Bãi tắm Cửa Tùng thuộc thôn An Đức, xã Vĩnh Quang, huyện Vĩnh Linh. Thời thực dân phong kiến, Hoàng đế Bảo Đại gọi Cửa Tùng là “Nữ Hoàng của các bãi tắm”.
Năm 1991, ngành VHTT tỉnh Quảng Trị chính thức đưa Cửa Tùng vào danh mục kiểm kê, xếp hạng di tích danh thắng quan trọng và có giá trị của tỉnh.
Tiếp theo, trong quy hoạch tổng thể của ngành du lịch Quảng Trị giai đoạn 1995-2010, được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt năm 1996, đã xác định rõ: “Phần đất trải dài từ bãi biển Cửa Tùng đến địa đạo Vịnh Mốc được đặc biệt dành cho việc xây dựng, phát triển các đề án du lịch quốc gia và quốc tế”.
Tuy nhiên, khi phê duyệt quy hoạch sử dụng đất của huyện Vĩnh Linh (giai đoạn 2000-2010), chẳng rõ vì lý do gì UBND tỉnh Quảng Trị lại “quên” bản quy hoạch trên.
Cụ thể quy hoạch sử dụng đất của huyện Vĩnh Linh năm 2002 không tính đến vị trí của bãi tắm Cửa Tùng, nên đối với xã Vĩnh Quang, nơi có bãi tắm Cửa Tùng không có quy hoạch đất dành cho dịch vụ và du lịch, thay vào đó chỉ có đất sản xuất, đất ở đô thị và đất ở nông thôn.
Trên cơ sở bản quy hoạch này, từ tháng 7/2003, khu vực bãi tắm Cửa Tùng được UBND huyện Vĩnh Linh phân thành 7 lô xây dựng các công trình kinh doanh dịch vụ, nhà hàng và 59 lô đất ở nông thôn để “cấp cho mọi đối tượng có nhu cầu”(!).
Đứng trước thực trạng đất ở khu vực bãi tắm Cửa Tùng bị phân chia manh mún, bị “tiểu chủ hoá” nhanh chóng và bị dư luận phản đối, ngày 13/11/2003, UBND tỉnh Quảng Trị đã ra Thông báo số 101/TB-UB yêu cầu huyện Vĩnh Linh tăng cường công tác quản lý quy hoạch ở khu vực bãi tắm Cửa Tùng; tạm đình chỉ việc xây dựng nhà kiên cố trong khu vực đang quy hoạch, mặc dù đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ), để tiến hành điều chỉnh lại quy hoạch và đình chỉ việc chuyển nhượng đất trái phép”.
Ai chịu trách nhiệm?
Bất chấp Thông báo số 101/TB-UB của UBND tỉnh, huyện Vĩnh Linh tiếp tục dựa vào quy hoạch đã được duyệt để cấp đất cho nhiều đối tượng.
Theo kết luận của Đoàn Thanh tra liên ngành tỉnh Quảng Trị, tính đến ngày 13/12/2004, trong khu quy hoạch tổng thể bãi tắm Cửa Tùng, UBND huyện Vĩnh Linh đã giao đất và cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho 37/59 lô.
Trong số đó chỉ có 7 hộ nằm trong diện giải toả, di dời để xây dựng cầu Cửa Tùng, 5 hộ được giao 5 lô đất trước khi có quy hoạch, có 8 trường hợp được giao đất và cấp giấy chứng nhận QSDĐ sau khi đã có thông báo số 101/TB-UB ngày 13/11/2003 yêu cầu ngừng cấp đất của UBND tỉnh, và có tới 16 trường hợp được cấp đất và giấy chứng nhận QSDĐ là người từ các nơi khác đến.
Ông Trương Định, Chủ tịch HĐND xã Vĩnh Quang, cho biết: “Trong số 3 trường hợp được cấp đất là người Hà Nội thì đều do cán bộ người Quảng Trị ở Hà Nội giới thiệu vào”(!). “Còn ngay tại địa phương, cũng có một lô do ông Phan Văn Váng - Bí thư Đảng ủy xã đứng tên”.
Dư luận ở Quảng Trị đặt câu hỏi: Ai phải chịu trách nhiệm trong việc để quy hoạch tổng thể bãi tắm Cửa Tùng bị phá vỡ? Liệu tỉnh Quảng Trị có cứu được “Nữ hoàng bãi tắm” Cửa Tùng?
