Trước đó hôm đầu tuần, Thủ tướng đã có văn bản chưa xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tuyến giao thông thủy xuyên Á, kết hợp thủy điện trên sông Hồng, với vốn đầu tư khoảng 1,1 tỷ USD.
Bà Nguyễn Thị Hồng Vân, Điều Phối viên cấp Quốc gia Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN) cho biết, VRN khẳng định quan điểm không ủng hộ dự án, và đề nghị Chính phủ loại bỏ hẳn dự án này.
Theo VRN, hiệu quả điện năng từ dự án này mang lại thì quá nhỏ, chỉ 228MW, tương đương 912 triệu KW/năm, đóng góp lượng điện chưa đến 1% tổng điện năng quốc gia. Trong khi, dự án có nguy cơ ảnh hưởng lớn khi làm thủy điện bậc thang. Đồng thời, dự án không nằm trong Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bằng Sông Hồng đến năm 2020, triển khai dự án sẽ phá vỡ quy hoạch.
Việc làm các đập thủy điện, nạo vét sông Hồng sẽ ảnh hưởng tới lưu lượng dòng chảy, gây ra sạt lở bờ sông, chặn lượng phù sa tại các hồ chứa. Đặc biệt, những tức động này sẽ ảnh hưởng lớn tới hệ thống thủy lợi phục vụ nông nghiệp cho 8 tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Dự án có thể gây ra thiếu nước (cả nước ngầm và nước mặt), ảnh hưởng tới đời sống, sinh kế và văn hóa của hàng triệu người dân.
Đồng thời, dự án sẽ ảnh hưởng đến đa dạng sinh học vùng sông Hồng, khi sông Thao và sông Lô – Gâm (thượng nguồn sông Hồng), là nơi có những bãi cá đẻ và duy trì nguồn gen cho thủy sinh.
Ngoài ra, dự án gây hệ lụy và rủi ro trong việc giao quyền sở hữu dòng sông cho một công ty tư nhân quản lý, với hợp đồng BOO (xây dựng - sở hữu – kinh doanh). Việt Nam và thế giới chưa có tiền lệ giao quyền sở hữu dòng sông cho một doanh nghiệp tư nhân thai thác và quản lý.
Vì những lý do trên, VRN kiến nghị Chính phủ loại bỏ dự án này ngay từ đầu để tránh các hệ lụy về kinh tế-xã hội-an ninh quốc phòng đáng tiếc có thể xảy ra.
