Ông Lê Hoàng Minh, Phó Giám đốc Sở GTVT cho biết TPHCM đang gặp hai vấn đề nan giải. Thứ nhất, các tuyến cống thoát nước tại TPHCM trước kia xây dựng theo Quyết định số 752/2001/QĐ-TTg được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2001 (còn gọi là quy hoạch 752).
Theo thiết kế nói trên, nếu mưa có vũ lượng trên 85 mm thì cống cấp 3 sẽ tràn. Cao trình mực nước thiết kế của các tuyến cống theo quy hoạch 752 là +1,32 mét. Tuy nhiên, từ năm 2006 đến nay, TPHCM đã xuất hiện 36 trận mưa với vũ lượng trên 85mm. Ngoài ra, từ năm 2008 đến nay, đỉnh triều cường thường đạt mức rất cao (trên 1,5 m) và không ngừng phá kỷ lục, năm sau cao hơn năm trước. Ngày 10/10 vừa qua, triều cường đã lập kỷ lục mới là 1,7 m tại trạm Nhà Bè, cao hơn cao độ thiết kế của quy hoạch 752 gần 0,4 m.
“Hiện mưa đã vượt tần suất thiết kế ban đầu. Nhiều hệ thống cống đã xây dựng rồi, giờ phải làm sao? Triều cường ngày càng cao hơn và đang có dự án làm 13 cống ngăn triều nhưng không biết khi nào mới làm xong. Trước mắt, chống ngập do triều cường bằng cách nào? Đây là bài toán thực sự khó mà thành phố muốn đặt hàng các nhà khoa học” – ông Minh cho biết.
Ông Đỗ Tấn Long, Trưởng phòng Quản lý thoát nước (Trung tâm chống ngập TPHCM) cho biết theo Quy hoạch 752, TPHCM cần làm 6.000 km cống thoát nước. Hiện nay, TPHCM đã “lỡ” làm 3.099 km cống.Ngoài ra, năm 2009, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự án quy hoạch thủy lợi chống ngập cho TPHCM (dự án 1547) với các hạng mục như làm 13 cống ngăn triều lớn và 149 km đê bao dọc sông Sài Gòn để chống ngập do mưa và triều cường. Sau gần 5 năm, TPHCM mới hoàn thành một cống ngăn triều và trên 30 km đê bao từ sông Vàm Thuật đến bắc Rạch Tra. Hiện nay, vốn đầu tư của dự án đã tăng hơn 5 lần, từ 11.000 tỷ đồng lên 57.800 tỷ đồng. Theo ông Lê Thành Công, Giám đốc Công ty Tư vấn D&C, nếu cứ chống ngập như hiện nay thì 15 năm nữa TPHCM cũng chưa hết ngập. Ông Công dẫn chứng: Các nghiên cứu cơ bản, chuyên sâu thì làm rất sơ sài, mỏng manh nhưng dự án thì rất hoành tráng. Dự án làm trước còn các nghiên cứu để tạo cơ sở vững chắc thì làm sau.Theo ông Lê Thành Công, Giám đốc Công ty Tư vấn D&C, nếu cứ chống ngập như hiện nay thì 15 năm nữa TPHCM cũng chưa hết ngập. Ông Công dẫn chứng: Các nghiên cứu cơ bản, chuyên sâu thì làm rất sơ sài, mỏng manh nhưng dự án thì rất hoành tráng. Dự án làm trước còn các nghiên cứu để tạo cơ sở vững chắc thì làm sau.
Ông Nguyễn Quang Cầu (trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TPHCM) cho rằng hiệu quả của hệ thống cống đã làm rất thấp.
“Nếu có đủ tiền thì cũng không nên chống ngập theo cách này nữa. Đã có đủ cơ sở để khẳng định các quy hoạch chống ngập đã lạc hậu. Nếu cứ đi theo con đường cũ, cứ làm tiếp thì lại tiếp tục mắc sai lầm” - ông Cầu nói.Trước đó, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín cho rằng nếu hệ thống cống thoát nước TPHCM xây dựng theo quy hoạch 752 không còn phù hợp thì sẽ rất đáng lo vì hàng nghìn ki lô mét đã xây dựng xong, không lẽ moi lên hết để làm lại.
