Một vòng qua các khu công nghiệp (KCN) ở Hà Nội, phóng viên tận mắt chứng kiến nhiều vi phạm trong bảo vệ môi trường.
Tại KCN Vĩnh Tuy trên địa bàn quận Hoàng Mai, hệ thống thu gom xử lý nước thải gần như tê liệt từ nhiều năm qua, cống rãnh bao quanh các nhà máy thải ra thứ nước màu đen kịt, bốc mùi hôi nồng nặc. Một số doanh nghiệp còn xả chất thải rắn công nghiệp ngay chân hàng rào nhà máy.
Tại KCN Sài Đồng B (phường Phúc Đồng, quận Long Biên), hơn mười năm nay 170 hộ dân Tổ 18 phải mang thùng, xô đi xin nước về ăn. Nằm liền kề với hàng rào KCN, cả trăm hộ dân tiến thoái lưỡng nan. Nước ngầm thì ô nhiễm nghiêm trọng, nước máy thì không được cấp vì khu dân cư nằm trong quy hoạch dự án của thành phố.
Ông Nguyễn Dương Phụng - Tổ trưởng Tổ dân phố số 18 cho biết, đã nhiều lần kiến nghị lên phường, lên quận nhưng không có kết quả. “Chuyện nước thải khu công nghiệp chứa nhiều chất độc hại đổ thẳng ra mương thoát nước, chúng tôi chứng kiến hàng ngày”- Ông Phụng nói.
Ông Nguyễn Ngọc Bình, Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường (Ban Quản lý các KCN&KCX Hà Nội) cho biết: Nhiều doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực có nguy cơ gây nhiễm cao như hoá dầu, sản xuất thức ăn chăn nuôi, nhựa, sơn, mạ... rất cần được kiểm tra, rà soát phương án bảo vệ môi trường. Song hiện công tác bảo vệ môi trường tại các KCN chưa được quan tâm đúng mức, mức xử phạt quá nhẹ.
Một số KCN vẫn chưa có nhà máy xử lý nước thải tập trung; không có nơi thu gom tập trung rác thải rắn. Thực tế, nhiều doanh nghiệp không quan tâm đến việc phân loại chất thải. Hầu hết việc thực hiện nội dung đánh giá tác động môi trường chưa đầy đủ, nhiều nơi chỉ đề ra trên giấy mà không thực hiện.
Chỉ riêng ba tháng gần đây, qua kiểm tra cơ quan chức năng đã xử phạt 15 doanh nghiệp vi phạm các quy định bảo vệ môi trường. Kiểm tra tại KCN Quang Minh, đoàn kiểm tra đã phát hiện và lập biên bản xử phạt 30 doanh nghiệp vi phạm về môi trường trong tổng số 33 doanh nghiệp được kiểm tra.
Kiểm soát 400 doanh nghiệp về vấn đề môi trường
Nhằm khắc phục tình trạng vi phạm nêu trên, Đại diện Ban Quản lý các KCN&KCX Hà Nội cho biết: Ngay sau khi bộ phận thanh tra của Ban Quản lý các KCN&KCX Hà Nội được thành lập, sẽ tiến hành rà soát lại toàn bộ hồ sơ về bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp, hơn 400 doanh nghiệp thuộc 8 KCN trên địa bàn sẽ phải nộp các báo cáo về bảo vệ môi trường.
Ban sẽ rà soát, lập danh sách các doanh nghiệp nguy cơ ô nhiễm cao để giám sát thường xuyên.
Hiện đã có 120 doanh nghiệp nộp hồ sơ về bảo vệ môi trường. Qua kiểm tra, Ban cũng đã phát hiện một số doanh nghiệp mặc dù đã đi vào hoạt động nhưng vẫn chưa có đề án bảo vệ môi trường.
Giám đốc Ban Quản lý các KCN&KCX Hà Nội Nguyễn Xuân Chính cho rằng, về lâu dài ngay từ khâu quy hoạch các KCN thời gian tới cần làm tốt hơn. Phải phân loại rõ ràng những ngành nghề nào thì được đầu tư vào Hà Nội, nếu vào Hà Nội thì đặt ở đâu; cũng như phải từ chối ngay những dự án xin đầu tư vào khu vực Hà Nội ở các lĩnh vực có nguy cơ gây ô nhiễm cao như luyện gang, hoá chất; ưu tiên thu hút những doanh nghiệp sử dụng công nghệ cao, thân thiện với môi trường.
