Phòng TN trọng điểm: Thanh tra đâu, sai phạm đấy

Phòng TN trọng điểm: Thanh tra đâu, sai phạm đấy
TP - Ngày 7/9/2000, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án xây dựng các phòng thí nghiệm trọng điểm. Đến cuối 2008, 17 phòng thí nghiệm được xây dựng. Tuy nhiên chỉ mới kiểm tra 3 đơn vị đã phát hiện hàng loạt vi phạm nghiêm trọng. 

Đến thời điểm thanh tra, phòng thí nghiệm (PTN) bể thử mô hình tàu thủy vẫn chưa hoàn thành, chậm hẳn ba năm so với kế hoạch, mặc dù đã giải ngân gần hết kinh phí dự toán.

Phòng TN trọng điểm: Thanh tra đâu, sai phạm đấy ảnh 1
Một phần bể thử mô hình tàu thủy. Ảnh: Vinashin

Mở rộng vì tính sai

Theo kết luận thanh tra, ngay tại công tác chuẩn bị xây dựng PTN, chủ đầu tư không xác định địa điểm và quy mô xây dựng phù hợp. Chủ đầu tư chọn địa điểm để xây dựng PTN là khu vực bể thử mô hình tàu thủy được xây dựng từ năm 1991 mà không tính đến các yếu tố phát sinh về địa chất, các điều kiện tự nhiên và diện tích mặt bằng khu vực.

Gần 10 năm trước, ngày 7/9/2000, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định (850/QĐ-TTg) phê duyệt đề án xây dựng các phòng thí nghiệm trọng điểm với mục tiêu “tăng cường một bước cơ bản về cơ sở vật chất kỹ thuật cho khoa học và công nghệ, góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.

Đến cuối năm 2008, 17 phòng thí nghiệm theo mô hình này được xây dựng. Tuy nhiên chỉ mới tiến hành kiểm tra ba đơn vị, Thanh tra Chính phủ phát hiện hàng loạt vi phạm nghiêm trọng quá trình triển khai xây dựng. 

Điều này dẫn đến việc chủ đầu tư phải tiếp tục trình “Đề án đầu tư mở rộng quy mô PTN trọng điểm bể thử mô hình tàu thuỷ” tại khu công nghệ cao Hoà Lạc, Thạch Thất, Hà Nội. Chất lượng công tác khảo sát lập dự án chuẩn bị đầu tư của chủ đầu tư cũng rất kém. Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) phải xin điều chỉnh tổng dự toán tới ba lần. Việc thay đổi địa điểm xây dựng khiến nhiều hạng mục đã tiến hành đầu tư tại địa điểm cũ không thể di chuyển tới địa điểm mới, gây thất thoát hơn 1.626 triệu đồng do phải xây dựng lại.

Hạng mục thiết kế kỹ thuật và tổng dự toán cũng không được Vinashin thẩm định đầy đủ. Số hạng mục được thẩm định chỉ giá trị trên 5.291 triệu đồng trong khi số hạng mục không được thẩm định lại có giá trị lên tới 138.708 triệu đồng.

Từ năm 2002 đến năm 2006, PTN được đầu tư hơn 108.760 triệu đồng để mua sắm thiết bị, trong đó mua thiết bị của Ba Lan trên 103.473 triệu đồng và mua thiết bị trong nước trên 5.287 triệu đồng.

Thế nhưng chủ đầu tư đã tự ý vay tiền để đặt cọc hợp đồng mua thiết bị không đúng đối tượng. Theo kết luận thanh tra, thay vì vay theo chế độ ưu đãi của nhà nước tại quỹ hỗ trợ đầu tư (Ngân hàng Phát triển Việt Nam), Vinashin lại vay của ba đơn vị khác là Cty Tài chính Công nghiệp Tàu thủy, Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy, và Ngân hàng Công thương Ba Đình, Hà Nội.

Chính vì thế, tại thời điểm thanh tra, tổng số lãi vay Vinashin đã thanh toán là hơn 3.512 triệu đồng, trong khi, nếu tiến hành thủ tục vay theo đúng quy định, số tiền này chỉ là 392,73 triệu đồng. Như vậy Vinashin  phải thanh toán số lãi cao hơn tới hơn 3.119 triệu đồng.

Vinashin còn tự ý điều chỉnh tỷ giá USD từ 15.686,93 VND/USD lên thành 16.040 VND/USD với tổng số tiền 7.908,66 triệu đồng làm tăng tổng mức đầu tư của dự án. Vật tư trị giá hàng triệu USD mua về cũng để không.

Thiết bị tuynel trị giá 2.608.000 USD được nhập từ tháng 10/2004 nhưng, do không có nhà chứa nên, đến thời điểm thanh tra, vẫn chưa được lắp đặt sử dụng. Mặc dù thế Vinashin vẫn trả chi phí cho công tác giám sát xây dựng, lắp đặt và vận hành thiết bị này hết 180.000 USD.

Kiểm tra hai trong chín hạng mục xây dựng cơ bản của Vinashin, tại hạng mục xây dựng nhà xưởng cơ khí mộc sơn và hạng mục sửa chữa, nâng cấp bể thử trị giá hơn 2.127 triệu đồng, thanh tra phát hiện hơn 469 triệu đồng sai phạm.

Theo đó việc lập dự toán thẩm định dự toán cao hơn đơn giá xây dựng cơ bản của UBND TP. Hà Nội, dẫn đến thanh toán vượt quy định hơn 204 triệu đồng; thanh toán vượt khối lượng thi công theo thiết kế 44,13 triệu đồng; thanh toán vượt chi phí nhân công hạng mục sửa chữa, nâng cấp bể thử 26,64 triệu đồng.

Chủ đầu tư còn thực hiện cải tạo nâng cấp máy tạo sóng cũ với số tiền 265,34 triệu đồng nhưng không phù hợp với thiết bị đo và thiết bị thử nghiệm của Ba Lan nên  không sử dụng được.

Công tác quản lý, sử dụng thiết bị của PTN cũng rất lỏng lẻo. Ngoài việc không thực hiện mở thẻ tài sản và không kiểm kê tài sản hàng năm theo quy định, thanh tra còn phát hiện thiếu tám thiết bị với tổng giá trị 43.700 USD.

Bảy thiết bị khác trị giá 18.500 USD nhập từ Ba Lan nhưng xuất xứ ghi trên nhãn mác không đúng với xuất xứ ghi trong phụ lục hợp đồng. Vinashin cũng đã mua 14 bộ máy tính để bàn và 14 bộ lưu điện trị giá hơn 142 triệu đồng nhưng lại không sử dụng mà cho Viện Khoa học Công nghệ Tàu thủy mượn sử dụng.

Như vậy, có thể thấy, việc mua sắm và quản lý của chủ đầu tư rất tuỳ tiện, không dựa trên nhu cầu thực tế.

Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý những sai phạm tại PTN trọng điểm bể thử mô hình tàu thủy. Theo đó, yêu cầu Viện Khoa học Công nghệ Tàu thủy chưa quyết toán 180.000 USD do thanh toán khối lượng chưa thực hiện cho Cty CENZIN, thu hồi, hoàn trả 409,64 triệu đồng kinh phí của dự án do đã thanh toán vượt khối lượng.

Đối với Vinashin, yêu cầu thẩm định chất lượng và giá trị bảy thiết bị không đúng xuất xứ theo hợp đồng trị gía 18.500 USD, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân đối với các sai phạm và có biện phát xử lý, đồng thời kiểm tra, rà soát lại việc sử dụng thiết bị của PTN trong đó có việc sử dụng tám bộ máy vi tính và tám bộ lưu điện và tám  thiết bị thiếu tại thời điểm đoàn thanh tra kiểm kê trị giá 43.700 USD, không quyết toán số tiền 3.119 triệu đồng lãi vay tiền đặt cọc đối với hợp đồng mua thiết bị của Ba Lan bằng nguồn ngân sách nhà nước. 

* Phòng thí nghiệm bể thử mô hình tàu thủy (PTN) do Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) và Viện Khoa học Công nghệ Tàu thủy, thuộc Vinashin, là chủ đầu tư và xây dựng. Tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là hơn 169.778 triệu đồng. Thời gian thực hiện của dự án bắt đầu từ 01/2002 đến 12/2005.

Tại thời điểm thanh tra, dự án vẫn chưa kết thúc (chậm so với kế hoạch ba năm) với tổng kinh phí là 113.090,1 triệu đồng.

* Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đồng ý với các nội dung kiến nghị nêu trong kết luận thanh tra, yêu cầu các đơn vị liên quan tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, đơn vị có liên quan, báo cáo kết quả thực hiện lên Thủ tướng Chính phủ trong quý III năm 2009.

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.