Dự án chồng dự án, 14 triệu USD nguy cơ thành phế liệu
TP - Trong lúc Dự án cấp điện bằng năng lượng mặt trời tỉnh Quảng Bình đang được triển khai, thì tỉnh này tiếp tục phê duyệt dự án kéo điện lưới trùm lên hầu hết địa bàn của dự án pin mặt trời. Gần 14 triệu USD vay của Chính phủ Hàn Quốc có nguy cơ thành phế liệu!

Dự án tai tiếng
Năm 2010, tỉnh Quảng Bình bắt đầu khởi động tìm nguồn vốn đầu tư cho Dự án cấp điện bằng năng lượng mặt trời cho các xã vùng sâu, vùng xa chưa có điện lưới. Ban đầu, Chính phủ Tây Ban Nha nhận tài trợ cho dự án này, tuy nhiên sau đó họ rút lui. Tiếp đến, Chính phủ Hàn Quốc nhận tài trợ thông qua hiệp định vốn vay ODA giữa hai chính phủ với số vốn 12 triệu USD, vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam 1,783 triệu USD.
Đây được xem là Dự án cấp điện bằng năng lượng mặt trời lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay. Khu vực triển khai dự án trải rộng trên địa bàn 8 xã của 4 huyện, với gần 1.300 hộ dân và 78 cơ quan, dịch vụ công được hưởng lợi. Xuất phát từ quy mô và tầm quan trọng của dự án, năm 2012, tỉnh Quảng Bình thành lập Ban quản lý Dự án cấp điện bằng năng lượng mặt trời, trực thuộc UBND tỉnh, rút ông Mai Văn Nhị, từ Giám đốc Sở Công Thương sang làm Giám đốc dự án.
Mặc dù vậy, ban điều hành dự án đã để xảy ra nhiều sai phạm trong đấu thầu, bị báo chí phanh phui, buộc phải hủy bỏ kết quả đấu thầu, thay mới giám đốc điều hành... khiến dự án bị kéo dài so với tiến độ đề ra.
Theo ông Võ Quang Minh, Giám đốc dự án được thay mới: Mặc dù là vốn vay của Chính phủ Hàn Quốc, nhưng dự án được ưu tiên cấp vốn dưới dạng ngân sách. Nghĩa là, Quảng Bình được hưởng lợi từ nguồn vốn này mà không phải trả nợ. Việc trả nợ vay cho Chính phủ Hàn Quốc thuộc trách nhiệm của Chính phủ Việt Nam. Công tác đấu thầu lại đã hoàn tất và ngày 19/1/2015, Ban quản lý dự án đã ký hợp đồng với các doanh nghiệp trúng thầu. Hiện đang bàn giao mặt bằng và chỉ chờ thi công xong mặt bằng để lắp ráp thiết bị. Dự kiến, cuối năm 2015, một số nơi sẽ có điện và hết năm 2016 sẽ hoàn thành dự án.
“Sáng kiến” bỏ 14 triệu USD vào kho

Theo quyết định phê duyệt, Dự án điện lưới sẽ được chia thành hai giai đoạn: Giai đoạn 1 (2014 -2015) đầu tư cho 4 xã thuộc huyện Lệ Thủy và Bố Trạch, với số vốn gần 180 tỷ đồng; giai đoạn 2 (2016 - 2020) đầu tư cho 11 xã thuộc các huyện Tuyên Hóa, Minh Hóa, Quảng Trạch và Quảng Ninh.
Theo đó, mạng điện lưới này sẽ trùm lên hầu hết địa bàn mà Dự án điện năng lượng mặt trời đang triển khai và sẽ song song cùng lúc thực hiện hai dự án cho một mục tiêu cấp điện vùng sâu, vùng xa. Để giải “bài toán” dự án chồng dự án, Sở Công Thương có “sáng kiến” bằng văn bản số 716, đề xuất UBND tỉnh và được lãnh đạo tỉnh này đồng ý bằng việc bút phê vào góc văn bản, cho phép tháo dỡ các vật tư, thiết bị của Dự án điện mặt trời cất vào kho làm vật tư thay thế cho những nơi đang sử dụng điện năng lượng mặt trời.

Cũng theo vị này, đáng ra Quảng Bình phải báo cáo ngay với Bộ Công thương và Chính phủ về việc Dự án chồng dự án để có phương án giải quyết. Hoặc, cắt phần vốn của điện lưới chồng lên điện mặt trời, hoặc dừng dự án điện mặt trời hay chuyển cho địa phương khác để tránh lãng phí. Để duy trì Ban quản lý Dự án cung cấp điện bằng năng lượng mặt trời, riêng tiền lương phải chi 1,3 tỷ đồng/năm.
Theo một chuyên gia trong ngành, Quảng Bình đã tiền hậu bất nhất trong việc thực hiện hai dự án này. Trước đây, khi bảo vệ dự án điện mặt trời cho vùng sâu vùng xa, lãnh đạo tỉnh này cho rằng ngoài địa hình phức tạp, khó khăn trong việc kéo điện lưới, đẩy vốn đầu tư lên quá cao, thì ở hai xã Tân Trạch, Thượng Trạch không thể kéo điện lưới vì đi qua rừng đặc dụng Phong Nha - Kẻ Bàng (Di sản thiên nhiên thế giới)... Thế nhưng, nay theo thiết kế, điện lưới lên hai xã Tân Trạch, Thượng Trạch vẫn đi qua rừng đặc dụng Phong Nha - Kẻ Bàng. Theo tính toán của vị này, để kéo được điện lưới lên Tân Trạch, Thượng Trạch sẽ xâm hại đến khoảng 90 ha rừng đặc dụng.
Một cựu lãnh đạo tỉnh Quảng Bình xót xa: Là một tỉnh nghèo, đáng ra mỗi đồng vốn bỏ ra cần phải cân nhắc kỹ lưỡng, làm sao sử dụng nó thật hiệu quả, nhưng lãnh đạo Quảng Bình lại làm ngược lại, khi đưa ra những quyết sách có thể nói là tận cùng của sự lãng phí.
Trước sự xì xào của dư luận về việc dự án chồng dự án gây lãng phí hơn chục triệu USD, thay vì tháo bỏ pin mặt trời khi có điện lưới như đề xuất của Sở Công thương, mới đây lãnh đạo tỉnh Quảng Bình lại có “sáng kiến” lồng ghép sử dụng cùng lúc hai dự án. Theo đó, Quảng Bình sẽ thương thảo với nhà tài trợ cho Dự án pin mặt trời, điều chỉnh thay đổi thiết kế sử dụng Inverter loại độc lập sang Inverter loại nối lưới để đấu nối với Dự án điện lưới, nhằm cùng lúc sử dụng hai loại năng lượng này. Tuy nhiên, theo thông tin mà Tiền Phong có được, thì phía nhà tài trợ không chấp nhận và hiện Hàn Quốc hoàn toàn không biết Quảng Bình đang kéo điện lưới trùm lên Dự án pin mặt trời mà họ tài trợ.
Ông Võ Quang Minh, Giám đốc Dự án cấp điện bằng năng lượng mặt trời tỉnh Quảng Bình không bình luận câu hỏi của phóng viên có hay không sự lãng phí khi dự án chồng dự án. Tuy nhiên ông Minh tiết lộ, Dự án pin mặt trời này được xem là lớn nhất Việt Nam, nên Chính phủ đã rất cẩn trọng lấy ý kiến một số bộ, ngành trước khi phân bổ về cho Quảng Bình. Cũng đã có những ý kiến phản đối, cho rằng nên ưu tiên cho những nơi khác khó khăn hơn như vùng Tây Bắc hay hải đảo, nhưng rồi Quảng Bình vẫn được lựa chọn.
Cùng chuyên mục

Sự cố rơi tàu khiến 3 học sinh thương vong: Dừng hoạt động khu nghỉ dưỡng đến khi có phép

Đường sắt Hà Đông-Cát Linh: Chưa khai thác trong tháng 1 do chưa hoàn thành thủ tục

UBND TPHCM thông báo nghỉ Tết Tân Sửu 2021

Phát hiện thi thể người đàn ông trương phình dưới kênh, hai tay bị quấn vải

Quán bar ‘hoành tráng’ nhất tỉnh TT-Huế bị khám xét

Ông Nguyễn Văn Nên làm Trưởng ban Ban Chỉ đạo bầu cử tại TPHCM

Phê chuẩn kết quả bầu, miễn nhiệm nhân sự 21 tỉnh, thành
