Tôi về huyện Vĩnh Châu (Sóc Trăng) gặp gỡ những người vừa trở về từ…bên kia bờ ảo vọng.
Anh Sơn L. ở xã Vĩnh Phước bị lừa qua CPC vừa trở về kể: Đầu tháng 6/2005, người thân ở bên Mỹ điện về bảo ở nhà có ai muốn đi Mỹ thì qua CPC sẽ có người bảo lãnh cho đi.
Do quá mơ ước cuộc sống giàu sang, thừa ăn thừa mặc mà không phải đổ mồ hôi nên anh và người nhà cũng chuẩn bị tiền bạc, đồ đạc rồi kéo nhau sang CPC tá túc tại chùa Neskvôn ở PhnômPênh.
Những ngày ở đây, mọi việc ăn uống đều nhờ vào tiền người thân ở nước ngoài gửi về. Công việc hàng ngày của anh và bà con là học thuộc các câu viết sẵn như:
“Ở Việt Nam, chính quyền không cho bà con dân tộc Khmer xây dựng chùa chiền, không cho con em đồng bào làm việc trong các cơ quan nhà nước. Cán bộ lấy đất của bà con Khmer, Nhà nước đàn áp dân tộc Khmer, không cho xem băng hình lồng tiếng Khmer v.v...Vì thế, bà con chúng tôi phải bỏ xứ sở ra đi tìm cuộc sống tự do”.
Không chịu được nên anh L và vài người phải nhờ người thân ở nước ngoài can thiệp để được chuyển đi nơi khác. Nơi mới của họ là chùa SamakyrăngSây. Đến đây, anh gặp rất nhiều bà con dân tộc Khmer ở các tỉnh An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu, Trà Vinh…
Bà con cũng bị buộc đi biểu tình, nói xấu Chính phủ, Nhà nước Việt Nam. Còn cuộc sống thì thiếu thốn đủ thứ. Đi đâu cũng có người theo dõi. Hai tháng sau, có người của Cao ủy Liên Hiệp Quốc đến gặp bà con và tuyên bố: Cao ủy Liên Hiệp Quốc không chịu trách nhiệm đối với người tị nạn từ Việt Nam sang CPC.
Lúc này biết đã bị lừa, nhiều người tìm cách báo cho người nhà ở Việt Nam biết để sang đưa họ về quê. Những người đã lừa bà con sang CPC lại quay sang đe dọa tính mạng của bà con, hay chỉ đường cho bà con vượt biên sang Thái Lan để có điều kiện đi nước khác.
Họ còn mời các tổ chức như Khmer Krom, báo chí nước ngoài đến chụp hình, quay phim, phỏng vấn và báo rằng Cao ủy Liên Hiệp Quốc chuẩn bị tiếp nhận sang nước thứ ba sinh sống nhưng phải giữ bí mật.
Ngoài ra, kẻ cầm đầu ở đây còn tổ chức những hoạt động lừa bịp như thành lập Hội tị nạn với đủ các ban bệ như: Tổ chức, Tài chính… và có nội qui cho bà con như đi ra ngoài phải báo, về phải trình… để lấy tiền của dân.
May mắn, cuối cùng bà con cũng trở về Việt Nam an toàn và được chính quyền, đoàn thể ở địa phương đón tiếp chu đáo, tạo điều kiện tiếp tục ổn định cuộc sống.
Cùng chung cảnh ngộ với anh L… còn có chị Thạch Thị Ương, Thạch Thị Hơn, Thạch Thị Honh, anh Thạch Ty, Sơn Minh Thắng… đều ở xã Vĩnh Phước. Gặp chúng tôi tại nhà mình, ông Thạch Tư, cha anh Thạch Ty bày tỏ sự phẫn nộ của ông khi con ông bị lôi kéo bỏ nhà ra đi.
Ông cho biết: Năm ngoái, anh Thạch Ty đi chơi ở Châu Đốc (An Giang) bị rủ rê mà sang CPC.
“Khi nó về, tui đã tính từ nó, không nhìn mặt nó nữa rồi. Nhưng nghĩ lại, nó là con mình, nay nó biết sai mà trở về nhà là tốt. Thế là tôi khuyên nhủ nó tu chí làm ăn. Từ bữa về đến nay, coi bộ nó cũng biết lỗi nên tu chí làm ăn. Dạo này nó đi xây nhà ở miệt dưới, đi từ sáng đến chiều tối mới về”- Ông Thạch Tư nói.
Anh Nguyễn Vũ Ca-Phó trưởng công an xã Vĩnh Phước cho biết: Từ dạo về nước đến nay, như biết lỗi của mình nên bà con ai nấy tích cực làm ăn.
Ở ấp Xum Thum A, xã Lai Hòa, vợ chồng anh Huỳnh Hải Hà cũng vừa trở về từ CPC. Hồi trước anh làm 18 công ruộng, nhà cũng đủ sống. Chuyển sang nuôi tôm sú, anh bị thua lỗ liền 7 vụ, phải đi vay nóng bên ngoài với lãi suất cao.
Nợ chồng chất mà không có điều kiện trả, cả hai vợ chồng anh như kẻ mất hồn. Giữa lúc quẫn bách ấy anh nghe Thạch Lây, một người cùng ngụ tại địa phương, cho biết: “Sang đó đi Mỹ sẽ có cuộc sống sung sướng”.
Vợ chồng anh lén lút đi CPC. Anh Hà kể: “Tôi có người anh ở CPC từ trước, tính đến đó gặp anh để hỏi thăm. Sang đến nơi, người ta đưa vợ chồng tôi vào ở trong chùa SamakyrăngSây. Tại đây, chúng tôi bị hướng dẫn vu khống Việt Nam áp bức đồng bào Khmer.
Nhưng khi gặp đại diện sứ quán Mỹ ở CPC, tôi và nhiều người mới biết mình bị lừa vì không hề có chuyện sứ quán Mỹ xét cấp hộ chiếu cho đi Mỹ. Đại sứ quán Mỹ khuyên chúng tôi trở về Việt Nam sinh sống”.
Vợ chồng anh về lại Việt Nam là nhờ mẹ vợ mang tiền sang CPC thu xếp. Về đến huyện, anh và vợ vào trình báo với công an huyện.
Anh hỏi công an có làm gì anh không thì anh công an cười to và nói: “Trình diện thì tôi ghi nhận chớ đâu có làm gì”.
Xuân Lương
