Ngày 5/6/2003, UBND TP Hà Nội ra quyết định thu hồi 3.161m2 đất tại phường Ngọc Hà - quận Ba Đình, giao cho Cty Kinh doanh và Xây dựng nhà HN (TCty đầu tư và Phát triển nhà HN) để đầu tư xây dựng nhà ở để bán.
Trong đó 1.481m2 dùng xây nhà ở bán, 1.680m2 làm đường, vỉa hè và hạ tầng kỹ thuật khu vực sử dụng chung.
Quyết định nêu rõ “sau 12 tháng, nếu Cty Kinh doanh và Xây dựng nhà chưa thực hiện xong... thì Giám đốc Sở Địa chính Nhà đất trình UBND TP thu hồi quyết định giao đất”.
Ngày 7/6/2004, UBND TP Hà Nội lại có văn bản gia hạn thời hiệu thực hiện quyết định trên, và thời gian gia hạn là 6 tháng. Có nghĩa rằng, vào 7/12/2004, quyết định gia hạn này cũng hết hiệu lực nốt.
Thế nhưng không hiểu vì sao, đến tận 16/4/2005 khoảng gần 31 hộ dân tổ 31a và 31b cụm 5-phường Ngọc Hà (đối tượng trong diện giải phóng mặt bằng) mới nhận được giấy mời họp triển khai công tác GPMB từ UBND phường.
Nhưng cuộc họp chỉ có vài ba hộ tham dự, vì “nghe thông tin trên, toàn bộ các hộ dân đang sinh sống ở đây vô cùng sửng sốt và bức xúc, coi đây như một thảm hoạ ập xuống đầu” (trích đơn thư gửi báo Tiền Phong). Lần họp 2 (14/5) cũng tương tự.
Đến lần 3 (vào 30/5), dân dự khá đầy đủ, nhưng người thuyết trình không đưa ra bất kỳ phương án di dời, phương án nhà ở tạm chờ tái định cư nào.
Lúc bấy giờ dân tổ 31a và 31b cụm 5 phường Ngọc Hà mới biết có quy hoạch. Bản vẽ quy hoạch được trưng lên, nhưng thậm chí rất nhiều người cũng không biết nhà mình nằm ở đâu trong cái gọi là khu X1, X2 trên bản vẽ. Đơn giản vì họ không được giới thiệu cặn kẽ.
Hơn nữa, UBND quận Ba Đình cho rằng đây là “đất do Hợp tác xã sản xuất hoa rau Ngọc Hà đang quản lý sản xuất không hiệu quả, bị dân lấn chiếm nhiều”. Nhưng bản thân quận cũng không nắm rõ cụ thể diện tích Xứ Đồng Đống Nước (tên hồi trước của khu này) - cụm 5 - phường Ngọc Hà là bao nhiêu, chỉ nêu chung chung: điểm đất X1 khoảng 1.500m2 và X2 khoảng 2.500m2.
Phải chăng gán cho khu đất những chữ “lấn chiếm” và “đất rau quả” là cách làm để hạ giá đền bù: từ đất thổ cư xuống đất canh tác và đất lấn chiếm? Thực tế, nhiều hộ gia đình từng được Chủ tịch UB hành chính TP Hà Nội Trần Duy Hưng ký công nhận quyền sở hữu ruộng đất.
Trong khi các hộ dân chưa biết gì về dự án trên mảnh đất nhà mình thì bỗng nhiên chủ dự án là Cty Kinh doanh-Xây dựng nhà HN xuất hiện với tư cách là chủ lô đất. Điều ấy thể hiện qua tờ khai nộp tiền sử dụng đất ngày 11/6/2003, tức là đến 2 năm sau thời điểm này người dân mới biết mình đã bị truất khỏi mảnh đất mà họ sở hữu hợp pháp từ 1955.
Đến nay bà Vũ Thị Bài-vốn là nhân viên bán rau quả của HTX Ngọc Hà-vẫn giữ được tờ giấy chứng nhận quyền sở hữu ruộng đất mà ông Trần Duy Hưng cấp cho chồng bà-ông Hoàng Văn Hải (đã mất).
Giấy chứng nhận ghi rõ diện tích đất hoa và diện tích đất ở. Bà Bài nói: “HTX đã giải tán từ trước 1990. Nói HTX quản lý đất và chúng tôi lấn chiếm là không đúng”.
Còn ông Vũ Châu Giang-giáo viên về hưu, thì cho rằng, dân Ngọc Hà chấp hành pháp luật rất tốt. Lẽ ra chính quyền phải đả thông cho nhân dân hiểu.
Đây là dự án xây dựng khu nhà ở 3 tầng, tổng mức đầu tư hơn 14,8 tỷ đồng. Theo phê duyệt của ông Vũ Huy Hùng-Tổng GĐ Tổng Cty đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội, quý 2/2003 khởi công, và hoàn thành vào quý 2/2004. Hơn 1 năm đã trôi qua, dự án không thành hiện thực.
Do khiên cưỡng, không hợp lòng dân hay năng lực của chủ đầu tư quá yếu kém?
