Tại Báo cáo (dự thảo) Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 (khóa VIII) do Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thế Huynh trình bày khẳng định Nghị quyết về văn hóa ra đời là sự kế thừa và phát triển quan điểm, đường lối phát triển văn hóa của Đảng và tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa.
Nghị quyết có tầm nhìn sâu rộng, chứa đựng các giá trị tư tưởng, nhân văn và khoa học, hết sức cần thiết, hợp lòng dân và sớm đi vào cuộc sống.
Sau 15 năm, cán bộ, đảng viên và nhân dân coi trọng hơn các giá trị văn hóa, nhất là các giá trị di sản văn hóa truyền thống. Dân chủ trên các lĩnh vực đời sống xã hội được mở rộng; dân trí được nâng lên, quyền con người được tôn trọng.
Con người Việt Nam năng động, sáng tạo hơn, người dân có nhiều cơ hội tiếp cận thông tin và hưởng thụ các giá trị văn hóa tinh thần. Tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, tính chủ động, tính tích cực xã hội của nhân dân và các chủ thể văn hóa được phát huy.
Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng nhìn nhận 15 năm triển khai thực hiện Nghị quyết chưa đủ để tác động có hiệu quả đối với việc xây dựng con người, xây dựng hệ giá trị mới của văn hóa Việt Nam và các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống.
Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống đang làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị đến mức báo động. Tình trạng tham nhũng, lãng phí, hối lộ, mua quan bán chức và các loại tiêu cực khác không những chưa bị chặn đứng mà biểu hiện ngày càng nghiêm trọng hơn.
Xuống cấp về đạo đức trong gia đình, nhà trường, xã hội rất đáng lo ngại. Văn hóa tâm linh phát triển thiếu định hướng và quản lý chưa chặt chẽ, dẫn đến sự bất ổn, rối loạn trong đời sống tinh thần và khủng hoảng lòng tin trong một bộ phận dân chúng đã đến mức rất đáng lo ngại.
Lý tưởng chung và động cơ cá nhân ngày càng có khoảng cách, làm gia tăng lối sống thực dụng, cơ hội, vụ lợi, buông thả và sính ngoại trong bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên và nhân dân, đặc biệt là đội ngũ cán bộ có chức, có quyền đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc giáo dục lý tưởng, nhân cách thế hệ trẻ.
Nhấn mạnh hội nghị này có ý nghĩa rất quan trọng chuẩn bị cho Hội nghị Trung ương 9 (khóa XI), Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh đề nghị các đại biểu dự Hội nghị nêu cao trách nhiệm đóng góp xây dựng Báo cáo tổng kết, giúp Ban Chỉ đạo hoàn thiện Đề án, đồng thời lĩnh hội tinh thần Hội nghị, tiếp tục chủ động triển khai các nhiệm vụ văn hóa ở cơ quan, đơn vị, địa phương.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch Hoàng Tuấn Anh nhìn nhận dù đạt nhiều thành tích sau 15 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 khóa VIII, tình hình tư tưởng, đạo đức lối sống có chiều hướng sa sút, đặc biệt là sự suy thoái, biến chất của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, làm xói mòn niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.
Những thay đổi lớn về thị hiếu thẩm mỹ, xu hướng sính ngoại đang đe dọa truyền thống văn hóa và văn hiến dân tộc, nguy cơ bị xâm lăng về văn hóa là có thật.
Ông Tưởng Duy Chiến, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội cũng cho rằng ngay tại Thủ đô Hà Nội cũng có sự sa sút trong nét đẹp văn hóa ứng xử, sự phát triển của văn hóa Thủ đô chưa thực sự xứng với tiềm năng và vai trò trung tâm văn hóa lớn của các nước.
Còn Giáo sư Tiến sĩ Trần Văn Bính đánh giá mặt yếu tư tưởng, đạo đức, lối sống không những cản trở sự phát triển mà còn làm biến dạng nhiều lĩnh vực, cả ở lĩnh vực vốn được xã hội tôn vinh như y tế, giáo dục, luật pháp, văn học, báo chí...
Xây dựng chuẩn mực đạo đức quan chức
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Sóc Trăng, Trương Minh Lưu cho rằng một trong những nguyên nhân của thực trạng suy thoái về tư tưởng, lối sống là do sự thiếu gương mẫu của một bộ phận cán bộ, lãnh đạo, phổ biến là tình trạng nói không đi đôi với làm.
“Chúng ta không chỉ ra được địa chỉ cụ thể, chưa xử lý rốt ráo những cán bộ sai phạm khiến uy tín của Nhà nước bị tổn hại, làm trầm trọng thêm sự suy thoái về đạo đức trong xã hội”, ông Lưu nói.
“Sự suy thoái trong một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên là điều đáng buồn, khiến cho quần chúng không nhìn thấy tấm gương để soi mình, để noi theo. Vì vậy, lãnh đạo phải nêu gương trong bất kỳ lĩnh vực nào, nhất là trong tư tưởng, lối sống”, Giáo sư Trần Văn Bính khẳng định.
Ông Trần Hồng Châu, Phó Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An đề xuất phải xây dựng chuẩn mực đạo đức của quan chức, xây dựng văn hóa, đạo đức chính trị. Ông Châu lưu ý đây là lĩnh vực mới, đặc thù nên phải nghiên cứ thật kỹ để xây dựng người cán bộ thực sự là công bộc của dân. Ngoài ra phải lưu ý, khi xây dựng chính sách bên cạnh yếu tố pháp luật phải có yếu tố đạo đức, lấy nhân dân làm đối tượng phục vụ.
Bên cạnh đó, Phó Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An đề xuất giải pháp thiết lập chuẩn mực gia đình trong bối cảnh hiện đại để không phá vỡ nền tảng gia đình, xây dựng chuẩn mực trong nhà trường và phổ biến giáo dục đạo đức của các tôn giáo trong xã hội.
Chia sẻ tại Hội nghị, anh Dương Văn An, Bí thư Trung ương Đoàn TNCS HCM khẳng định xã hội vẫn có những mảng sáng như hình ảnh các người dân trong tang lễ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, các bạn trẻ trong giúp sức mùa thi, tình nguyện hè, tình nguyện mùa đông, nhiều trí thức trẻ sẵn sàng lên đường về nơi khó khăn.
Với vai trò của mình, Đoàn kiên trì mục tiêu xây dựng thế hệ thanh niên thời kỳ mới, giàu lòng yêu nước, có đạo đức lối sống, bản lĩnh văn hóa, con người Việt Nam.
Kết thúc Hội nghị, ông Đinh Thế Huynh, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đánh giá phiên thảo luận thực sự nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng thực trạng văn hóa của đất nước, không tô hồng thành tích, không né tránh khuyết điểm.
Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định Đảng có quan điểm và thái độ rõ ràng để đấu tranh, ngăn chặn thực trạng suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống thể hiện qua Nghị quyết T.Ư 4 (Khóa XI). Trong đó khẳng định sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu trong cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội là nhân tố quyết định lành mạnh hóa môi trường văn hóa, củng cố niềm tin trong nhân dân, làm tấm gương cho xã hội noi theo.
Về nhiệm vụ, giải pháp, ông Đinh Thế Huynh nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt là xây dựng, bồi dưỡng nhân cách con người, tư tưởng đạo đức, lối sống của con người.
Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Văn hóa, văn nghệ không thể đứng ngoài, mà phải ở trong kinh tế và chính trị,” Báo cáo đề xuất một nhiệm vụ mới là xây dựng văn hóa chính trị và văn hóa trong kinh tế, đồng thời nêu vấn đề có tính chiến lược là xây dựng một nền công nghiệp văn hóa hiện đại đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân đồng thời với việc bảo tồn và phát huy có hiệu quả di sản văn hóa dân tộc.
Giải pháp được đặt lên vị trí hàng đầu là việc nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy gắn với vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, nhấn mạnh văn hóa lãnh đạo, văn hóa quản lý và công tác cán bộ cho việc xây dựng và phát triển văn hóa. Các tổ chức Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội; các cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, phải nêu gương về văn hóa để thực sự là bộ phận tiên phong đồng hành cùng văn hóa dân tộc.
TTXVN
