu sự tham gia tranh tụng của các luật sư có năng lực, trách nhiệm và tôn trọng nghề nghiệp”.
Chủ tịch nước yêu cầu Liên đoàn Luật sư Việt Nam (LSVN) sau khi thành lập, phải “khẩn trương xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ luật sư đến năm 2020, tầm nhìn xa hơn, phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.
Tại buổi tọa đàm với đại diện luật sư các tỉnh, thành (tháng 12-2009), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng một lần nữa nhấn mạnh: “Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị đề ra trọng tâm cải cách tư pháp là công tác xét xử, là đẩy mạnh tranh tụng tại tòa. Muốn vậy, phải có đủ luật sư. Đẩy mạnh hội nhập cũng đòi hỏi phải có nhiều luật sư giỏi”.
Chỉ đạo của Chủ tịch nước và Thủ tướng cho thấy, đào tạo và bồi dưỡng luật sư đang trở thành nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết.
Độc mã
Những năm gần đây, đào tạo cử nhân Luật phát triển mạnh, nhiều trường đại học mở ngành Luật với đủ loại hình: chính quy, tại chức, mở, từ xa... Tuy nhiên, đào tạo chức danh luật sư thì cả nước hiện mới có duy nhất Học viện Tư pháp (HVTP, đóng tại Cầu Giấy, Hà Nội).
|
|
Giới luật sư đang có nhiều thuận lợi để phát triển cả về số lượng và chất lượng. Vấn đề là nắm bắt lấy cơ hội như thế nào
- Luật sư Nguyễn Thanh Bình.Một giảng viên lâu năm của HVTP cho biết, mỗi năm có khoảng 2.000 học viên theo học các khóa luật sư kéo dài sáu tháng. “Thời gian quá ngắn”, giảng viên này nhận xét, “song với chương trình khung Bộ Tư pháp ban hành, học viên được trang bị khá đủ kiến thức, kỹ năng cơ bản. Giáo trình, tài liệu tham khảo được soạn trên hồ sơ hàng ngàn vụ án có thật, học viên chia nhóm thảo luận, phương pháp này giúp họ hứng thú, tiếp cận tốt các kỹ năng hành nghề”.
Vị giảng viên không quá lạc quan khi nhận xét, cơ sở vật chất của HVTP còn khiêm tốn, thiếu phòng học nên mỗi lớp luật sư lên tới cả trăm người trong khi lý ra 20 - 25 học viên là vừa.
Luật sư Nguyễn Thanh Bình - nguyên Chủ nhiệm Khoa Luật sư HVTP - nhận xét: “Đội ngũ giảng viên đào tạo luật sư hiện hơi mỏng. Các luật sư được mời thỉnh giảng tuy giàu kinh nghiệm song lại thiếu kỹ năng sư phạm. Tăng giáo viên thỉnh giảng chưa phải là giải pháp trọn vẹn”.
Giải pháp?
Vì nhiều lý do, chỉ khoảng 1/3 học viên tốt nghiệp các khóa luật sư đi theo nghề này. Dễ thấy, nếu giữ nguyên quy mô đào tạo hiện nay, chúng ta sẽ không đủ 20.000 luật sư vào năm 2020, như mục tiêu đã đề ra.
Luật sư Nguyễn Thanh Bình (hiện là Chủ nhiệm Ủy ban đào tạo Liên đoàn LSVN) nhận định: “Nếu vẫn giữ mô hình tố tụng xét hỏi, 20.000 luật sư có thể đáp ứng được. Nhưng sẽ thiếu, nếu chúng ta chuyển hẳn sang mô hình tố tụng tranh tụng”.
Để có đủ luật sư đáp ứng cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế, ông Bình cho rằng cần gấp rút mở thêm cơ sở đào tạo, trước hết của Liên đoàn LSVN theo Luật Luật sư quy định, bên cạnh đó, cần khuyến khích các tổ chức hành nghề luật sư liên kết với nhau mở trường, như nhiều nước tiên tiến đang làm.
Khi nào Liên đoàn LSVN khai giảng khóa luật sư đầu tiên?. Ông Bình khá trầm ngâm: “Nhiều người trong Liên đoàn LSVN đang quá chú trọng quản lý luật sư, chưa tập trung vào đào tạo, bồi dưỡng”.
Thành ngữ có câu đau đẻ không chờ sáng trăng, trước nhu cầu cải cách và hội nhập, lãnh đạo Liên đoàn LSVN sẽ có giải pháp phát triển cả số lượng và chất lượng luật sư ngay trong năm 2010 này?
