 |
Trời về chiều, huyện lỵ Bắc Hà (Lào Cai) chìm trong sương mù bảng lảng, tiếng mõ trâu chiều lách cách khiến không gian càng thêm tĩnh lặng.
Căn nhà đất thấp lè tè của Vàng Thị Chô nằm chênh vênh ở một sườn đồi, trống hơ trống hoác…
Bỏ chồng vì muốn cuộc sống sung sướng hơn...
Bên căn bếp nguội ngơ, nguội ngắt, Chô đang bận rộn với nồi mèn mén, cạnh đó đàn con nhỏ đang tuổi ăn, tuổi ngủ vô tư nô đùa, sự nhọc nhằn của cuộc sống in hằn trên gương mặt đen sạm, đôi bàn tay thô ráp.
Thấy có người lạ, Chô thoáng một chút bối rối, nhưng rồi nhanh chóng lấy lại được vẻ gần gũi của người dân phố núi: "Bây giờ có ai rủ sang Trung Quốc lấy chồng, tao cũng chẳng đi đâu. Ở bên đó cũng giống bên này thôi".
13 tuổi, Chô được gia đình gả bán về nhà chồng, cuộc sống của người đàn bà vùng cao như Chô quanh năm chỉ biết gắn chặt với ruộng nương và quanh quẩn bên người chồng say xỉn. Một năm với một vụ lúa, bữa ăn chủ yếu là ngô say (mèn mén).
Dịp Tết năm đó, chị gái của Chô từ Trung Quốc về Bắc Hà rủ sang bên đó lấy chồng. Doa bảo sang bên đó có cuộc sống sung sướng hơn, đàn ông đối xử tốt hơn với đàn bà, lại có tiền để tiêu, thế là Chô nghe theo.
Rồi Chô cùng với Cởi, mỗi người gùi theo một đứa con nhỏ cùng với chị Lý Thị Chí, SN 1981, giấu chồng ban đêm lén trốn sang Trung Quốc.
Để có tiền chi phí dọc đường, Chô và Cởi đã bán chiếc vòng hoa tai, trang sức quý giá của người phụ nữ Mông làm lộ phí.
Những mường tượng của Chô về một cuộc sống sung sướng ở nước bạn đã bị vỡ mộng, thế là Chô và Cởi bàn nhau về nhà còn chị Chí thì ở lại nhưng hiện không biết lưu lạc nơi nào...
Chô và Cởi chỉ là hai trong rất ít trường hợp phụ nữ bỏ nhà ra đi trở lại bản trong thời gian qua. Trong năm 2007, tại huyện Bắc Hà có vài chục phụ nữ bỏ nhà sang Trung Quốc lấy chồng.
Rời nhà Chô, chúng tôi tìm đến nhà của Vàng Seo Sáng, trú tại huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Qua khoảng sân ngập ngụa bùn đất, nồng nặc mùi phân trâu, Sáng nằm lăn lóc trong góc nhà tối tăm, đầu tóc bơ phờ...
Từ ngày Giàng Seo Cú, ôm theo đứa con trai hơn 1 tuổi bỏ nhà đi theo lời dụ dỗ của Cư Seo Doa, bỏ nhà sang Trung Quốc lấy chồng, Sáng chẳng thiết làm gì. Nhà không có bàn tay của người đàn bà càng trở nên tiêu điều. Sáng nói bằng giọng chán nản: "Tao giữ vợ nhưng chẳng được...".
Giải pháp nào để ngăn chặn kịp thời ?
Trao đổi với chúng tôi, một cán bộ chuyên trách trong lĩnh vực đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán phụ nữ và trẻ em của tỉnh Lào Cai không tránh khỏi lo âu:
Trong những năm qua đã có hơn 1.000 phụ nữ bỏ nhà sang Trung Quốc lấy chồng, nhiều trong số đó đã mang về những đứa bé lai...
Nguyên nhân của hiện tượng phụ nữ bỏ nhà sang Trung Quốc có nhiều: do cuộc sống khó khăn, do nhận thức thấp kém và sự thiếu hiểu biết của chị em vùng cao.
Rất nhiều trong số họ đã bị ép trở thành vợ của những người đàn ông nhiều tuổi, bị tật nguyền, bị gia đình nhà chồng hành hạ và bị bóc lột, hành hạ cả về thể xác lẫn tinh thần. Có người sau khi bị gả bán, sinh con rồi lại bị bán qua tay cho nhiều người đàn ông khác nên không còn cơ hội trở về.
Song viễn cảnh của một cuộc sống sung túc nơi xứ người đã khiến nhiều người vẫn lầm đường lạc lối. Cá biệt có nhiều trường hợp, bố mẹ sẵn sàng gả bán con cho các đối tượng người nước ngoài, chỉ vì vài đồng tiền mai mối. Hoặc do nhu cầu lấy vợ nên nhiều trường hợp các đối tượng ở bên kia biên giới về Việt Nam tìm mua vợ.
Bởi theo phong tục truyền thống của người Mông, khi đến tuổi lấy chồng, việc hôn nhân của con cái phần nhiều do cha mẹ sắp đặt. Theo đó, nếu được chấp thuận, nhà trai chỉ cần bỏ ra một khoản tiền nhỏ để đưa cho gia đình nhà gái...
Bố mẹ của Vàng Lở Mẩy, trú tại thôn Van Hồ 2, xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai là một trường hợp như thế.
Bố mẹ Mẩy đã thông qua sự môi giới của Lù Thị Bức, 39 tuổi, trú tại Đội 5, xã Quang Kim đồng ý "gả" Mẩy cho một người đàn ông Trung Quốc, mà không biết tương lai của con họ sẽ đi về đâu. Trong vụ việc này, rất may đã được lực lượng chức năng can thiệp kịp thời, nếu không hậu quả khôn lường đã xảy ra.
Thời gian qua, có những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường nhưng nghe lời bọn xấu rủ rê cũng bỏ nhà sang Trung Quốc lấy chồng...
Để hạn chế tình trạng phụ nữ tự bỏ sang nước ngoài lấy chồng, giải pháp tốt nhất hiện nay vẫn được các đoàn thể chức năng của tỉnh Lào Cai áp dụng là tuyên truyền để nâng cao nhận thức của chị em ở các xã vùng sâu, vùng xa.
Song thiết nghĩ để đạt được hiệu quả cao, bên cạnh giải pháp tuyên truyền, chính quyền địa phương và các đoàn thể cũng cần phải có các biện pháp phát triển ngành nghề tại địa phương, giúp phụ nữ vùng cao có thêm công ăn việc làm, cải thiện đời sống. Có như vậy, hiện tượng xã hội như trên mới có cơ hội được đẩy lùi
Theo Xuân Mai
Công An nhân dân
