1.500 điểm giết mổ không đảm bảo vệ sinh
2 giờ sáng ngày 16/1, nhóm PV Tiền Phong có mặt tại chợ Hải Bối, huyện Đông Anh. Ở đây, mỗi ngày giết mổ tới hàng nghìn con gia cầm nhưng chủ yếu là giết mổ thủ công. Chợ được chia thành 2 khu, một khu chuyên làm gia súc, một khu gia cầm. Tại khu vực lọc thịt gia súc, nhiều bàn có đến 3, 4 người đi ủng ngồi xổm trên bàn cùng lọc thịt. Một số thịt còn được vứt thẳng xuống nền xi măng. Nước rửa cùng máu động vật chảy lênh láng trên sàn xi măng vô cùng mất vệ sinh. Tại khu bán và giết mổ gia cầm, khoảng 4, 5 giờ sáng xuất hiện rất nhiều xe máy đến mua gia cầm sống. Từ đây, nhiều gia cầm được chuyển đến các chợ tạm ở các ngóc ngách khắp Thủ đô.
Đại diện Chi cục Thú y TP Hà Nội thừa nhận, công tác kiểm dịch đang bị ảnh hưởng lớn vì điều kiện giết mổ không đảm bảo tại khu chợ. Trạm đã có công văn đề nghị Ban quản lý chợ nâng cấp mái chợ, cải tạo hệ thống thoát nước… đảm bảo vệ sinh. Tương tự tại cơ sở giết mổ bò Mạnh Quang (huyện Phú Xuyên), tuy là cơ sở giết mổ bán công nghiệp nhưng thực tế chỉ có công đoạn đưa bò lên là được xử lý theo công nghiệp, còn khi thả con bò xuống thì lăn lóc trên nền xi măng bẩn. Công nhân dù có đi ủng khi tham gia giết mổ nhưng lại đi lại rất nhiều trên nền xi măng lênh láng nước bẩn. Nước thải không xử lý mà xả thẳng ra môi trường, có mùi hôi nồng nặc.
Trong khi đó, nhiều lò giết mổ công nghiệp lại đang ở trong tình trạng khó khăn. Đại diện một doanh nghiệp giết mổ công nghiệp cho biết, cơ sở giết mổ của ông đang hoạt động cầm chừng vì chưa bao giờ hoạt động quá 50% công suất. Lý do bởi người dân vẫn “chuộng” mua thịt tươi ở các cơ sở giết mổ thủ công, chi phí chỉ bằng một nửa so với giết mổ công nghiệp.
Theo Chi cục Thú y TP Hà Nội, địa bàn thành phố có 73 cơ sở, điểm giết mổ đang hoạt động được kiểm soát; trong đó có 3 cơ sở giết mổ công nghiệp, 17 cơ sở bán công nghiệp và 4 cơ sở giết mổ tập trung thủ công, đáp ứng khoảng 45,5% sản phẩm giết mổ có kiểm soát. Ngoài ra, vẫn có gần 1.500 điểm giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ trong khu dân cư, không đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm và gây ô nhiễm môi trường. Giám đốc Trung tâm phát triển Chăn nuôi Hà Nội Tạ Văn Tường phân tích, người tiêu dùng vẫn đang có thói quen tiêu thụ thịt “nóng” trong ngày, từ các cơ sở giết mổ thủ công. Ngoài việc giết mổ không được kiểm soát, thì thịt sẽ bị vi khuẩn xâm nhập rất nhanh.
Thành lập 6 đoàn kiểm tra
Vẫn theo ông Tường, nếu áp dụng đồng bộ việc giết mổ công nghiệp, cấp đông, người nuôi lợn sẽ vào đàn ở một thời điểm và xuất bán cùng một lứa, qua đó vừa tiết giảm được chi phí, hạ giá thành lại hạn chế tối đa nguy cơ dịch bệnh. Việc cấp đông thịt lợn muốn thành công bền vững cần phải đồng bộ trong chuỗi liên kết chăn nuôi tiêu thụ mới đảm bảo truy xuất được nguồn gốc.
Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Huy Đăng cho biết thêm, thời gian tới ngành chăn nuôi Hà Nội sẽ tổ chức lại sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Theo đó, sẽ hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp tổ chức, liên kết sản xuất thành các chuỗi chăn nuôi chất lượng. Cùng với đó, quy hoạch cơ sở giết mổ tập trung thành 2 loại hình là giết mổ công nghiệp và giết mổ bán công nghiệp tập trung (Nhà nước xây dựng hạ tầng, doanh nghiệp đầu tư dây chuyền giết mổ); quy hoạch chợ đầu mối bán sản phẩm thịt gia súc, gia cầm bảo đảm ATTP…
Trao đổi với Tiền Phong, ông Trần Ngọc Tụ, Chi Cục trưởng Chi cục ATVSTP (Sở Y tế Hà Nội) cho biết, dịp Tết Nguyên đán, TP Hà Nội đã thành lập 6 đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành ATTP. Đặc biệt, sự xuất hiện của xe kiểm tra nhanh ATTP, xét nghiệm nhanh tại chỗ đạt hiệu quả cao. “Ngay việc nhìn thấy xe xét nghiệm nhanh đậu bên ngoài, tiểu thương cũng phải cẩn thận, không dám nhập hàng không đảm bảo”, ông Tụ khẳng định. Nói về các chuỗi thực phẩm, ông Tụ cho rằng, xây dựng chuỗi phải là chuỗi hoàn chỉnh: Từ khâu nuôi trồng, sơ chế, bảo quản đến nơi tiêu thụ đều phải rõ ràng nguồn gốc. “Kể cả người tiêu dùng cũng phải có hiểu biết về bảo quản, sơ chế để đảm bảo ATVSTP”, ông Tụ nói.
Trong buổi làm việc với đoàn giám sát Quốc hội ngày 6/1, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung cho biết, Hà Nội đã quy hoạch các khu chợ, cơ sở giết mổ, vùng trồng rau sạch, chăn nuôi. Năm 2017, Hà Nội sẽ xây dựng bốn trung tâm giết mổ tập trung và xử lý nghiêm các cơ sở nhỏ lẻ gây ô nhiễm môi trường.
Ông Chung cho hay, hiện nay, thành phố chưa kiểm soát được việc tiêu thụ rau, quả; người trồng chưa nhận thức được việc xây dựng thương hiệu. Thành phố sẽ triển khai việc xây dựng mã vạch để kiểm tra xuất xứ trong thời gian tới. Về quy hoạch các chợ, ông Chung khẳng định sắp tới, thành phố sẽ cải tạo các chợ đầu mối theo mô hình mới, bảo đảm rõ nguồn gốc xuất xứ, không để tình trạng lộn xộn xảy ra.
Năm 2016: Tiêu hủy gần 10 tấn sản phẩm không đảm bảo ATTP
Giai đoạn 2011-2016, Hà Nội đã tiến hành kiểm tra hơn 824 nghìn cơ sở, trong đó phát hiện hơn 135 nghìn cơ sở vi phạm, xử lý hơn 41 nghìn vụ, phạt tổng số tiền trên 92 tỷ đồng. Tiêu hủy thực phẩm không bảo đảm chất lượng có giá trị gần 48 tỷ đồng. Riêng năm 2016, tổng số mẫu thực phẩm xét nghiệm là 24.905 mẫu, phát hiện 443 mẫu không đạt, chiếm tỷ lệ 1,8%, tiến hành truy xuất nguồn gốc và tiêu hủy gần 10 tấn sản phẩm không bảo đảm ATTP.
