Chiều qua (11/5), Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Tấn Dũng đã chủ trì cuộc họp bàn biện pháp phòng chống dịch lở mồm long móng (LMLM) với sự tham gia của các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Tài chính, Thương mại, Kế hoạch và Đầu tư, Văn hóa Thông tin.
Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu Bộ NN&PTNT xây dựng nội dung, kế hoạch cụ thể; triển khai Chương trình thanh toán bệnh LMLM giai đoạn 2006 - 2010 đã được Chính phủ phê duyệt. Các tỉnh có dịch cần lập ngay BCĐ phòng chống dịch LMLM tại địa phương theo đúng Pháp lệnh Thú y; tập trung chỉ đạo bao vây, khống chế, dập tắt ngay các ổ dịch khi mới xuất hiện.
Nguy cơ đại dịch đã rõ
| Người cũng có khả năng bị lây Người cũng bị lây bệnh khi tiếp xúc với vật bị bệnh. Khi mắc bệnh, ở người có những biểu hiện: sốt cao; mụn nhỏ mọc ở lợi, niêm mạc miệng làm cho viêm loét miệng; mụn nước cũng mọc ở các đầu cánh tay, ngón, bàn tay, chân, mặt… làm mẩn ngứa khó chịu. Mụn nước vỡ ra và mất đi nhanh. Trường hợp bệnh nặng, người có thể bị nôn mửa, viêm ruột cấp, tiêu chảy dữ dội… Tại sao bệnh LMLM dễ thành đại dịch? Bệnh LMLM là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus gây ra trên động vật móng guốc chẵn (trâu, bò, lợn, dê, cừu, hươu, nai…). Tổ chức Thú y Thế giới (OIE) xếp bệnh này ở vị trí số 1 trong bảng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở động vật do một số đặc trưng sau: 1. Bệnh có khả năng lây lan rất nhanh, mạnh; sự lây lan không chỉ do tiếp xúc trực tiếp giữa động vật khỏe mạnh và động vật mắc bệnh mà còn gián tiếp qua nhiều đường khác, kể cả qua không khí. Vì vậy, bệnh dễ phát thành đại dịch. 2. Virus LMLM đã được xác định có 7 tuýp (A, O, C, SAT1, Sat2, Sat3 và ASIA1) và hơn 60 tuýp phụ. Do đó, việc phòng bệnh bằng vắc-xin rất khó khăn. 3. Bệnh thường gây thiệt hại lớn cho các loài gia súc chăn nuôi cao sản. 4. Thái độ chủ quan của người dân, do khả năng lây lan sang người ít. 5. Gia súc lành bệnh vẫn mang trùng 2 - 3 năm... |
Nhìn trên bản đồ dịch có thể thấy, LMLM đã xuất hiện ở tất cả các vùng miền, khu vực trên cả nước.
Hầu hết các địa phương đang có dịch cũng là những địa phương mắc dịch trong những năm trước.
Tuy nhiên, một vài địa phương chưa từng xuất hiện dịch thì nay cũng đã có ổ dịch. Đáng nói, hai khu vực được xem là an toàn nhất từ trước đến nay là đồng bằng sông Hồng và miền đông Nam Bộ đã xuất hiện dịch.
Hơn nữa, với sự lây lan rất nhanh, mạnh của virus LMLM, rất có thể LMLM sẽ phát triển thành đại dịch ở nước ta.
Trao đổi với PV Tiền phong, chiều 11/5, ông Nguyễn Văn Thông -Phó cục trưởng Thú y (Bộ NN&PTNT) - cho biết: hiện đã có tới 9.246 trâu bò, 12.220 con lợn mắc bệnh.
Một số tỉnh mới phát dịch như Hòa Bình, Thái Nguyên, Phú Thọ, Quảng Trị, Cao Bằng. Trong đó, dịch tại hai tỉnh Lâm Đồng và Bắc Cạn khá nặng.
Về góc độ chuyên môn, hiện dịch LMLM ở nước ta chưa phải là đại dịch.
Thế nhưng, nếu chúng ta không tích cực thực hiện các biện pháp phòng chống dịch theo Chỉ thị 16 của Chính phủ thì rất có thể bùng phát thành đại dịch.
Cứ chu kỳ 3-5 năm, dịch lại tái phát. Năm 1999 - 2000, dịch đã xuất hiện tại 51 tỉnh, thành.
Sở dĩ năm nay dịch lây lan nhanh là do mầm bệnh tồn tại trong đàn gia súc những năm trước chưa bị triệt tiêu.
Hơn nữa, việc vận chuyển gia súc từ các nước xung quanh vào Việt Nam vẫn chưa được kiểm soát chặt chẽ.
Thực tế, mầm bệnh LMLM từ các nước đã tràn vào Việt Nam qua sự xuất hiện một số loại virus mới.
Thông tin đã bị bưng bít?
Mặc dù mấy ngày qua các phương tiện thông tin đại chúng liên tục đưa tin về dịch bệnh LMLM nhưng rất nhiều thông tin trái chiều hoặc chưa thống nhất về tình hình dịch bệnh. Phải chăng Bộ NN&PTNT, cụ thể là Cục Thú y - cơ quan quản lý Nhà nước về dịch bệnh thú y- đã bưng bít thông tin?
Còn nhớ, tại Hội nghị triển khai công tác thú y tháng 3/2006, Bộ NN&PTNT có báo cáo công tác phòng chống bệnh LMLM năm 2005 và kế hoạch năm 2006.
 |
| Dịch lở mồm long móng đang lây lan với tốc độ và phạm vi đáng lo ngại ảnh: Ngô Lịch |
Báo cáo nêu rõ: Năm 2005, dịch LMLM đã xảy ra ở 408 xã, phường của 160 quận, huyện thuộc 37 tỉnh, thành, với 28.241 trâu bò, 3.976 lợn và 81 dê mắc bệnh. Dịch LMLM xảy ra tập trung ở các tỉnh Tây Nguyên và duyên hải miền Trung.
Đáng lưu ý, từ tháng 4/2005, dịch LMLM tuýp A có nguồn gốc từ Campuchia đã xuất hiện ở nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Từ ngày 10/10/2005, dịch LMLM tuýp ASIA1 đã xuất hiện tại Khánh Hoà và Lào Cai. Đây là tuýp virus mới xuất hiện ở Việt Nam, gây khó khăn không nhỏ trong phòng chống dịch.
Ba tháng đầu năm 2006, ngành Thú y xác nhận dịch LMLM đã bùng phát ở 48 xã, phường của 26 quận, huyện thuộc 9 tỉnh, thành: Sơn La, Hà Nội, Cần Thơ, Quảng Nam, Kon Tum, Đồng Tháp, Bạc Liêu, Bến Tre, Bà Rịa - Vũng Tàu, với tổng số 281 trâu bò và 2.200 con lợn.
Đặc biệt, với sự xuất hiện dịch tại Sóc Sơn (Hà Nội), ngành Thú y nhận định: Rất nguy hiểm, vì đây là khu vực có mật độ gia súc cao và là vùng nguyên liệu xuất khẩu thịt lợn.
Thế nhưng, Bộ NN&PTNT lại lưu ý trên đầu báo cáo này: “Không đưa tin trên các phương tiện thông tin đại chúng!”. Nhiều chuyên gia cho rằng, chính sự bưng bít thông tin này là một trong những nguyên nhân chính làm dịch bùng phát trên diện rộng, mà đến nay khó kiểm soát nổi.
Không những thế, trong ngày hôm qua, 11/5, nhóm PV chúng tôi đã liên lạc với lãnh đạo Cục Thú y, Viện Thú y nhưng đều bị từ chối,đùn đẩy cho nhau và không ai chịu trả lời các câu hỏi liên quan dịch bệnh để nhân dân có hiểu biết rõ hơn về diễn biến cũng như các biện pháp phòng chống dịch LMLM.
