Ngày 18/5, UBND TPHCM đã có văn bản đồng ý cho Trung tâm điều hành chương trình chống ngập nước (trung tâm chống ngập) triển khai cấp bách dự án nâng cấp, mở rộng và nạo vét kênh trục tiêu thoát nước rạch Láng The, kênh Địa Phận, nghiên cứu đầu tư xây dựng dự án Hồ điều hòa Bến Mương Láng The (huyện Củ Chi, TPHCM).
Theo Trung tâm chống ngập nước, hệ thống thủy lợi Bến Mương Láng The được nạo vét, xây dựng từ thập niên 80 gồm rạch Bến Mương, rạch Láng The, kênh Địa Phận và một số cống điều tiết, cầu và các kênh nhánh. Hệ thống kênh mương đang bị bồi lắng nên việc tiêu thoát nước rất chậm gây ngập lụt và ô nhiễm nghiêm trọng.
Tuy nhiên, lưu vực này có địa thế rất thuận lợi, thượng nguồn là vùng gò đồi cao, hạ du là vùng trũng thấp. Diện tích có cao độ < +1.0m khoảng 1.200ha và diện tích có cao độ < + 1.2m vào khoảng 5.000ha. Khi có mưa, nước thoát rất nhanh vào vùng trũng. Nếu đầu tư nâng cấp, mở rộng và nạo vét kênh trục tiêu thoát nước để khơi thông dòng chảy, liên kết hệ thống tiêu thoát nước và xây dựng hồ điều hòa chống ngập rất hiệu quả.
Cuối tháng 3 vừa qua, Phó chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến đã đồng ý cho các doanh nghiệp tự bỏ kinh phí xây thí điểm hồ điều tiết giải quyết ngập ở quận Thủ Đức. Hồ được đánh giá dễ thi công tháo lắp, chịu tải thẳng đứng 25 tấn nên sau khi xây ngầm xong sẽ hoàn trả mặt bằng. Thời gian thi công dự kiến 5 tuần, hoàn thành và vận hành thử vào tháng 7/2017.
Công ty cổ phần VMC (VMC Group, VN) và Tập đoàn Sekisui (Nhật Bản) đang phối hợp cùng trung tâm chống ngập thực hiện dự án thí điểm hồ điều tiết ngầm tại quận Thủ Đức. Nếu hiệu quả, nhà đầu tư sẽ đề xuất làm hàng loạt hồ điều tiết khác trên địa bàn TPHCM.
Hồ điều tiết ngầm có thể tích khoảng 100 m3, sâu hơn 10 m, trữ khoảng 95% nước mưa. Hồ có chức năng trữ nước tưới cây xanh, cứu hỏa, thậm chí sử dụng phục vụ ăn, uống sinh hoạt hằng ngày thông qua hệ thống bơm và lắng lọc để tái sử dụng. Công nghệ này được Nhật Bản áp dụng thành công.
Trước đó, Tập đoàn Novaland đã khởi công xây dựng hồ điều tiết, kết hợp với hồ cảnh quan nhằm giúp điều tiết nước, chống ngập cho khu vực phía Đông TPHCM, gồm quận 2, 9, Thủ Đức. Hồ có quy mô 3,6 ha, nằm trong khu đô thị Lakeview City (quận 2) rộng hơn 30 ha. Tổng vốn đầu tư xây dựng hồ khoảng 200 tỉ đồng.
Theo ông Đỗ Tấn Long, Trưởng phòng Quản lý hệ thống thoát nước Trung tâm chống ngập, xây hồ điều hoà sẽ tạo không khí mát mẻ, tăng độ ẩm vào mùa khô. Khi những cơn mưa lớn xảy ra, vượt quá năng lực thiết kế của hệ thống thoát nước thì hồ điều hoà sẽ đảm nhận vai trò điều tiết, hạn chế tình trạng ngập úng. Trung tâm chống ngập đang quy hoạch lại hệ thống hồ nước, kênh rạch. Các khu dân cư có trên 100 hồ điều tiết, nhưng đa số là hồ nhỏ, phân tán.
Sắp tới đây, trung tâm phối hợp với các sở ban ngành đề xuất UBND TPHCM ban hành quy định theo hướng: những khu dân cư mới phát triển phải có hồ nước với diện tích phù hợp vừa tạo cảnh quan, vừa điều tiết nước do các cơn mưa cực đoan gây ra.
Xây hồ điều tiết là một trong những giải pháp chống ngập mà TPHCM đang triển khai. Cụ thể: Thành phố cũng đang chuẩn bị xây 3 hồ điều tiết với tổng kinh phí gần 1.000 tỷ nhằm giải quyết tình trạng ngập ở khu trung tâm, bao gồm: hồ Gò Dưa (quận Thủ Đức) với diện tích 95 ha, vốn đầu tư 600 tỷ đồng; hồ Khánh Hội (quận 4) rộng 4,8 ha 300 tỷ đồng và hồ Bàu Cát (quận Tân Bình) rộng 0,4 ha với kinh phí 50 tỷ đồng.
Ngoài ra, một số hồ cảnh quan trong công viên sẽ được mở rộng, gia cố thành hồ điều tiết nước. Một số hồ cảnh quan có khả năng mở rộng chuyển thành hồ điều tiết như: hồ trong công viên Linh Đông (quận Thủ Đức) diện tích khoảng 8 ha, hồ 2 ha trong khu 87 ha tại phường An Phú (quận 2), hồ 1,4 ha trong công viên phường An Lạc (quận Bình Tân), ao Song Tân 7,4 ha tại quận 7, công viên Vĩnh Lộc 85 ha tại huyện Bình Chánh...
Một số chuyên gia cho rằng nếu triển khai đồng bộ việc xây các hồ điều tiết thì lượng nước mưa tích trữ sẽ lên đến hàng chục triệu m3, giúp giảm được 30% tình trạng ngập úng cho thành phố.
Theo trung tâm chống ngập, toàn TPHCM hiện có 35 điểm ngập, Trong đó, 17 điểm ngập hiện hữu. 18 điểm còn lại ngập nhẹ, chỉ ngập khi mưa trên có vũ lượng từ 100 mm trở lên. 18 điểm này sẽ được xóa ngập bằng các công trình dự án chống ngập.
