Đất Mũi: Nhà không cửa

Những ngôi nhà không cửa hướng ra sông

Chiếc ca- nô khách lượn vòng vèo trên sông rạch, giữa rừng đước xanh bạt ngàn. Mùi khô cá tôm phất vào mũi, mặn mà, quen thuộc làng chài lưới Đất Mũi. Nhà không cửa nối tiếp nhau, chỉ có tấm rèm che mưa tạt, chắn gió lùa, tựa lưng vào rừng, quay mặt ra sông rạch hay đường bộ mới mở “trên bến dưới thuyền”.

Anh Nguyễn Việt Thắng - Phó Chủ tịch UBND xã Đất Mũi (Ngọc Hiển, Cà Mau) cười rất tươi, bộc bạch: “Tôi mở mắt ra thấy nhà mình không cửa. Lớn lên, tôi chơi quanh xóm làng cũng thấy nhà không cửa. Ở xứ này, nhà không cửa quý hơn nhà có cửa ở nơi khác đó nghen. Nhiều gia đình giàu có cũng không làm cửa nẻo gì ráo!”.

Bên con đường nhựa mới làm vào Khu du lịch văn hóa Mũi Cà Mau, ngôi nhà sàn ván đước, lợp lá dừa nước của vợ chồng ông Nguyễn Văn Đá (Tám Đá). Cánh nhà báo chúng tôi ghé vào, vợ chồng ông Tám Đá tươi cười đón khách. Nghe giọng nói người Bắc lẫn Nam, ông Tám Đá tra mồi vào mấy cái vó đặt cua trong ao bên hông nhà.

Ông giục bà vợ mau mau kêu thằng Tám về, dở lú kiếm cá tôm “mần” mồi nhậu. Ông Tám Đá nói: “Nhà không cửa tiện lợi lắm, có đám tiệc dễ đãi khách, gió thổi mát, ít muỗi. Ở nhà không cửa quen, khi lên thành thị ở trong nhà cửa kính thấy ngột quá chừng”.

Như hiểu được ý chủ nhà, cơn gió từ biển thổi vào, mát tận ruột gan. Ông Nguyễn Văn Mốt (Sáu Mốt)-Trưởng ấp Mũi - thêm vào câu chuyện: “Riêng ấp Mũi có 315 nóc gia thì có 294 ngôi nhà không cửa.

Ngày xưa, Rạch Mũi này tôm cá nhiều, dễ kiếm sống. Chắc có lẽ ai làm cũng có ăn nên không ai tham lam, nhà không phải then cài, cửa đóng. Rồi người mới về đông, Xóm Mũi chia ra thành ấp Mũi, Cồn Mũi, Kinh Đào Đông, Kinh Đào Tây… đều nhà không cửa”.

Bình yên Đất Mũi

Chợ đêm Đất Mũi. Ảnh: Nguyễn Tiến Hưng

Ngôi nhà sàn đầu rạch Mũi, chót ấp Mũi, chính là vựa tôm cá của anh Nguyễn Hoàng Phúc. Anh tự giới thiệu: “Tui là dân Bạc Liêu, xuống đây lập nghiệp quê vợ, gần 20 năm rồi. Xứ này dễ kiếm sống và chẳng có trộm cắp gì hết trơn”.

Anh chỉ vào chiếc giường đặt cạnh lối đi: “Tui không làm phách đâu, lúc nào trong nhà cũng có vài ba chục triệu đồng đến hàng trăm triệu để trên đầu giường. Khách khứa mua bán vô ra nườm nượp nhưng chưa mất cắp đồng nào!”.

Trong khi anh Phúc tiếp chuyện với khách, vợ anh bưng lên xoong cơm nóng hổi, nồi cá đối kho lạt và đĩa tôm biển đỏ au. Anh Phúc mời: “Tiện thể, mấy anh ăn cơm với gia đình, “mần” no bụng đi chơi Đất Mũi cho đã. Vợ tôi luôn nấu sẵn cơm đãi bà con bán tôm cá, khách quen ở xa ghé thăm vợ chồng tôi”.

Anh Phúc chỉ chiếc giường kê giữa nhà: “Hay đêm nay, mấy anh nghỉ luôn ở đây, coi đá banh thoải mái. Khi nào buồn ngủ thì ngủ trên giường này. Còn nếu có đi thì đừng gọi tui từ giã, mất giấc ngủ. Nhà không cửa, chào tui làm chi! Nhà này đêm nào cũng có mấy thằng em nuôi vô ra, bà con giăng câu thả lưới nghỉ đêm nhiều lắm!”.

Dường như người dân Đất Mũi đi ngủ sớm. Chợ đêm Đất Mũi, mấy chủ quầy hàng tạp hóa, thực phẩm tươi sống dọn dẹp gọn gàng, kéo vải ni - lông đậy, đi vô ngủ. Thả bộ dọc theo con đường xi măng từ Khu du lịch Đất Mũi đến vàm Rạch Tàu, người ngáy khò khò mà xe máy vẫn dựng trước hiên nhà, ven đường. Bến sông, trước nhà xuồng máy neo đậu lắc lư không khóa.

Anh Mã Công Toại - Trưởng công an xã Đất Mũi - tâm đắc: “Mấy năm tôi làm trưởng công an ấp Mũi, không giải quyết vụ mất cắp nào. Gần đây, Khu du lịch Đất Mũi hoạt động thu hút khách, có vài người xấu từ nơi khác tới “kiếm ăn”. Nhưng bà con mình hay lắm, phát hiện, dẹp ngay, không cần đến công an”.

Ánh điện trong nhà sàn vùng sông nước soi rọi, in bóng mặt nước sáng choang. Ánh điện nhìn rõ ruột gan từ gia đình có tài sản gì, nào là tivi, tủ lạnh, xe máy, tủ quần áo… “trưng” hết giữa nhà không cửa.