Khai mạc kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV: Đại biểu quan tâm những vấn đề gì?

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi: Chống lợi ích nhóm khi làm luật

Theo tôi, tuổi thọ của luật thấp chính là do đánh giá tác động không đầy đủ; lấy ý kiến không toàn diện và xem xét thông qua chưa bảo đảm được lợi ích của đa số. 

Trong xây dựng luật, cơ quan trình luật đôi khi có yếu tố lợi ích của ngành và thường người ta xây dựng luật có lợi cho cơ quan quản lý chứ không có lợi cho đối tượng chịu sự tác động. Quan điểm, định hướng, mục tiêu của Đảng là không cho phép các ngành làm như vậy. Thế nhưng trong quá trình soạn thảo, có thể một số ngành, một số bộ, hoặc một số cơ quan lồng thêm nội dung có lợi cho mình.

Chính vì thế, điều quan trọng nhất của cơ quan thẩm tra, các ĐBQH là tìm ra cái đó để khắc phục ngay trước khi thông qua dự thảo luật, đảm bảo cho luật không mang lợi ích nhóm. Không để luật ra đời nhằm phục vụ cho cơ quan quản lý mà phải giải quyết mối quan hệ xã hội, tức là bảo đảm lợi ích của đối tượng chịu sự tác động của luật. Cần phải lưu ý, pháp luật nào cũng bảo đảm lợi ích của các bên, lợi ích nhà nước, lợi ích tập thể, lợi ích của người lao động. Nghĩa là phải loại bỏ lợi ích cục bộ để hướng đến lợi ích chung.

ĐBQH Phạm Văn Hòa, Phó trưởng đoàn Đồng Tháp: Vấn đề nóng nhất là giá điện

Đi vào vấn đề cụ thể, qua các lần tiếp xúc cử tri, chúng tôi thấy vấn đề nóng hổi nhất hiện nay là giá điện. Cử tri băn khoăn trước việc điều chỉnh giá vừa qua, rồi mức tính điện bậc thang như vậy đã hợp lý chưa. Việc tăng giá điện tác động như thế nào đến các mặt hàng khác? Hay tình trạng xâm hại trẻ em, bạo lực học đường, phải có giải pháp gì để ngăn ngừa? 

Việc gian lận điểm thi trong kỳ thi THPT năm 2018, dù đã qua gần một năm rồi, nhưng việc giải quyết vẫn chưa được như mong muốn. Rồi hiện nay, một bộ phận không nhỏ người điều khiển phương tiện giao thông sử dụng chất kích thích, đặc biệt là ma túy, gây tai nạn giao thông, thiệt hại rất lớn về người và của… Đó là những vấn đề nóng, cần được nêu ra để đại biểu Quốc hội thảo luận, góp ý, trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp khắc phục hiệu quả.

Những vấn đề trên lại luôn gắn liền với những dự án luật mà Quốc hội đang bàn, như Luật Giáo dục sửa đổi, Luật Phòng chống tác hại rượu bia… Dù được thông qua hay mới chỉ cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp này thì vẫn còn rất nhiều vấn đề cần phải góp ý, hoàn thiện. Rồi dự án luật được cử tri và nhân dân quan tâm nhiều nhất là Bộ luật Lao động sửa đổi. Có thể nói, bộ luật này liên quan đến hầu hết công chức, viên chức, như việc tăng tuổi nghỉ hưu, điều chỉnh giờ làm. Bên cạnh đó còn hàng loạt các dự án luật có liên quan khác, như Luật Công chức viên chức, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Tổ chức Chính phủ… đó là những dự án luật cần sự tham gia, vào cuộc tích cực của mỗi ĐBQH, làm cho từng vấn đề tốt lên. 

Làm sao để luật đi vào cuộc sống, có hiệu lực thì phải có tuổi thọ lâu dài, chứ không phải thông qua rồi lại thấy còn gì thiếu thiếu, lại muốn sửa. Chẳng hạn như Luật Hình sự, đã ban hành rồi nhưng khi đi vào cuộc sống lại xảy ra những vướng mắc khi những vụ dâm ô, sàm sỡ trong thang máy lại không xử lý được hình sự, chỉ xử phạt hành chính với mức rất nhẹ, làm dư luận và nhân dân vô cùng bức xúc. Chính vì vậy, ĐBQH càng phải công tâm, khách quan, phát huy trí tuệ, tham gia đóng góp xây dựng luật, để khi thông qua luật, pháp lệnh, nghị quyết sẽ ăn sâu vào đời sống của người dân, sâu sát với người dân và tuổi thọ của luật phải được kéo dài.

TS. Bùi Đức Thụ, nguyên ủy viên thường trực ủy ban Tài chính – Ngân sách:

Tháo gỡ vướng mắc pháp lý để kinh tế tư nhân phát triển

Nhưng tôi cũng lưu ý rằng, giải pháp tháo gỡ cho khối DN nhỏ và vừa phải đặt trong tổng thể các giải pháp của kinh tế vĩ mô. Không thể phát triển bằng mọi giá đối với ngành này, nhưng lại để hậu quả rủi ro lớn đối với ngành khác được. Quan điểm chung là phải thu hút, khơi dậy các nguồn lực để phát triển, nhưng phải đảm bảo tính bền vững, ổn định, đó mới là mục tiêu chung về phát triển kinh tế xã hội.

Khó khăn thứ hai của kinh tế tư nhân là việc tiếp cận đất đai. Dù DN hoạt động trong lĩnh vực gì thì cũng cần phải mở trụ sở, chi nhánh, văn phòng đại diện, nhà máy, xí nghiệp ở các địa phương. Nhưng trên thực tế, việc tiếp cận đất đai đối với DN tư nhân, đặc biệt DN nhỏ và vừa hết sức khó khăn. Ngoài những tập đoàn tư nhân lớn có doanh thu lớn, thậm chí là những quả đấm thép của nền kinh tế, việc tiếp cận vốn, đất đai tương đối dễ dàng. Thậm chí, nhiều DN tư nhân hiện nay còn có biểu hiện thâu tóm các mảnh đất vàng ở các khu trung tâm các tỉnh, thành, nơi có nhiều điều kiện thuận lợi. Thậm chí họ cũng có thể huy động vốn trong dân như từ kinh doanh bất động sản. 

Đó là cơ chế huy động, tiếp cận vốn mạnh, nhưng nó cũng chỉ tồn tại ở mấy “đại gia” thôi, còn đối với DN nhỏ và vừa nói chung thì tiếp cận vốn, đất đai hết sức khó khăn. Chính vì thế, chúng ta cần phải nhìn vào thực trạng này để có thể giải quyết được cái chung, khơi dậy động lực cho nền kinh tế. Tôi cho rằng, khi Quốc hội đang tổng kết, xem xét sửa Luật Đất đai, cần phải rà soát lại trên cơ sở thực tiễn, xem xét về cơ chế vướng mắc, đặc biệt cơ chế đối với DN tư nhân trong việc tiếp cận đất đai.