Tại Hội nghị ĐBQH chuyên trách chiều 8/9 khi đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận Luật về hội, TS Hoàng Ngọc Giao cho rằng, các tổ chức do Đảng, nhà nước thành lập, gọi là các tổ chức chính trị xã hội, nghề nghiệp đang có vấn đề lớn phải giải quyết là những đều đang hoạt động theo xu hướng hành chính hóa, kém hiệu quả, và rất hình thức.
“Khiếm khuyết nữa các tổ chức này tiêu xài ngân sách nhà nước không minh bạch và rất khó kiểm soát. Kinh phí dành cho khối này theo nghiên cứu của Viện nghiên cứu chính sách kinh tế (đại học Quốc gia) năm 2016 là 14.000 tỷ đồng; riêng liên minh hợp tác xã 112 tỷ trong năm 2016; tính cả tài sản của các tổ chức này là 68.000 tỷ đồng, chiếm 1,7% GDP, chưa kể nguồn lực công tác cán bộ”, ông Giao nói.
“Luật ngân sách cũng nói rõ các tổ chức này thực hiện theo nguyên tắc tự đảm bảo, chỉ hỗ trợ cho nhiệm vụ được giao. Vậy luật này có giải quyết vấn đề này hay không? Tôi cho rằng nên và có phần quy định nguyên tắc tiêu ngân sách, trách nhiệm giải trình. Vì nếu gạt hẳn ra thì chẳng ở đâu giải quyết, phải tầm luật thì mới giải quyết minh bạch hoá và giải trình của các tổ chức này”, ông Giao nêu.
Theo ông Giao, đã là chủ trương xóa bỏ dần bao cấp với tổ chức chính trị xã hội, đặc thù, để họ tự lo thì phải có cơ chế để họ tự sống, không bám vào bầu sữa ngân sách, ví dụ như trao hội quyền tự gây quỹ; nhận nguồn viện trợ của tổ chức phi chính phủ nước ngoài...
ĐB Lưu Bình Nhưỡng – Uỷ viên thường trực uỷ ban các vấn đề xã hội cũng cho rằng, trong tình hình ngân sách khó khăn, chúng ta không thể bao cấp mãi cho các hội hoạt được mà Nhà nước chỉ nên hỗ trợ hoặc đảm bảo kinh phí cho các hoạt động mà Nhà nước giao chứ không cấp kinh phí một cách tràn lan.
Trong khi đó, ĐB Nguyễn Sỹ Cương – Phó Chủ nhiệm Uỷ ban đối ngoại cho rằng, quy định trong dự thảo còn lằng nhằng, mù mờ, không biết tổ chức phi chính phủ, hội, quỹ thì cái nào trong cái nào. Rồi luật điều chỉnh tổ chức phi Chính phủ nước ngoài nhưng của trong nước lại không, nhiều quy định không thống nhất cách hiểu trong toàn bộ luật dẫn đến luật có ra đời cũng khó điều chỉnh.
“Xuất phát từ khái niệm mập mờ về Hội nên việc cho cán bộ công chức tham gia Hội cũng không được quy định. Cán bộ công chức là người của Chính phủ nhưng lại tham gia các tổ chức phi Chính phủ, tôi rất không đồng tình quan điểm này.
“Ví dụ như anh làm ở Bộ công thương, cấp phép cho phân bón nhưng anh lại tham gia Hiệp hội phân bón, như vậy là vừa đá bóng vừa thổi còi, không hợp lý chút nào. Hay làm ở ngân hàng lại tham gia hiệp hội kinh doanh vàng thì hoà cả làng, vì thế cần làm rõ để có quy định cấm nhất định chứ không thể để Luật ra đời mà không tạo được nề nếp”, ông Cương nhấn mạnh.
