Sáng 29/10, trình bày dự thảo Nghị quyết của QH về thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND phường tại thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2021 – 2026, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, khi thực hiện thí điểm, UBND phường là cơ quan hành chính trực thuộc UBND quận, thị xã đặt tại địa bàn phường.
Nhiệm vụ chính của UBND phường là thực hiện một số công việc cụ thể của quản lý hành chính nhà nước và cung ứng một số dịch vụ công theo phân cấp, ủy quyền của UBND quận, thị xã; hướng dẫn tổ dân phố thực hiện các nhiệm vụ có tính chất tự quản của cộng đồng dân cư trên địa bàn phường.
Theo ông Tân, việc thực hiện thí điểm việc không tổ chức HĐND phường tại Hà Nội bắt đầu từ nhiệm kỳ 2021 - 2026. Theo đó, tại những phường thực hiện thí điểm, HĐND phường chấm dứt hoạt động khi nhiệm kỳ 2016 - 2021 kết thúc, UBND phường nhiệm kỳ 2016 - 2021 tiếp tục hoạt động cho đến khi UBND phường nhiệm kỳ 2021 - 2026 được thành lập.
Khi thực hiện thí điểm, một số nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND phường hiện nay sẽ được chuyển giao cho chính quyền địa phương các cấp của thành phố Hà Nội để bảo đảm các hoạt động quản lý nhà nước trên địa bàn phường được thực hiện thông suốt, không bị bỏ sót.
Theo ông Tân, khi không tổ chức HĐND phường thì vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của UBND phường thay đổi so với hiện nay. Cụ thể, UBND phường nơi không tổ chức HĐND là cơ quan hành chính nhà nước trực thuộc UBND quận, thị xã đặt tại phường. UBND phường được bổ sung 08 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch UBND phường được bổ sung 03 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn.
Khi đó, UBND phường thực hiện thí điểm sẽ không còn là một cấp quy hoạch, một cấp ngân sách, mà chỉ là đơn vị dự toán ngân sách thuộc UBND quận, thị xã; nhiệm vụ, quyền hạn chủ yếu thực hiện một số công việc cụ thể của quản lý hành chính nhà nước và cung ứng một số dịch vụ công trên địa bàn phường.
Khi thực hiện thí điểm, cơ quan hành chính ở phường vẫn gọi là UBND để nhằm thực hiện đúng Kết luận số 46-KL/TW ngày 19/4/2019 của Bộ Chính trị. Mặt khác, nếu đặt tên cơ quan hành chính phường khác với tên gọi UBND thì toàn bộ dữ liệu có liên quan của thành phố Hà Nội (như chứng minh thư nhân dân, thẻ căn cước công dân, sổ hộ khẩu, giấy tờ thường trú, tạm trú của công dân…) sẽ phải thay đổi, dẫn đến sự tốn kém, gây khó khăn cho người dân và công tác quản lý nhà nước trên địa bàn phường.
"Tuy vẫn giữ tên gọi là UBND, nhưng khác với UBND phường nơi có tổ chức HĐND ở các địa phương khác, đối với các phường tại Hà Nội khi thực hiện thí điểm thì UBND quận, thị xã quyết định về số lượng và cơ cấu thành viên UBND phường theo quy định của Nghị quyết; đồng thời, Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND phường là cán bộ giữ chức danh lãnh đạo quản lý, trực thuộc UBND quận, thị xã. Công chức phường thuộc biên chế hành chính của UBND quận, thị xã”, ông Tân nói.
Giữ tên gọi "UBND phường" để giảm phiền hà cho dân
Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Nguyễn Khắc Định cho rằng, để phù hợp, thích nghi với mô hình tổ chức chính quyền mới ở phường thì các thiết chế HĐND và UBND ở quận, thị xã và thành phố cũng phải cơ cấu lại nhiệm vụ, quyền hạn, xác định rõ việc nào thành phố đảm nhiệm, việc nào giao cho quận, thị xã và việc nào có thể giao cho cơ quan hành chính ở phường quyết định; cùng với đó là phải đổi mới phương thức hoạt động của các cơ quan, đặc biệt là UBND phường.
Bên cạnh việc làm rõ các nội dung phân quyền, cần đẩy mạnh việc phân cấp, ủy quyền và tăng cường sự kiểm tra, giám sát, kiểm soát đối với chính quyền ở phường để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước, phục vụ doanh nghiệp và người dân.
Theo ông Định, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật cho rằng, tuy UBND phường nơi thực hiện thí điểm có sự khác biệt cơ bản về địa vị pháp lý, tính chất và cơ cấu tổ chức, nhưng nhất trí vẫn giữ tên gọi là UBND với những lý do nêu trong Tờ trình của Chính phủ.
Ông Định cũng đề nghị xác định cơ cấu tổ chức của UBND phường gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các công chức của UBND (không có chức danh Ủy viên UBND như hiện nay). “Với cơ cấu tổ chức nêu trên, Ủy ban Pháp luật đề nghị xác định UBND phường làm việc theo chế độ thủ trưởng, không phải theo chế độ tập thể như UBND phường ở những nơi không thí điểm”, ông Định nói.
