Doanh nghiệp chỉ biết lạy trời đừng đổ mưa, để tinh bột sắn vẫn được chờ đợi thông quan.
Muốn xuất, phải hạ cấp sản phẩm
Việc 2.160 tấn tinh bột sắn của các doanh nghiệp bị ứ đọng từ ngày 18/11/2008 đến nay tại cửa khẩu Lạng Sơn đang làm đau đầu các doanh nghiệp lẫn các ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn (Tiền Phong số 6 đã thông tin).
Theo báo cáo của Hải quan Cửa khẩu Chi Ma, các năm gần đây, tinh bột sắn của nhà máy chế biến trong nước vẫn xuất sang Trung Quốc qua cửa khẩu này với lượng lớn (300-500 tấn/ngày).
| Ngay trong lòng các vùng nguyên liệu, khu công nghiệp, sắn tươi của nông dân ở nhiều vùng nguyên liệu phía Bắc ùn tắc, giá rớt chỉ còn 530 đồng/kg; nhà máy bấm bụng tiếp tục lưu kho hàng tồn nhiều tháng....; Từ biên ải, đại diện các doanh nghiệp phải móc hầu bao mua thêm những thứ dịch vụ phát sinh không có trong kế hoạch. Hệ lụy tất cả đều đánh lên mỗi kg tinh bột chưa bước qua được đường biên. “Cung lớn hơn cầu. Khi thấy sắn có giá trị, nhiều gia đình phá bỏ cây trồng khác để trồng sắn”- một giám đốc doanh nghiệp trồng sắn lý giải. Khốn nỗi cho sự khởi sự xuất khẩu của họ năm mới 2009, ùn tắc từ cuối năm ngoái kéo tràn sang năm nay. Có gì lạ với những đống sắn phơi nắng gió chờ ngày thông quan kia? |
Có hơn 10 doanh nghiệp ở Nghệ An, Phú Thọ, Thái Nguyên, Lạng Sơn, một ở miền Trung, Tây Nguyên với chừng 60 đầu xe tải, mỗi xe trên 50 tấn thường chở hàng sang chợ Ái Điểm (Trung Quốc).
Trả lời PV Tiền Phong nguyên nhân hàng sắn bị tắc ở cửa khẩu, ông Lê Minh Thanh- Giám đốc Sở Công Thương Tỉnh Lạng Sơn, cho rằng, có thể do vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm mà phía bạn áp đặt, cụ thể, họ kiểm soát hóa chất tẩy trắng tinh bột sắn.
Chị Kim- Cty Quảng Phát cho biết thêm, gần đây hàng nhập tiểu ngạch phải đóng dấu kiểm tra đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm nên thời gian chờ xuất hàng rất lâu. Các doanh nghiệp muốn xuất qua tiểu ngạch nhanh thì phải đóng dấu hàng phục vụ công nghiệp.
Ông Vũ Hoàng Nhuận, Công ty Thiên Trường (tỉnh Nghệ An), thở dài. Tinh bột sắn của Việt Nam có chất lượng cao hơn hẳn hàng nước bạn, đạt tiêu chuẩn chế biến thành thực phẩm; Thế mà bị xếp hạng thành hàng công nghiệp, tự nhiên doanh nghiệp mất đi hàng trăm triệu đồng, Vì thế đành phải đợi, dỡ hàng xuống để... chờ.
Tại Phú Thọ, ông Đỗ Văn Sáng-Phó Giám đốc Nhà máy Tinh bột sắn Địch Quả, cho biết, mỗi năm nhà máy sản xuất 1.000-1.200 tấn tinh bột sắn để xuất sang Trung Quốc.
Vụ sắn 2008-2009, việc tiêu thụ gặp rất nhiều khó khăn. Đến thời điểm này, trong kho của nhà máy Địch Quả vẫn còn tồn khoảng 1.000 tấn tinh bột sắn chưa tìm được nơi tiêu thụ, trong đó 200 tấn lưu từ vụ trước. Mỗi ngày, nhà máy thu mua khoảng 200 tấn củ sắn tươi, nhưng số sắn dân mang đến có ngày lên tới 300 tấn. Vì thế, sắn tươi tồn lại rất lớn.
Ông Đinh Văn Minh - Phó Giám đốc Cty TNHH Toàn Năng (Thanh Ba - Phú Thọ) cho hay, Cty có gần 2.000 tấn tinh bột sắn đang chờ xuất tại Lạng Sơn từ tháng 9/2008. Thỉnh thoảng mới có một vài xe tinh bột sắn được thông quan.
Trong kho của Cty cũng đang tồn tại vài chục nghìn tấn. Cty đang phải sản xuất cầm chừng, có đợt phải nghỉ 10 ngày liên tục. Giám đốc Cty-ông Lương Quang Thi đang phải thương thuyết để được thông quan hàng. Nếu không xuất được hàng, Toàn Năng sẽ phải đóng cửa.
Bụi sắn bay mù trời
 |
| Tinh bột sắn chất đống ở cửa khẩu Lạng Sơn. Ảnh: Duy Chiến |
Theo tính toán, các doanh nghiệp sẽ thiệt hại hàng tỷ đồng do không xuất được sắn. Kèm theo đó là những hệ luỵ mà các doanh nghiệp lẫn các cơ quan chức năng đang trực tiếp làm việc tại địa bàn phải gánh chịu.
Chỉ vào đống hàng sống dở, chết dở, chị Kim nói, mỗi ngày phải bỏ 400 nghìn đồng thuê người trông coi. Đã vậy, việc khuân hàng lên, bốc xuống lại phải mướn người, chi tiền để mua bạt, mua dây dựng lều cho sắn.
Đại uý Đinh Hồng Việt, Trạm trưởng Biên phòng Chi Ma cho biết, đơn vị phải tăng cường lực lượng để bảo vệ sự an toàn trong khu vực cửa khẩu cũng như từng lô hàng cho doanh nghiệp. Chi Ma là túi gió vùng đông bắc nên mỗi trận gió thổi, bụi sắn bay mù trời.
Trao đổi qua điện thoại, ông Nguyễn Thanh Sơn-Phòng Kế hoạch Cty Cổ phần Lâm nông sản Thực phẩm Yên Bái cho biết, Cty cũng có một lô hàng đang đắp chiếu ở Lạng Sơn dù phía bạn đã chuyển tiền. Ông Trần Công Bình, giám đốc Cty này cho hay, tình trạng tinh bột sắn xuất sang Trung Quốc bị tắc nghẽn nhiều lần luôn là nỗi ám ảnh của doanh nghiệp.
Giải pháp tạm thời
Ngoài cửa khẩu Chi Ma, nông sản còn được xuất nhiều qua Bảo Lâm (huyện Cao Lộc). Là cửa khẩu tiểu ngạch nên việc kiểm tra hàng hóa ở đây không gắt như ở các nơi khác.
Vì thế, một số doanh nghiệp chuyển cửa khẩu để tìm cách giải phóng nhanh hàng hóa. Song do chính sách biên mậu của phía bạn thường xuyên điều chỉnh nên mỗi ngày chỉ có vài xe ô tô chở tinh bột sắn được xuất sang Trung Quốc. Hiện tại, ở Bảo Lâm cũng tồn chừng 100 xe tinh bột sắn (mỗi xe chừng 30 tấn).
Hơn nữa, đường đi cửa khẩu Bảo Lâm xuống cấp nghiêm trọng, các xe hàng thường xuyên bị lật, đổ. Một số doanh nghiệp địa phương phải mang hàng gửi nhờ kho ở huyện Lộc Bình. Số còn lại vẫn nằm chờ ở Chi Ma.
Lãnh đạo Cục Hải quan Lạng Sơn và Sở Công Thương làm văn bản báo cáo UBND tỉnh tìm cách tháo gỡ. Có ý kiến cho rằng Tỉnh Lạng Sơn cần xây dựng cơ sở hạ tầng, kho vận ở các cửa khẩu cũng như nắm bắt nhanh tình hình, chia sẻ thông tin cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hoá qua địa bàn, tránh thiệt hại cho doanh nghiệp.
