Những gì mà vị Bí thư Tỉnh ủy Ðồng Tháp nói ra là đúc kết của những năm, tháng về gần dân, sống với người dân. Cũng chính từ quá trình “gần dân, sống với dân” mà ông đã phần nào tìm ra được câu trả lời vì sao nông dân Việt Nam thông minh, cần cù, điều kiện tự nhiên ưu đãi mà vẫn không thành công, đa phần người dân vẫn sống nghèo, sống khổ bên cạnh ruộng đất màu mỡ.
Cũng chính từ những ngày “gần dân, sống với dân”, ông và các lãnh đạo, tổ chức ở địa phương đã thành lập thí điểm mô hình tự quản của người dân là “hội quán” và “canh tân hội quán”. Các hội quán không hề có sự hỗ trợ kinh phí của nhà nước mà chỉ cần kêu gọi đầu tư ban đầu một màn hình, một máy chiếu, loa đài đơn giản mà kết nối trực tiếp được cả cộng đồng người dân với chính quyền, với doanh nghiệp, với nhà khoa học để trao đổi, chia sẻ, liên kết hợp tác làm ăn. Nhờ đó, hai năm trở lại đây, Ðồng Tháp đã vươn lên mạnh mẽ, lọt vào “tốp đầu” trong cả nước về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.
Tuy nhiên, không phải ở đâu, cấp nào, cũng có những người đứng đầu cấp ngành “gần dân, sống với dân”. Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, mặc dù hiện nay “khiếu nại, tố cáo đang diễn biến phức tạp, gay gắt, số đoàn đông người có chiều hướng tăng” nhưng ở một số địa phương, người đứng đầu vẫn chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm tiếp công dân định kỳ theo quy định của pháp luật, chưa làm tốt việc đối thoại với nhân dân, nhất là những vụ việc người dân bức xúc, dư luận xã hội quan tâm. Nhiều vụ việc giải quyết chậm, để kéo dài, khi xem xét giải quyết không làm kỹ lưỡng, thấu đáo dẫn đến người dân bức xúc, khiếu kiện lên Trung ương.
Trong phát biểu tại Hội nghị về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thẳng thắn cảnh báo rằng, một số người có chức, có quyền còn quan cách, gia trưởng, thậm chí có những cá nhân và tập thể trù dập, ức hiếp quần chúng.
Có lúc, có nơi còn tình trạng vi phạm dân chủ, gây bức xúc, khiếu kiện đông người, vượt cấp, nhưng giải quyết chưa triệt để, nhất là trong thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai, đền bù, tái định cư khi thu hồi đất. Từ đó, Tổng Bí thư khẳng định, nâng cao đạo đức công vụ, chất lượng phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; xây dựng chính quyền thật sự thân thiện, gần dân, trọng dân và vì dân là yêu cầu tiên quyết.
