Nghiêm trọng hơn, có thông tin người dân địa phương còn vào khu mỏ moi móc than kiểu “thổ phỉ” bất chấp nguy hiểm sạt lở để bán than kiếm lời cho các đối tượng liên quan.
Khu vực chứa than lộ thiên nằm tại xã Suối Quyền nằm trên một ngọn núi cao gần vùng chè Suối Giàng nhiều năm qua được HTX Suối Quyền nắm quyền khai thác. Sau khi HTX này hết hạn cấp phép khai thác cách đây vài năm và có lục đục trong nội bộ HTX, khoảng hai tháng gần đây đã có hiện tượng khai thác trở lại mà chưa được cấp phép.
Ghi nhận của PV Tiền Phong tại khu mỏ khai thác Suối Quyền chiều qua (24/6), hiện trường là một vùng hố sâu, rộng khoảng 300m2 trên núi cao do máy móc, phương tiện đào đắp, những vỉa than theo từng lớp từ cao xuống thấp, xe kẹt lộ ra trên vách hố, cho thấy các đối tượng đã khoan thăm dò và đào trúng vỉa. Dẫn lên khu vực này có đường xe tải lên xuống, bãi tập kết than và lán trại cho công nhân tạm trú.
Toàn bộ đất đào khu mỏ được lật sang chất đống bên cạnh và đổ tràn ra vực núi. Lãnh đạo xã Suối Quyền (xã đặc biệt khó khăn, 98% là người Dao) cho biết, một doanh nghiệp có tên Th.H ở Yên Bái đã đưa phương tiện, máy móc vào đây từ khoảng 2 tháng qua, nói với xã rằng chuẩn bị “thăm dò và khai thác thử nghiệm”, nên xã cũng không có phản ứng gì. Hằng ngày có 3 - 5 chuyến xe chở than đi ra từ khu mỏ, và khu vực công trường có máy móc thi công suốt đêm ngày.
Những ngày qua, sau khi có thông tin báo chí vào cuộc, khu mỏ đã ngừng hoạt động, máy móc và công nhân đã được rút hết, còn trơ lại một hố lớn rộng hàng trăm mét vuông chưa được hoàn thổ. Chủ tịch UBND huyện Văn Chấn, ông Hồ Đức Hợp, cho biết đã thành lập đoàn kiểm tra vào cuộc để kết luận, xử lý sai phạm.
Tháng 3, Phòng TN&MT và UBND xã Suối Quyền đã lập đoàn kiểm tra hoạt động khai thác này, nhưng khi đó chưa phát hiện có vụ việc. UBND huyện còn có văn bản chỉ đạo xã Suối Quyền bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn. Gần đây, ngay sau khi nắm bắt thông tin có hiện tượng khai thác than trái phép, huyện đã chỉ đạo lực lượng Công an xác minh, làm rõ vụ việc, báo cáo số lượng xe than vận chuyển ra xã, đồng thời theo dõi, bảo vệ tài nguyên.
Kết luận của cơ quan chức năng khẳng định, lượng than xe kẹt tại khu vực hố đào không đạt mức khai thác 50-70 xe/ngày như thông tin phản ánh. Người dân gần khu vực cũng xác nhận chỉ có khoảng 3-5 xe/ngày, và không phải ngày nào cũng có than chở ra. Nhưng việc khai thác than trái phép là có thật. Lãnh đạo huyện Văn Chấn khẳng định, đã khẩn trương chỉ đạo và triển khai lực lượng ngăn chặn kịp thời để không xảy ra hậu quả tài nguyên bị rút ruột trái phép, cũng như không để dân vào khu vực này nhặt than “thổ phỉ”.
Nhận thức hạn chế về quy định khai thác khoáng sản của lãnh đạo tại địa phương có khoáng sản khi chưa kịp thời báo cáo huyện về hoạt động của các đối tượng cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Trao đổi với PV Tiền Phong, Giám đốc Sở TN&MT Yên Bái, ông Nguyễn Văn Khánh, cho biết, đã cử đoàn kiểm tra tới hiện trường, khẩn trương kết luận và có hướng xử lý vụ việc.
Ông khẳng định sẽ xử lý nghiêm khắc sai phạm này. Ông Khánh cho biết, cơ quan chức năng tỉnh sẽ đánh giá lại chất lượng, trữ lượng và xét thấy phù hợp với những quy định của Nhà nước thì sẽ cấp phép khai thác cho doanh nghiệp có đủ năng lực thực hiện, tránh tiêu cực và thất thoát tài nguyên.
