Công ty A (không nêu tên), một DN mới bước vào “làng” sản xuất xuất khẩu gỗ thừa nhận, năm ngoái, công ty này mua một lô gỗ nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất theo đơn đặt hàng của một đối tác ở EU.
Khi giao hàng thì lại bị đối tác từ chối nhận với lý do hàng không có chứng chỉ FSC (văn bản chứng minh nguồn gốc gỗ nguyên liệu của Hội đồng quản lý rừng quốc tế).
Theo công ty này, do không lường hết mọi phức tạp nên khi ký hợp đồng mua gỗ nguyên liệu đã không yêu cầu nhà cung cấp xuất trình chứng chỉ FSC.
Đến lúc xảy ra sự cố mới quay lại tìm nhà cung cấp nguyên liệu thì mọi chuyện đã quá muộn, toàn bộ lô hàng thành phẩm đã vận chuyển đến EU đã bị trả lại. Không ít DN khác cũng vướng phải vải sự cố này nhưng phải…“ngậm bồ hòn”.
Ông Nguyễn Chiến Thắng- Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM (HAWA) cho biết hiện các nhà nhập khẩu đồ gỗ Hoa Kỳ và EU đặc biệt quan tâm đến những yêu cầu liên quan đến vấn đề phát triển bền vững.
| Theo Bộ Công Thương, để đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm gỗ vào thị trường khó tính như EU, các DN cần đáp ứng các quy định sau: Bộ Quy định sản phẩm, gồm trách nhiệm pháp lý (theo quy định 85/343/EEC) đền bù thiệt hại cho cá nhân hoặc tập thể khi sản phẩm không an toàn, gây thiệt hại cho người sử dụng; Quy định kiểm soát các chất nguy hiểm có thể có trong sản phẩm như cadmium, PCP bị hạn chế dư lượng, các chất amiăng, PCB, PCT bị cấm, hoá chất gây thủng tầng ozôn (cấm kể từ năm 2015) và kiểm soát đặc biệt khắt khe đối với sản phẩm làm từ gỗ gụ, thông Chilê, gỗ hồng sắc của Braxin. Bên cạnh đó là các yêu cầu khá chặt chẽ về bao bì, nhãn mác sản phẩm. Đây là quy định chung cho hầu hết các mặt hàng xuất khẩu vào EU. |
Đó là yêu cầu về bảo vệ môi trường, như sản xuất thân thiện với môi trường, nhãn sinh thái và đặc biệt là chương trình phát triển bền vững diện tích rừng…, theo đó các DN đòi hỏi phải có chứng chỉ rừng FSC khi xuất khẩu sản phẩm.
Đồng thời, yêu cầu chỉ được khai thác rừng trồng, rừng không có nguy cơ bị diệt chủng, phải bảo đảm đa dạng sinh học, chức năng phòng hộ đồng thời phải có biện pháp nâng cao thu nhập của người lao động nghề rừng…
“Hiện tại, nếu DN không hiểu được những yêu cầu này thì đừng nói đến chuyện làm ăn với thị trường lớn” - ông Thắng nói.
Tuy nhiên, theo bà Mỹ Hiền- Cty TNHH Gỗ Âu Châu, một DN chuyên nhập khẩu gỗ nguyên liệu có trụ sở tại Bình Dương, vẫn có những DN không quan tâm đến chứng chỉ FSC và các yêu cầu về kiểm dịch thực vật khi mua gỗ nguyên liệu, nhất là những DN mà phần lớn sản phẩm được tiêu thụ ở thị trường nội địa.
Theo GĐ một DN sản xuất đồ gỗ xuất khẩu tại TPHCM, việc mua bán gỗ nguyên liệu hiện nay của chúng ta còn khá dễ dãi, nếu không nói là bừa bãi. “Một lượng lớn gỗ nguyên liệu được mua bán lén lút nên làm gì có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ gỗ?”- ông GĐ này tự vấn. C
ũng theo ông GĐ này, việc mua bán chủi lủi này tạo cho DN thói quen cẩu thả, không chú ý đến các quy định của thông lệ quốc tế, và không sớm thì muộn sẽ gặp hậu quả, nhất là khi làm ăn với các nước có tiêu chẩn khắt khe như EU, Hoa Kỳ...
Bên cạnh đó, vì khan hiếm nguyên liệu, nhiều DN đã phải tận dụng các loại gỗ nguyên liệu đã qua sử dụng từ nước ngoài để chế biến và xuất khẩu.
Những loại gỗ này rất khó để chứng minh về nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu cũng như thỏa mãn được các yêu cầu khác của khách hàng và vì vậy rất dễ rơi vào dạng... “gỗ bẩn”.
