Theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia (CCTCMR) trẻ từ sơ sinh đến 9 tháng tuổi được tiêm 10 vắc-xin miễn phí, trong đó có 7 vắc-xin tiêm bắt buộc (viêm gan B, bại liệt, lao bạch hầu, ho gà, sởi, uốn ván) và 3 vắc-xin (thương hàn, viêm não Nhật Bản, dịch tả) chỉ tiêm nơi có dịch.
Ngoài chương trình trên, Bộ Y tế còn cho nhập vắc-xin để “tiêm theo yêu cầu” gồm các vắc-xin bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm não Nhật Bản, bại liệt - trùng với CTTCMR và một số vắc-xin khác TCTCMR quai bị, thủy đậu…
Chị Liên nhà đối diện cháu Thiên Bảo (bé đã mất do sốc thuốc) kể lại : “Trung tâm y tế dự phòng quận 5 có thư mời tới phụ huynh Trường tiểu học Minh Đạo chích văc-xin Priorix cho các cháu. Vừa nhận được thư, chưa kịp đem con đi tiêm thì nghe tin sốc thuốc hàng loạt, phải ngưng ngay. Thật may cho con tôi..”
Anh Thắng, bố của cháu Thiên Bảo nhớ lại : “Ngày 9/05 vợ tôi đưa con đi khám định kỳ, thấy khuyến cáo văc-xin 3 trong 1, ngừa được sởi-quai bị-rubella nên chúng tôi quyết định bỏ 105.000 đồng ra chích cho cháu. Hôm đó cũng có mấy chị mang cháu tới, nhưng không đủ tiền lại mang con về…các cháu ấy may hơn con tôi ”!
Anh H.A.T ngụ tại phường 9, quận 5 có con được 9 tháng tuổi đưa cho chúng tôi xem “Sổ sức khỏe cho trẻ 0 - 15 tuổi” do Sở Y tế TP.HCM phát hành dùng cho các gia đình theo dõi tiêm lịch phòng cho trẻ. Bên cạnh trang “chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia” không tính tiền, còn có 9 loại vắc-xin khác nằm trong “lịch tiêm chủng theo yêu cầu” thì đều có giá hàng trăm nghìn đồng/mũi
Anh T nói:“Họ xếp lịch như vậy khác nào khuyến khích tiêm vắc-xin trong khi người tiêm thì không rõ mình có nhu cầu tiêm thực sự hay không ?!”
Ngày 26/4/2006, Công ty TNHH Hoàng Đức bán 100 liều Priorix, tặng 9 liều cho Trung tâm Y tế quận 5, sau khi tiêm có 6 trẻ cấp cứu, trong đó một trẻ tử vong.
Vấn đề đặt ra: những liều “vắc-xin dịch vụ” Priorix do Công ty Hoàng Đức phân phối cũng như hàng loạt liều “vắc-xin dịch vụ” khác có đảm bảo chất lượng trước khi tiêm cho các cháu ?
Buông lỏng quản lý “vắc-xin dịch vụ”?
Theo quy định của Bộ Y tế, vắc-xin được bảo quản, vận chuyển theo chế độ đặc biệt, luôn nằm trong “dây chuyền lạnh quốc gia”. Cụ thể, vắc-xin được nhập về 4 kho lạnh khu vực là Viện Dịch tễ Trung ương, Viện Dịch tễ Tây nguyên, Viện Pasteur Nha Trang và Viện Pasteur TP.HCM, sau đó phân về kho lạnh của trung tâm y tế dự phòng (TTYTDP) các tỉnh, đến tủ lạnh của Đội YTDP quận huyện, rồi tới các phích nước đá mang xuống phường tiêm chủng.
“Dù là trong kho khu vực hay trong các phích nước đá thì vắc-xin phải được giữ ở nhiệt độ trung bình từ + 2 đến + 8 độ C. Chỉ cần nhiệt độ không ổn định là vắc-xin hư”, BS Nguyễn Đắc Thọ - Phó giám đốc TTYTDP.TPHCM nói.
Vắc-xin Priorix mà Công ty TNHH Hoàng Đức bán cho TTYTDP quận 5 có nằm trong “dây chuyền lạnh quốc gia” hay không ? Câu trả lời là không!
Bởi lẽ theo đại diện nhà sản xuất GlaxoSmithLine (GSL) – bà Nguyễn Thị Tường Vy: “lô hàng Priorix nhập về tháng 11/2005, còn tồn 6.000 liều đang nằm trong kho của Zuellig Pharma (Z.P)”.
Ngày 14/05 chúng tôi liên hệ bác sĩ Lê Trương – Giám đốc TTYT quận 5 thì ông này khẳng định “Sáng 25/4/2006 hết Priorix, tôi điện GSL mua thêm, không hiểu sao lại thấy Công ty Hoàng Đức chở 109 liều, đựng trong thùng lạnh đến”.
Vậy liệu số “vắc-xin dịch vụ” này có được kiểm tra, bảo quản như vắc-xin trong chương trình quốc gia? Câu trả lời của ông Nguyễn Đắc Thọ: “Vắc-xin tiêm theo yêu cầu (chữ dùng nguyên văn – P.V) vẫn được TTYTDP giám sát, bảo quản y như vắc-xin trong CTTCMR. Riêng câu hỏi TTYTDP có đi giám sát tại kho của Z.P, GSL, Hoàng Đức thì xin nhà báo cho “nợ” trả lời vì khá “nhạy cảm” trong thời điểm này” (?!)
Điều bất thường hơn, trong số 109 liều Priorix về TTYT Q.5 trong ngày 25/04 tiêm cho 109 trẻ ở trường Lý Cảnh Hớn và trường mầm non không xảy ra ca sốc thuốc nào. Nhưng cũng lô thuốc 109 liều nhập ngày 26/04 sau khi tiêm 64 liều, còn dư 45 liều. Ngày hôm sau (ngày 8/05) số vắc-xin này đưa mang tiêm cho 6 thẻ ở phường 7 và 8, ngày 9/05 tiêm cho 6 trẻ em ở phường 9, và ngày 10 tiêm cho 1 trẻ ở phường 10; trong đó 2 trẻ tiêm ngày 8, 2 trẻ tiêm ngày 9 và 1 trẻ tiêm ngày 10 phải nhập bệnh viện Nhi đồng 1 điều trị, 1 em tử vong.
Như vậy tổng cộng 45 liều vắc-xin được sử dụng qua ngày, có 22 liều được tiêm (6 mũi gây tai biến) và 23 liều hiện bị niêm phong có đảm bảo chất lượng? Vì theo quy định chỉ cần bỏ vắc-xin vào phích nước đá mang đi tiêm thì chỉ được sử dụng trong ngày. Nếu sử dụng lại, vắc-xin chỉ là nước lã không hơn không kém?
Sau vụ tai biến vắc-xin hàng loạt, việc quản lý "vắc-xin dịch vụ” trở thành chuyện nhức nhối!?
Theo Thái Thiện
VietnamNet
