Sáng 22/5, tại phiên thảo luận tổ về kinh tế xã hội, Chủ tịch tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Dương Quang Thành, đại biểu Quốc hội đoàn Hà Nội đã lý giải những nguyên nhân tăng giá điện lên 8,36 % vừa qua.
Lý giải về việc tăng giá điện vừa qua, theo ông Thành, trong báo cáo Chính phủ đã nêu rất rõ, do tăng chi phí về môi trường theo Nghị quyết của Quốc hội. Các đầu vào tăng như giá than tăng. “Giá than hiện nay không điều hành quản lý do Nhà nước mà do tập đoàn Than khoáng sản khai báo. Nếu không đủ chi phí sản xuất thì Tập đoàn Than khoáng sản có quyền báo cáo Bộ Tài chính về việc tăng giá than”, ông Thành nói.
Theo Chủ tịch EVN, khi giá than tăng, tất cả các chi phí đầu vào tăng. Trong báo cáo cũng nêu rõ, 20.000 tỷ đồng tăng thêm so với kế hoạch trong năm 2018 vừa qua thì bắt buộc phải điều chỉnh giá điện để bù đắp chi phí thiếu hụt. “Toàn bộ điều chỉnh giá điện lên 8,36% chỉ đủ bù đắp cho sự thiếu hụt 20.000 tỷ đồng chi phí thiếu hụt”, ông Thành khẳng định.
Tập đoàn EVN năm 2019 chi phí sản xuất điện giảm 7.000 tỷ đồng so với năm 2018. Chi phí truyền tải điện cũng giảm 2.000 tỷ so với năm 2018. Năm 2018, giá truyền tải điện là 110,8 đồng/KWh thì năm 2019 chỉ còn 101 đồng/KWh. “Như vậy, chỉ riêng EVN giảm đến 9.000 tỷ trong tổng số toàn bộ chi phí”, đại biểu đoàn Hà Nội cho hay.
Theo ông Thành, hiện nay EVN có nhiệm vụ mua điện, sản xuất, truyền tải và phân phối điện cho người tiêu dùng. Và tỷ lệ mua điện của EVN hiện là 77%, còn sản xuất, phân phối, truyền tải chiếm trong giá thành chiếm chỉ có 23%. Như vậy, việc mua điện tăng lên, chi phí tăng lên thì bắt buộc phải điều chỉnh để bù đắp lại các chi phí. Từ đó EVN mới có tiền mua than, có tiền mua dầu, mua điện để cung cấp điện.
Thứ 2, việc điều chỉnh giá điện cũng đã được Thủ tướng Chính phủ nêu trong các báo cáo và đã được tính toán từ năm 2018. Kết luận gần nhất trước khi tăng giá điện là ngày 27/1/2019, Thường trực Chính phủ đã họp và đã có quy định điều chỉnh giá điện lên 8,36%.
Từ 27/1 đến 20/3 là gần 2 tháng, trước khi tăng giá điện, Bộ Công Thương cũng đã họp và báo cáo trước Ban Tuyên giáo trong cuộc họp giao ban, báo cáo đầy đủ việc tăng giá điện ngày 20/3/2019. Chính vì vậy việc công khai minh bạch việc tăng giá điện đã được Chính phủ, Bộ Công Thương làm đầy đủ các thủ tục theo quy định.
Thứ 3, theo ông Thành, việc điều chỉnh điện vào tháng 3, cũng có ý kiến là tại sao EVN lại điều chỉnh giá điện vào mùa nắng nóng? “Thực ra, việc điều chỉnh giá điện vào tháng 3 không phải là tiền lệ. Từ năm 2017 đến nay có 11 lần điều chỉnh giá điện, trong đó có 4 lần điều chỉnh vào tháng 3 và 3 lần điều chỉnh vào tháng 12. Như vậy tỷ lệ các lần điều chỉnh giá điện vào tháng 3 cao nhất trong các lần điều chỉnh giá điện. Vừa rồi nắng nóng đột biến vào tháng 4 nên điện có tăng cao hơn so với trước đây. Chính vì vậy việc điều chỉnh giá điện vào tháng 3 không phải là tiền lệ mà cũng đúng theo quy định”, ông Thành nói, và cho hay trong phân tích của Chính phủ, tháng 3 là tháng CPI thấp nhất, thuận lợi nhất cho việc điều chỉnh giá điện.
Nói về vấn đề dư luận, Chủ tịch EVN cho biết, trong báo cáo của Chính phủ cũng nêu rất rõ, trong lần điều chỉnh giá điện và thanh toán tiền chỉ có 11 trường hợp phản ánh trên các phương tiện báo chí. Có 8 trường hợp phản ánh trên mạng xã hội.
“Đối với 11 trường hợp khách hàng phản ánh trên báo chí, EVN cũng đã giải thích và đã thống nhất với giải thích của EVN. 8 trường hợp phản ánh trên mạng xã hội cũng được giải thích và họ đã gỡ thông tin phản ánh trên mạng xã hội. Như vậy, lượng phản ánh không phải là số lớn. Hiện nay EVN có 27 triệu khách hàng sử dụng điện, việc phản ánh 11 trường hợp đã được xử lý”, ông Thành khẳng định.
Không thực sự hài lòng với lý giải của Chủ tịch EVN, đại biểu cùng đoàn Hà Nội Vũ Thị Lưu Mai, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Tài chính Ngân sách Quốc hội viện dẫn một số báo cáo của ngành điện.
“Theo báo cáo của anh Dương Quang Thành, có 11 trường hợp kiến nghị về giá điện, nhưng trong báo cáo của Chính phủ nêu rõ có 14.541 kiến nghị của khách hàng. Trong đó có 20% trong số đó thắc mắc về chỉ số công tơ điện, và hóa đơn tiền điện.
Về 3 nguyên nhân trong báo cáo có nêu do sản lượng tiêu thụ, do thời tiết nắng nóng, theo bà Mai, lý do này “không thuyết phục lắm”, bởi theo bà, vào thời điểm tháng 3 thì năm nào cũng nắng nóng vậy. “Lý do nắng nóng thì có đến mức hóa đơn tăng gấp đôi không?”, bà Mai đặt câu hỏi, và cho biết tới đây sẽ nêu vấn đề về giá điện này tại hội trường Quốc hội.
