 |
| Nước mưa đọng ở Ngã ba Phan Đình Giót - Phổ Quang, quận Tân Bình - TPHCM trong trận mưa to giữa mùa hạn |
Ông Lê Văn Thảo - Trưởng phòng dự báo hạn ngắn (Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương) nói về những hiện tượng bất thường này.
Thưa ông, những hiện tượng bất thường nêu trên nói lên điều gì đặc biệt về thời tiết năm nay?
Năm nay, hoàn lưu khí quyển xảy ra một số dấu hiệu đặc trưng. Ở Trung Quốc, châu Âu, một số nơi mùa đông rất khắc nghiệt, nhiệt độ xuống thấp và kéo dài. Nhưng nó không có quan hệ rõ ràng lắm đối với mùa đông của miền Bắc Việt Nam.
Theo đánh giá chung, mùa đông năm nay diễn ra theo quy luật bình thường, không có biến động đặc biệt. Chỉ có một thay đổi là mùa đông có xu hướng ấm hơn, những tháng cuối mùa đông xuân mưa nhỏ, mưa phùn có xu hướng ít đi. Mưa phùn không kéo dài và cường độ cũng nhỏ hơn.
Vậy ông giải thích thế nào về hiện tượng đang mùa khô, Nam Bộ có mưa bất thường, rồi miền Bắc thiếu nước nghiêm trọng?
Tại Nam Bộ, cụ thể là Bình Dương, TPHCM, giữa mùa khô đã có những trận mưa rào tới nửa tiếng đồng hồ. Lượng mưa không lớn lắm, nhưng cũng đáng kể.
Đứng về bản chất khí tượng, hiện tượng này không có gì đặc biệt, thường xuất hiện với tần suất thấp. Nguyên nhân là ảnh hưởng của các đợt không khí lạnh từ miền Bắc.
Còn tại Bắc Bộ, năm nay từ tháng Hai, một số nơi ở Tây Bắc Bộ có hiện tượng mưa rào (lượng mưa có nơi trên 20 mm). Nếu theo quy luật thì cũng là bình thường, chỉ sớm hơn trung bình nhiều năm. Mưa còn góp phần tạo điều kiện giải quyết khô hạn ở miền Bắc.
Riêng về hiện tượng thiếu nước ở miền Bắc, nguyên nhân là vùng thượng lưu không có mưa, nước về hồ Hòa Bình thấp. Nhưng lý do quan trọng nhất là việc điều tiết của thủy điện Hòa Bình.
Lo ngại lặp lại tình trạng thiếu điện như mùa hè năm 2005, ngành điện đã cố gắng giữ nước hồ, xả rất hạn chế, chỉ vừa đủ đáp ứng nhu cầu gieo sạ.
Từ nay đến đầu mùa hè, thời tiết miền Bắc sẽ như thế nào?
Từ đầu năm đến nay, đặc biệt là dịp Tết và sau Tết Nguyên đán, nắng ấm kéo dài. Thông thường một năm có 27 - 30 đợt không khí lạnh, nửa đầu năm (từ tháng 1 - 5) có khoảng 16 - 17 đợt. Cả tháng 1 và giữa tháng 2, miền Bắc đã trải qua 4 đợt, thời gian từ nay đến hết tháng 5 sẽ chỉ còn lại khoảng 10 đợt không khí lạnh nữa. Tập trung vào nửa cuối tháng 2 và tháng 3.
Đáng lưu ý là những đợt không khí lạnh vào thời gian này có thể không mạnh, di chuyển không phải từ Bắc xuống Nam mà hơi lệch về biển Đông, qua Vịnh Bắc Bộ và đưa hơi nước từ biển vào, gây nên hiện tượng mưa nhỏ, mưa phùn. Trời u ám. Nhiệt độ trung bình ngày rất thấp, có ngày rét đậm, rét hại. Dân gian thường ví cái rét tháng 3 là rét nàng Bân là vì tính chất lạnh, ẩm của nó.
Ngành điện lo ngại quy luật 2 - 3 năm liền không có lũ tiểu mãn (năm ngoái không có) sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của hồ Hòa Bình. Ông nghĩ sao về điều này?
Nói năm ngoái không có lũ tiểu mãn là không chính xác. Thực ra năm 2005 sông Lô, Thao vẫn có lũ. Dự báo sắp tới, miền Bắc sẽ có mưa rào và dông ở vùng thượng lưu, cung cấp nước cho hồ Hòa Bình. Trận mưa vừa rồi ở Tây Bắc cũng cung cấp cho hồ một lượng nước đáng kể (lưu lượng có lúc đạt 4.000 m3/s).
Đến nay việc cung cấp nước đổ ải đã cơ bản hoàn thành. Hồ Hòa Bình có điều kiện tích nước để phát điện. Năm ngoái, do việc xả nước vượt quá nhu cầu nên một lượng đáng kể đã trôi ra biển.
Nam Bộ và Tây Nguyên đang ở giữa mùa khô hạn. Nếu so với năm ngoái, mùa khô năm nay không khốc liệt bằng. Đánh giá của ông thế nào?
Nửa đầu mùa khô, Nam Bộ và Tây Nguyên đã có những đợt mưa trái mùa. Nhưng theo quy luật năm nào cũng vậy, tháng 3 - 4 mới là thời kỳ khô hạn và nóng nhất.
Bởi lẽ lúc ấy thời kỳ ấy mặt trời qua thiên đỉnh, gần mặt trời nhất. Phải đến tháng 5 là bắt đầu thời kỳ hoạt động của gió mùa tây nam, Nam Bộ mới có mưa.
Sau những năm khô nạn, nhiều người lo ngại thời tiết sẽ chuyển sang hiện tượng La Nina. Khả năng này liệu có xảy ra?
Hiện tượng khí tượng cực đoan ấy đã được các chuyên gia nghiên cứu. Năm ngoái có hiện tượng El Nino nhẹ, gây hạn hán ở nhiều nơi, trong đó có Việt Nam. Nhưng năm nay, chúng tôi chưa nhận được thông tin gì về El Nino hay La Nina.
Năm nay nhuận 2 tháng 7. Có ý kiến cho rằng sẽ thời tiết vì thế cũng sẽ không bình thường? Ông nghĩ sao về điều này?
Đấy chỉ là suy đoán. Năm ngoái Ất Dậu, nhiều người nói rằng thiên tai chắc chắn khắc nghiệt, có khả năng gây đói trên diện rộng như 60 năm về trước. Nhưng thực tế thì cũng không bất thường lắm.
Năm ngoái tương đối nhiều bão và áp thấp nhiệt đới, nhưng không phải là quá nhiều (9 cơn bão). Năm 1964 không phải Ất Dậu nhưng có tới 14 cơn bão.
Theo Vnexpress
