Vụ việc xảy ra ở tỉnh Đồng Tháp mà Tiền phong nêu dưới đây là một ví dụ.
 |
| Ngôi nhà 2 tầng của ông Thủy bị chính quyền quyết định cưỡng chế xây trên đất công |
Xây sân tennis ở xã vùng sâu
Vĩnh Thạnh là một xã nghèo của huyện Lấp Vò. Thế nhưng ngày 12/3/2001, khi Sở Thể dục Thể thao có văn bản số 20 đề nghị Sở Kế hoạch Đầu tư phân bổ vốn xây dựng cơ bản tuyến huyện thị thuộc ngành thể dục thể thao trong năm 2001 và đề nghị ghi vốn phân bổ cho huyện Lấp Vò 350 triệu đầu tư xây dựng gồm nhà thi đấu và sân quần vợt.
Công văn này không nói rõ địa điểm xây dựng.
Ngày 21/3/2001, UBND tỉnh Đồng Tháp ra Quyết định số 17 bố trí kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản, trong đó cấp cho huyện Lấp Vò 250 triệu đồng để đầu tư xây dựng nhà thi đấu và sân bóng (Sở KH - ĐT đã đổi tên “sân quần vợt” thành “sân bóng” trong tờ trình UBND tỉnh).
Đến cuối năm 2001, do sân bóng huyện Lấp Vò không đủ thủ tục nên không thể thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Vì thế, một lần nữa Sở KH - ĐT tham mưu cho UBND tỉnh ra quyết định điều chỉnh vốn cho nhà tập luyện thể thao huyện Lấp Vò là 250 triệu đồng.
Ngày 3/ 6/ 2002, công trình sân tennis do đơn vị thi công là Cty Xây dựng thủy lợi Đồng Tháp (nay thuộc Tổng Cty XNK Xây dựng VN- VINACONEX 27) bàn giao cho chủ đầu tư là UBND huyện Lấp Vò sử dụng, khai thác. Tổng trị giá công trình 250 triệu đồng.
Gặp chúng tôi, ông Ngô Văn Giới- GĐ Vinaconex 27 kêu cứu : Chúng tôi bàn giao sân tennis thiết kế 36m x18m. Mặt sân đổ nền bê tông cốt thép, 2 mái che, hàng rào khung lưới sắt B.40. Thế nhưng đến nay đã 4 năm trôi qua mà họ chưa thanh toán một đồng nào.
Cái sảy đã nảy cái ung
Liên quan đến diện tích đất xây dựng sân tennis của xã Vĩnh Thạnh, Đoàn Thanh tra tỉnh đã phát hiện một số sai phạm về đất đai ngay trong khu hành chính xã đã quy hoạch mà trước đây vào ngày 15/1/1994, UBND tỉnh đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho UBND xã với tổng diện tích phê duyệt 6.600 m2.
Theo Thanh tra, diện tích sân tennis 648 m2 theo thiết kế, đã có 632 m2 nằm trong khu hành chính xã đã dược UBND tỉnh phê duyệt vào năm 1994. Còn lại 16 m2 của hộ ông Phan Thành Vạn cho không làm sân nhưng đến nay chưa làm thủ tục điều chỉnh diện tích theo quy định. Thanh tra cũng phát hiện thêm, trong khu hành chính xã đã duyệt quy hoạch có 3 hộ dân đang sinh sống.
Hộ ông Nguyễn Văn Phú ký hợp đồng thuê đất từ năm 1999, mỗi tháng đóng cho xã 100.000 đồng, đã xây nhà bán kiên cố. Hộ ông Nguyễn Phước Tấn ở từ năm 1991 và ông Nguyễn Xuân Thủy - Cán bộ Y tế huyện Lai Vung - ở từ năm 1992 đến nay. Vụ việc phức tạp nảy sinh từ hộ ông Thủy.
Năm 1992, vợ chồng ông Ngô Xuân Thủy ngụ tại số 584 ấp Vĩnh Bình (xã Vịnh Thạnh, Lấp Vò) được Sở Nông nghiệp tỉnh Đồng Tháp cho hóa giá nhà làm việc của trạm thủy văn cũ cùng đất, diện tích 180 m2 tại địa chỉ trên. Ông Thủy có xin san lấp hầm hố và phát dọn trồng cây, hoa màu diện tích 1.096 m2 được lãnh đạo xã chấp thuận miệng.
Về nguồn gốc, đây là khu đất thuộc đồn bót địch trước chiến tranh, sau đó bỏ hoang, hầm hố sình lầy và cỏ dại mọc um tùm.
Năm 1998, ông Thủy xây dựng nhà kiên cố, sát bên nhà cũ (trạm thủy văn) thì bị UBND xã đến lập biên bản hành chính ngăn chặn nhiều lần, vì xây dựng trái pháp luật.
Tiếp đến ngày 20/5/1998, Huyện ủy Lấp Vò họp quyết định quy hoạch chi tiết khu hành chính xã Vĩnh Thạnh trong đó có phần đất ông Thủy đang sử dụng và 2 hộ khác. Huyện ủy Lấp Vò nhất trí cho ông Thủy sống tại căn nhà trệt không cho phép tiếp tục xây dựng cao hơn.
Từ tháng 1/2003, Thanh tra Nhà nước tỉnh Đồng Tháp được UBND tỉnh giao nhiệm vụ thanh tra làm rõ vụ khiếu nại trên của ông Thủy.
Sau đó, Thanh tra kết luận: Việc xây dựng công trình nhà ở của ông Thủy là trái pháp luật, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện Lấp Vò thu hồi phần đất thuộc quyền sử dụng được cấp giấy chứng nhận.
Riêng phần đất nhà ở 180 m2 đã hóa giá trước đây cần phải tiến hành đền bù, giải tỏa theo đúng quy định của Nhà nước.
Căn cứ kết luận trên, UBND huyện Lấp Vò ra quyết định số 42 ngày 2/5/2003 buộc ông Thủy phải tháo dỡ, di dời căn nhà xây dựng trái phép và lấn chiếm đất công trong khu quy hoạch hành chính xã Vĩnh Thạnh.
Ông Thủy đã làm đơn gửi Tòa Hành chính khởi kiện quyết định 42 của UBND huyện Lấp Vò.
TAND huyện Lấp Vò thụ lý vụ án và xét xử ngày 4/2/2004 với quyết định : Bác yêu cầu khiếu kiện của ông Nguyễn Xuân Thủy đòi hủy quyết định 42 của UBND huyện. Giữ nguyên quyết định 42 buộc ông Thủy tháo dỡ công trình xây dựng nhà trái phép.
Ông Nguyễn Xuân Thủy tiếp tục kháng cáo bản án sơ thẩm lên tòa phúc thẩm.
Sau 2 lần mở phiên Toà Hành chính xét xử theo thủ tục phúc thẩm vắng mặt người kháng cáo, ngày 26/4/2004 TAND tỉnh Đồng Tháp ra Quyết định đình chỉ việc giải quyết vụ án hành chính theo trình tự phúc thẩm vì lý do:
TAND tỉnh Đồng Tháp tống đạt giấy triệu tập xét xử phúc thẩm 2 lần hợp lệ vào ngày 19/4/2004 và 26/4/2004 mà ông Nguyễn Xuân Thủy và bà Trần Thị Sơn (vợ ông Thủy) vẫn cố tình vắng mặt không có lý do chính đáng.
Ngày 3/12/2004, Tòa Hành chính TAND Tối cao mở phiên tòa xét xử giám đốc thẩm vụ án hành chính với quyết định cuối cùng: Bác kháng nghị số 17 ngày 18/10/2004 của Viện trưởng Viện KSND Tối cao, giữ nguyên Quyết định số 01 ngày 26/4/2004 của TAND tỉnh Đồng Tháp về việc đình chỉ giải quyết theo trình tự phúc thẩm đối với vụ án hành chính giữa người khởi kiện và ông Nguyễn Xuân Thủy, người bị kiện là Chủ tịch UBND huyện Lấp Vò, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là bà Trần Thị Sơn.
Tiến thoái, lưỡng nan
Trong khi vụ việc đã được cơ quan tư pháp giải quyết theo quy định của pháp luật thì đột nhiên xuất hiện Công văn số 6927 ngày 21/12/2004, của một cơ quan ở Trung ương chỉ đạo Bộ Tài nguyên - Môi trường chủ trì cùng Bộ Xây dựng, UBND tỉnh Đồng Tháp khẩn trương kiểm tra xác định rõ vị trí nhà đất của ông Nguyễn Xuân Thủy mua hóa giá của trạm thủy văn năm 1992.
Sau đó căn cứ kết quả kiểm tra của Bộ Tài nguyên Môi trường khẳng định: 180m2 nhà đất ông Thủy sử dụng là hợp pháp. Việc khai hoang san lấp và sử dụng 1.429 m2 đất hầm hố là có sự cho phép của UBND xã.
Nếu chính quyền địa phương có nhu cầu sử dụng diện tích đất trên để mở rộng khu hành chính xã Vĩnh Thạnh thì ra quyết định thu hồi đất và bồi thường thiệt hại về đất, tài sản trên đất, bố trí tái định cư theo quy định; UBND tỉnh Đồng Tháp có biện pháp giải quyết vụ việc khiếu nại này có tình, có lý để gia đình ông Thủy tạo dựng được nơi ở mới tối thiểu bằng nơi ở cũ.
Tiếp chúng tôi tại tư gia, ông Thủy và bà Sơn cho biết : Vị trí căn nhà xây mới nằm cạnh ngôi nhà cũ nguyên là trạm Thủy văn. Việc khai hoang, san lấp đất hầm hố tiến hành từ năm 1992 được Chủ tịch UBND xã lúc bấy giờ thỏa thuận miệng.
Ông Thủy cũng thừa nhận đất này là khu vực đồn bót địch trước đây.
Tuy nhiên, khi cơ quan hành chính cấp trên vào cuộc thì lại đưa ra nhận định thành việc khai hoang, san lấp và sử dụng 1.429m2 đất của ông Thủy đã được xã cho phép nhưng không nói rõ là đồng ý bằng miệng (hay văn bản).
Đây là cơ sở để ông Thủy “bám” vào kiện đòi bồi thường, nếu chính quyền muốn thu hồi đất.
Vụ việc đơn giản, đúng ra đã được giải quyết triệt để, vì cơ quan tư pháp đã có quyết định cuối cùng, song chỉ vì sự “chen ngang” của cơ quan hành pháp mà đến nay tỉnh Đồng Tháp chưa thực hiện cưỡng chế được công trình xây dựng, gây bức xúc trong dư luận.
