Đều đặn hàng năm, một đoàn kiểm tra nếp sống văn minh của Sở VHTT Hà Nội lại thị sát 21 điểm lễ hội diễn ra từ đầu năm đến hết tháng 3 ÂL. Ra quân từ mùng 5 với hai địa danh Đền Gióng (Sóc Sơn) và Cổ Loa (Đông Anh). Ông Nguyễn Hải-Trưởng Phòng nếp sống văn minh đô thị, Trưởng đoàn cho biết:
Hà Nội có tới hơn 400 lễ hội, lịch công tác của đoàn gồm 21 điểm quan trọng. Đến nay chúng tôi đã tới hơn 10 điểm để kiểm tra đôn đốc tình hình tổ chức và quản lý lễ hội truyền thống và các hoạt động tín ngưỡng tại những nơi thờ tự. Trong số đó có Hội Gò Đống Đa, Đền Gióng, Cổ Loa, Mễ Trì, Triều Khúc, Đền Ghềnh...
Tình hình tại những điểm mà đoàn đã tới kiểm tra có gì khả quan hơn mùa lễ hội năm trước không?
Ứng xử của khách thập phương đến lễ hội và những nơi thờ tự chuyển biến nhiều. Rất ít hiện tượng nói năng hay ăn mặc không phù hợp, tự giác giữ trật tự nơi thờ cúng, đông đảo khách thập phương tỏ ra tôn trọng quy định về việc thắp hương. Chính quyền cơ sở tạo điều kiện tốt cho khách thập phương thực hiện các hoạt động tín ngưỡng.
Tại chùa Hà năm nay có thêm việc phát lộc đầu xuân kể từ phút giao thừa. Việc này là để tránh tình trạng bẻ cành – hái lộc khiến cây xanh trơ trụi sau mỗi đêm đầu xuân.
Cũng tại chùa Hà, một hệ thống tủ giữ đồ được lắp đặt để phục vụ miễn phí cho khách thập phương. Điều này đã hạn chế được tình trạng mất cắp, tạo điều kiện thuận lợi cho khách đến chùa.
Với các lễ hội như Đền Gióng, Gò Đống Đa, Cổ Loa... phần lễ gọn gàng hơn những năm trước. Tuy nhiên, biểu hiện xấu vẫn tồn tại: khách thập phương mang đốt quá nhiều hương vàng-hiện tượng xảy ra ở Cổ Loa, Phủ Tây Hồ.
Dù tình hình an ninh trật tự ở các lễ hội và nơi thờ tự có tốt hơn năm trước, nhưng hiện tượng mất tiền lễ, trộm cắp, móc túi vẫn còn xảy ra ít nhiều. Những trò cờ bạc như cua cá, cờ thế vẫn tồn tại nhưng chuyển vào hoạt động ở các ngõ ngách của khu vực lễ hội khiến đội ngũ bảo vệ, công an địa phương khó kiểm soát hết.
Hiện tượng rút quẻ thẻ, giải thẻ ở đền Sái chẳng hạn, gây mất mỹ quan... Cần có văn bản nào đó để cấm hoạt động mang tính chất cờ bạc ăn tiền tại các lễ hội.
Vàng mã vẫn là chuyện lớn của người Hà Nội. Ông có thể cho biết kỹ hơn?
Đúng là việc đốt vàng mã còn bất cập dù hiện nay vàng mã bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt, và Nhà nước tuyên truyền hạn chế đốt vàng mã. Năm trước tôi làm báo cáo thống kê việc đốt vàng mã của người dân trên địa bàn Thủ đô. Khảo sát qua 650.000 hộ gia đình trong khoảng thời gian từ rằm tháng giêng đến 23 tháng chạp, có thể tính ra mỗi gia đình ở Hà Nội đốt mất 50.000 đồng tiền vàng mã/năm.
Sắp tới, đoàn kiểm tra sẽ tập trung không chỉ vào nếp sống văn minh văn hoá nơi lễ hội mà còn xử lý các hoạt động mê tín dị đoan như lên đồng, bói toán, bán ấn phẩm có nội dung mê tín, và xem xét cả việc tu bổ, tôn tạo các di tích. Các lễ hội đầu năm kéo tới hết tháng 3, nhiệm vụ của chúng tôi còn dài dài.
