>> Quốc hội thông qua, sẽ hợp nhất ngay "sổ hồng", "sổ đỏ"
Quan đến dân, khổ cả
 |
| Hà Nội có hạn chế được tình trạng nhà siêu nhỏ, siêu mỏng dưới 30m2. Ảnh: Nguyễn Tú |
Cách đây bốn năm, anh Nguyễn Văn Bàng ở quận Hà Đông mua lại thửa đất 28 m2 nhưng chưa làm sổ đỏ. Từ đấy đến nay, anh Bàng xây dựng nhà và ở ổn định trên mảnh đất này.
Khi thành phố Hà Nội ban hành Quyết định 58, anh Bàng cũng như nhiều hộ dân khác rất hoang mang.
“Dù mua đất ở lâu năm nhưng với quy định mới, chắc chắn gia đình tôi không thể làm được sổ đỏ vì giấy tờ nhà đất chỉ là mua bán trao tay” - Anh Bàng lo lắng.
Không chỉ anh Bàng, ở Hà Nội, còn hàng vạn thửa đất dưới 30 m2 dân xây dựng nhà ở. Hàng loạt căn hộ tập thể có diện tích dưới 30 m2 chưa có sổ đỏ, hay những thửa đất dưới 30 m2 còn lại khi nhà nước lấy đất làm dự án, giải phóng mặt bằng.
Trước yêu cầu thực hiện quyết định trên, phòng tài nguyên và môi trường các quận, huyện không tiếp nhận hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho những thửa đất dưới 30m2, được chia tách từ ngày 9/4/2009, kể cả những thửa đất dưới 30 m2 mua bán trao tay trước ngày 9/4/2009 được coi là chưa hình thành.
Những người có nhu cầu khi đến làm thủ tục đều nhận được câu trả lời của cán bộ địa chính: “Theo quy định mới, không làm được sổ đỏ cho mảnh đất dưới 30m2 mới tách thửa”, còn việc chứng minh cho việc mảnh đất chia tách trước ngày quyết định có hiệu lực thì vô cùng khó khăn.
Điều đáng nói, kể từ sau ngày 9/4/2009, tại Hà Nội xuất hiện rất nhiều trường hợp đồng sở hữu thửa đất với diện tích từ 30 m2 đến dưới 60 m2.
Có trường hợp hai hộ độc lập mua chung mảnh đất 58 m2, khi làm thủ tục tách thửa, sang tên quyền sở hữu, dù không muốn nhưng theo quy định mới, họ vẫn phải làm thủ tục để cấp sổ đỏ đồng sở hữu đối với mảnh đất trên. Nhưng, khi chuyển nhượng, phải có mặt đầy đủ mọi người đứng tên trong sổ đỏ vì ai cũng có quyền lợi như nhau.
Thêm nữa, việc chia thừa kế là thực sự khó khăn với quy định về diện tích trên 30 m2 mới được cấp sổ đỏ.
“Với quy định mới này, sẽ hạn chế tình trạng nhà siêu mỏng, siêu nhỏ. Tuy nhiên, điều này không chỉ gây khó khăn cho dân mà còn khó khăn cho các cơ quan quản lý cơ sở” - Một cán bộ địa chính đánh giá.
Giải quyết thế nào?
Theo các phòng tài nguyên và môi trường quận, huyện, từ khi thực hiện Quyết định 58, vướng mắc nhiều nhất là tình trạng mua bán trao tay đối với những mảnh đất có diện tích nhỏ, dân đã ăn ở ổn định, nay mới làm thủ tục.
“Quy định mới khiến cán bộ liên tục phải giải thích cho dân, nhưng dân không thấy thỏa đáng” - Một cán bộ cho biết.
Theo quy định mới, chỉ cho phép những thửa đất nhỏ hơn 30 m2 ở những nơi thuộc dự án giải phóng mặt bằng được cấp sổ đỏ bằng cách ghép hoặc chuyển nhượng cho hộ liền kề thành một thửa đất có diện tích hơn 30 m2. Điều này đặt ra vấn đề: hàng nghìn thửa đất có diện tích nhỏ hơn 30 m2 được hình thành từ giải phóng mặt bằng của các dự án sẽ giải quyết như thế nào?.
Thực tế cho thấy, không phải hộ dân nào cũng muốn nhượng lại, hoặc có đủ tiền để hợp khối với hộ liền kề.
Theo lý giải của Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Nội, những trường hợp bị thu hồi còn lại diện tích dưới 30 m2 thì chỉ cập nhật đăng ký biến động đất ở đằng sau giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không phải cấp sổ đỏ mới, vì họ được cấp rồi. Còn diện tích đó có được xây dựng nhà hay không lại do Luật Xây dựng và quy hoạch thành phố quy định.
Đối với những hộ dân nhận đất dịch vụ nhỏ hơn 30 m2 sau khi giao đất nông nghiệp để làm dự án, hiện nay chưa rõ hướng xử lý.
Đại diện phòng tài nguyên và môi trường các quận, huyện cho hay, dù quy định không cấp sổ đỏ cho thửa đất dưới 30 m2, việc mua bán trao tay với những thửa đất dưới 30 m2 vẫn diễn ra và không thể quản lý được.
“Việc này phải do cấp phường, đặc biệt là công an phường quản lý về nhân, hộ khẩu mới xác minh được. Còn những trường hợp mua đất mà tách thửa nhỏ hơn 30m2 trước ngày 9/4/2009, vẫn được cấp sổ đỏ bình thường. Việc xác định loại đất, vị trí có hồ sơ hoặc không có hồ sơ thì hội đồng đất đai ở phường, xã xác nhận xem có đủ điều kiện cấp sổ đỏ hay không” - Một cán bộ nói.
| Theo Luật sư Nguyễn Mạnh Thuật, Văn phòng Luật sư Đông Nam Á, Hà Nội, việc không cấp sổ đỏ cho những thửa đất nhỏ hơn 30 m2 vô tình hạn chế các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, bởi cả luật Dân sự và Luật Đất đai 2003, đều không quy định hạn mức tối thiểu trong việc mua bán, cho tặng, thừa kế, chia tài sản ly hôn. Chẳng hạn, một cặp vợ chồng ly hôn, có mảnh đất 58 m2, hai bên đều có nguyện vọng được ở trên phần đất sẽ được chia. Rõ ràng, trường hợp này xuất hiện những rắc rối, vì toà án vẫn chia đất cho họ và ít nhất một trong các thửa đất mới hình thành sẽ có diện tích ít hơn 30 m2. Trong khi đó, quy định lại không tách thửa, không cấp sổ đỏ riêng cho từng thửa đất mới dưới 30 m2. |
