Ngày 14/9, Uỷ ban Tư pháp báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội liên quan đến việc thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, về công tác thi hành án; các báo cáo công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao năm 2018.
Về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm, Uỷ ban Tư pháp nhất trí với đánh giá của Chính phủ và nhận thấy, năm 2018, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành trong đó lực lượng Công an làm nòng cốt triển khai nhiều phương án, kế hoạch phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, đã giải quyết những điểm nóng về an ninh, trật tự do các đối tượng phản động kích động, xuyên tạc chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Điển hình như các vụ tuần hành, gây rối an ninh, trật tự ở một số địa phương Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Thuận, Khánh Hòa, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu và Thành phố Hồ Chí Minh.
Tuy nhiên, công tác này vẫn còn một số hạn chế. Qua giám sát, Ủy ban Tư pháp nhấn mạnh một số vấn đề: Số người chết do hậu quả của các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm thuộc lĩnh vực xâm phạm trật tự xã hội tăng 1,63%; tội phạm hiếp dâm tăng 7,11%, tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội tăng 2,18%, trong đó có một số vụ án giết nhiều người với thủ đoạn dã man, tàn bạo gây bức xúc, lo lắng trong xã hội.
Đáng chú ý, đã xảy ra một số vụ án có sự tiếp tay và tham gia của một số sỹ quan cấp cao trong lực lượng Công an. Cụ thể là vụ án Công ty CNC tổ chức đánh bạc trực tuyến trên mạng Internet bằng hình thức game bài với gần 43 triệu tài khoản tham gia đánh bạc với tổng số tiền thu lợi bất chính trên 9.853 tỷ đồng, thu giữ trên 1.760 tỷ đồng; khởi tố điều tra, làm rõ 105 bị can về các tội danh liên quan, trong đó có cả sự tham gia, tiếp tay của một số sỹ quan cấp cao của Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an.
Cùng với đó, một số cá nhân, doanh nghiệp đã móc ngoặc với cán bộ có chức vụ, quyền hạn tại một số địa phương để tạo các “nhóm lợi ích” hoặc lợi dụng công tác nghiệp vụ để tạo các “tổ chức bình phong” nhằm dùng ảnh hưởng để mua, bán, chuyển nhượng tài sản công (nhất là nhà, đất công) với giá rẻ không qua bán đấu giá, không đúng thẩm quyền xảy ra tại một số địa phương, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, gây thất thoát lớn cho tài sản, đất đai của Nhà nước;
Uỷ ban Tư pháp viện dẫn vụ Phan Văn Anh Vũ đã bị xét xử về tội Cố ý làm lộ bí mật Nhà nước, khởi tố về hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước…đồng thời một số cán bộ của thành phố Đà Nẵng đã bị khởi tố, xử lý kỷ luật do có liên quan; vụ Đinh Ngọc Hệ, cựu thượng tá quân đội, đã bị xét xử vì tội Lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ và tội Sử dụng tài liệu giả của cơ quan tổ chức.
Uỷ ban cũng chỉ rõ tình trạng một số đối tượng lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ làm sai lệch kết quả thi trung học phổ thông quốc gia năm 2018 ở các tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình gây bất bình trong xã hội, làm mất lòng tin của người dân, nhất là giới trẻ về sự công bằng, nghiêm minh, khách quan đối với kỳ thi.
Tình hình an ninh, trật tự tại một số tỉnh, thành phố lớn vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Một số loại tội phạm như trộm cắp, cướp giật diễn ra phổ biến, công khai và đối tượng sẵn sàng chống trả quyết liệt lực lượng chức năng và người dân vây bắt, gây tâm lý bất an cho người dân.
Cùng với đó, tình trạng đánh bạc và tổ chức đánh bạc diễn ra công khai trên mạng viễn thông, mạng Internet, lôi kéo nhiều người tham gia; việc lợi dụng mạng viễn thông, mạng Internet, mạng xã hội để lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng nhiều thủ đoạn vẫn diễn ra tràn lan nhưng chưa được ngăn chặn hiệu quả. Điển hình như vụ Hợp tác xã đào tiền ảo Sky Mining kêu gọi nhà đầu tư mua máy đào tiền ảo, hứa trả vốn và lãi đến 300%, chiếm đoạt trên 300 tỷ đồng của nhà đầu tư.
Cũng theo Uỷ ban Tư pháp, tội phạm và vi phạm pháp luật có liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” với lãi suất rất cao, kéo theo tình trạng siết nợ, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật... rất phức tạp tại nhiều địa phương nhưng việc đấu tranh, ngăn chặn vẫn chưa hiệu quả.
Việc làm giả hồ sơ bệnh án tâm thần để một số đối tượng trốn tránh trách nhiệm hình sự sau khi thực hiện hành vi phạm tội đã xảy ra từ nhiều năm trước, đã được Ủy ban Tư pháp kiến nghị từ năm 2013 nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp khắc phục triệt để và đang có dấu hiệu diễn biến trầm trọng hơn…
