Chiếc ghe tròng trành rẽ sóng nước đưa chúng tôi chạy dọc theo sông Sài Gòn, đoạn qua địa bàn quận Thủ Đức. Giữa những đám lục bình nổi trôi, một nhóm người đang hì hục lặn. Thỉnh thoảng họ lại nổi lên khỏi mặt nước với gương mặt bạc trắng, đôi mắt đỏ hoe.
Anh Phong (ngụ Gò Vấp) một người trong nhóm thợ nói: “Thức dậy từ lúc 7h, tôi ngâm mình dưới sông cho đến bây giờ, 4 giờ chiều. Không phải chuyến lặn nào cũng kiếm được nhiều trùn chỉ”.
Trùn chỉ mang về đem bán làm thức ăn cho cá. Nhóm bạn ba người gắn bó với nghề này đã gần 20 năm nay. Nghề mang lại cho họ miếng cơm manh áo nhưng đôi khi muốn cướp đi mạng sống của họ.
Nhóm người săn trùn chỉ. Ảnh: N.Tuấn. “Lần đó, mình lặn sâu xuống tận đáy, hai tay múc bùn đất lên thì tự nhiên bắp chân co rút. Mình thót tim, vội thả lỏng người theo dòng nước xiết. Lúc này bạn đi cùng thấy lặn lâu mà chưa ngoi lên, liền nhảy xuống nước chụp tay mình kéo lên bờ. Mình nằm vật trên chiếc thuyền, người bạn phải kéo thẳng chân, bóp nặn đôi chân hồi lâu mới hết cơn “chuột rút”. Toàn thân mình lấm lem vì bùn đất bám vào” anh Phong nói.
Nghề đen bạc và lấm lem như bùn đất. Ảnh: N.Tuấn. Chiếc thuyền rảo quanh các bờ bụi, các con kênh rạch gần sông nhằm kiếm được chỗ nhiều bùn đất. Nơi mà trùn chỉ thường sinh sống. Hai người thợ lặn liên tục đưa lên những chiếc thau chứa bùn đất đen sì, bốc mùi. Người còn lại ngồi trên thuyền để sàng đãi, kiếm ra con trùn chỉ nhỏ bé.
Trung bình mỗi ngày, một người có thể kiếm được 100.000-130.000 đồng từ công việc này. Nhưng cái nghề dựa vào sông nước mưu sinh vốn bấp bênh, có ngày nước sông lên cao, họ có thể trở về với đôi bàn tay trắng.
Phía bên kia sông là Sài Gòn hoa lệ. Ảnh: N.Tuấn. 
Thuyền của một nhóm thợ "săn" trùn chỉ khác. Ảnh: N.Tuấn. Chiều, hoàng hôn trên sông Sài Gòn tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp, đối lập với cảnh ồn ào náo nhiệt trên mọi nẻo đường phố thị. Những chiếc xuồng cao tốc đưa khách du lịch dọc theo sông qua lại, nước sông nổi sóng như muốn xô ngả chiếc thuyền nhỏ bé của nhóm thợ.
Vẻ cật lực làm việc của nhóm thợ ấy cũng thật đối lập đắng cay với cảnh ngắm sông thảnh thơi, giải trí của du khách Sài Gòn.
