Bài 2: Dùng tiền cho nhiều việc không được duyệt
Dùng một phần tiền dể cải tạo nhà
Dự án xây dựng phòng thí nghiệm công nghệ tế bào động vật (gọi tắt là PTN), sau khi điều chỉnh, có tổng mức đầu tư 54 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước. Thế nhưng Viện Chăn nuôi đã trích ra hàng trăm triệu đồng để cải tạo nhà làm việc của Viện.
Dự án được khởi công từ 6/2003, theo kế hoạch, sẽ hoàn thành vào 12/2005. Đến thời điểm thanh tra, PTN vẫn chưa hoàn thành, chậm gần ba năm so với kế hoạch.
Không những thế, khi tiến hành thanh tra khu nhà này, Thanh tra Chính phủ (TTCP) phát hiện chủ đầu tư đã sử dụng 163 triệu đồng từ nguồn kinh phí của PTN trọng điểm để chi cải tạo nhà làm việc của Viện Chăn nuôi. Ngoài sử dụng sai nguồn vốn này, chủ đầu tư còn thanh toán chi phí tư vấn lập hồ sơ mời thầu, xét thầu vượt so với hợp đồng hơn 49 triệu đồng cho Cty TNHH Tư vấn Xây dựng Thuận Phát.
| Theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng, chủ đầu tư dự án xây dựng PTN sẽ có thời gian từ giờ tới tháng 9/2009 để thực hiện những nội dung kiến nghị để báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ. |
Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ danh sách thiết bị, vật tư cần đầu tư mua sắm trong báo cáo nghiên cứu khả thi có cả các loại vật tư, hóa chất không thuộc loại vật tư cần thiết của PTN. Thế nhưng, chủ đầu tư vẫn phê duyệt sử dụng 3,8 tỷ đồng kinh phí của dự án để mua sắm.
PTN được đầu tư hơn 43 tỷ đồng chia làm 12 gói thầu. Tiến hành kiểm tra sáu gói thầu thiết bị, hóa chất với số tiền hơn 26,3 tỷ đồng, phát hiện các gói thầu trên chỉ căn cứ vào đơn giá nêu tại báo cáo nghiên cứu khả thi chứ không lấy theo báo giá của nhà cung cấp đối với từng thiết bị. Chủ đầu tư còn tiến hành mua thêm 24 thiết bị mới trị giá hơn 2,6 tỷ đồng có cùng tính năng và thông số kỹ thuật với số thiết bị PTN đã có. TTCP kết luận đây là việc làm gây lãng phí.
Công tác quản lý, sử dụng thiết bị, vật tư hóa chất tại PTN cũng rất kém. Kiểm tra cho thấy, thiết bị của PTN được mua sắm từ năm 2003 đến năm 2008 trị giá hơn 40,295 tỷ đồng nhưng chỉ mới khai thác 77/128 thiết bị. Ban quản lý dự án cũng chuyển năm thiết bị trị giá hơn 98 triệu đồng cho các phòng ban của Viện Chăn nuôi sử dụng sai mục đích.
Từ năm 2006 đến thời điểm thanh tra, chủ đầu tư sử dụng vật tư, hóa chất trị giá hơn 612 triệu đồng để làm thí nghiệm, phân tích bảy mẫu dự án và đề tài nghiên cứu khoa học trong khi các đề tài này đều đã được cấp kinh phí thực hiện. Làm như thế là vi phạm quy chế quản lý tài chính.
TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) yêu cầu Viện Chăn nuôi không quyết toán vào kinh phí của dự án 163 triệu đồng chi sai mục đích cho việc cải tạo nhà làm việc của Viện; chuyển trả PTN năm thiết bị, vật tư trị giá 98,55 triệu đồng do sử dụng sai mục đích; thu hồi từ Cty TNHH Tư vấn Xây dựng Thuận Phát và hoàn trả lại cho dự án 49,8 triệu đồng.
TTCP cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT kiểm tra việc quản lý, sử dụng một số vật tư, hoá chất đã mua trị giá 2,77 tỷ đồng; việc sử dụng kinh phí nhà nước cấp cho bảy dự án và đề tài nghiên cứu khoa học theo phụ lục số 12 có sử dụng vật tư, hoá chất của PTN trị giá 612 triệu đồng.
Đòi mua trang thiết bị đã dừng sản xuất
Dự án xây dựng phòng thí nghiệm polymer&composite (PTN) được cấp kinh phí mua máy móc, thiết bị hoàn chỉnh đồng bộ và hiện đại để trở thành trung tâm nghiên cứu và ứng dụng hàng đầu của ngành này tại Việt Nam. Dự án có tổng mức đầu tư 64,6 tỷ đồng này được triển khai từ năm 2004, dự kiến hoàn thành vào tháng 12/2007. Tuy nhiên, tiến độ dự án vẫn như rùa bò.
Theo kết luận thanh tra, chủ đầu tư đã giao việc tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi cho một đơn vị không hề có chức năng này là Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu Polymer. Điều này dẫn đến việc xây dựng đơn giá thiết bị đưa vào tổng mức đầu tư của dự án thiếu căn cứ do phần lớn thiết bị không có báo giá của nhà cung cấp thiết bị.
Lạ hơn, chủ đầu tư còn xây dựng hẳn một danh mục thiết bị cho PTN, trong đó nhiều thiết bị trên thế giới đã dừng sản xuất và, vì thế, phải nhiều lần thay đổi danh mục thiết bị, gây ảnh hưởng tới tiến độ thi công.
PTN được đầu tư hơn 54,69 tỷ đồng mua thiết bị. Qua thanh tra 13 gói thầu trị giá 49,2 tỷ đồng trong tổng số 25 gói thầu mua thiết bị, TTCP phát hiện nhiều sai phạm.
Các gói thầu thiết bị mua sắm trong hai năm 2004, 2005 và các gói thầu số 03, 04 năm 2007 được chủ đầu tư lập dự toán hơn 20,6 tỷ đồng nhưng lại không hề có báo giá của nhà cung cấp. Bên cạnh đó, cơ quan chủ quản đầu tư là Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh còn phê duyệt giá dự toán các gói thầu nhưng không thẩm định giá.
Ngoài ra, chủ đầu tư còn đấu thầu hạn chế đối với sáu gói thầu mua sắm thiết bị (những mặt hàng này không thuộc nhóm những mặt hàng chỉ số ít nhà thầu có khả năng cung cấp) mà không nêu được lý do.
Trong số tám nhà thầu mà chủ đầu tư mời thầu, không nhà thầu nào đủ các điều kiện về kinh nghiệm cũng như năng lực để tham gia dự thầu. Kiểm tra việc thực hiện hợp đồng mua sắm thiết bị của các đơn vị trúng thầu, thanh tra phát hiện có tới năm nhà thầu vi phạm thời gian thực hiện hợp đồng với số tiền vi phạm 993 triệu đồng.
Đối với việc quản lý, sử dụng thiết bị của PTN, thanh tra phát hiện 22 thiết bị thuộc các gói thầu mua sắm năm 2007 trị giá hơn 24,9 tỷ đồng chưa được đưa vào sử dụng (chiếm trên 47 phần trăm số tiền đầu tư mua thiết bị); 38 thiết bị trị giá hơn 28 tỷ đồng được đầu tư từ năm 2004 đến 2006, đã được lắp đặt đưa vào sử dụng, nhưng chủ yếu chỉ để thử mẫu thí nghiệm phục vụ cán bộ làm đề tài nghiên cứu khoa học và sinh viên thực tập.
Dự án xây dựng PTN có hai công trình xây dựng cơ bản là nhà xưởng và nhà C6 với giá trị dự toán hơn 7,9 tỷ đồng. Tại thời điểm thanh tra, các hạng mục này đã hoàn thành, bàn giao và đưa vào sử dụng với giá trị 7,5 tỷ đồng.
Tuy nhiên, thanh tra lại chỉ ra công trình nhà C6 thi công không đúng chủng loại vật tư, khối lượng cũng không đủ so với thiết kế. Tại công trình nhà xưởng, hạng mục đường dây dẫn nguồn điện cung cấp cho xưởng bị làm sai so với thiết kế...
TTCP khẳng định những thiếu sót, vi phạm tại PTN thuộc trách nhiệm của ban quản lý dự án, Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh (cơ quan chủ trì xây dựng), Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (cơ quan chủ quản đầu tư), Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu Polymer và các nhà thầu. TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các đơn vị liên quan, không thanh toán vào kinh phí của dự án số tiền 21 tỷ đồng chi phí tư vấn thiết kế nhà C6, rà soát việc thực hiện hợp đồng của các nhà thầu cung cấp thiết bị để phạt vi phạm thời gian theo cam kết, hoàn trả kinh phí dự án, đồng thời tổ chức thi công lại đúng theo thiết kế hạng mục đường dây dẫn cung cấp nguồn điện cho nhà xưởng do thi công sai tiết diện dây dẫn và ba hạng mục nhà C6 không đúng chủng loại vật tư theo thiết kế.
