Có người cho rằng đó là ý tưởng của những người thích đùa, có ý kiến nói rằng đầu tư dự án là vung tay quá trán.
Vì sao lại coi đó là ý tưởng của những người thích đùa, là sự vung tay quá trán? Những người đưa ra ý kiến cũng nêu những thông tin phản biện đáng suy nghĩ. Dự án đường sắt cao tốc có tổng mức đầu tư lên tới 55,8 tỉ USD. Con số này lớn đến mức khi quy ra tiền Việt, sẽ tương đương 1 triệu tỷ đồng, bằng một nửa GDP của cả nước.
Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cảnh báo về những phát sinh có thể thay đổi tổng mức đầu tư vì “hai năm trước, ước tính đầu tư cho dự án là 33 tỷ USD, đến nay đã ở mức 55,8 tỷ USD và sau 5 năm nữa có thể sẽ là 100 tỷ USD” Nếu coi những dự án hàng chục tỷ USD là siêu dự án hoặc dự án cực lớn thì dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam không biết sẽ phải gọi là dự án ở cấp độ nào?
Trong bối cảnh bội chi ngân sách còn lớn, dư nợ chính phủ tăng nhanh (dự kiến năm 2010 dư nợ chính phủ lên tới 44,6%- nghĩa là chỉ còn một khoảng cách ngắn là đến giới hạn an toàn cho phép: 50%) thì việc đầu tư dự án này, nếu được Quốc hội đồng ý triển khai, thực hiện vào năm 2010 sẽ đẩy mức dư nợ chính phủ lên bao nhiêu phần trăm?
Theo báo cáo đầu tư của dự án, hiện nhu cầu đi lại khoảng 195 triệu lượt khách/năm. Các phương tiện vận tải hiện tại mới chỉ đáp ứng được nhu cầu của khoảng 138 triệu lượt khách. Nếu được thực hiện, mỗi năm đường sắt cao tốc sẽ đáp ứng được nhu cầu của khoảng 57 triệu lượt khách còn lại. Có ý kiến đặt vấn đề về tính xác thực của con số nói trên và sự tính toán theo kiểu “đếm cua trong hang”.
Với mức giá dự kiến bằng 75% giá vé máy bay thì có cao quá? Người chấp nhận được mức giá này liệu có chấp nhận đi đường sắt cao tốc hay sẽ sử dụng máy bay hoặc phương tiện khác? Lấy gì để bảo đảm số khách hàng mà dự án tính toán trên sẽ sử dụng phương tiện là đường sắt cao tốc?
Bên cạnh đó, cũng cần tính đến việc triển khai thực hiện dự án cũng sẽ làm cho gần 10 nghìn hộ dân phải di dời tái định cư, thu hồi hơn 4.170 hécta đất.
Đất nước vẫn còn khó khăn và vẫn còn có nhiều việc sát sườn cần làm. Ai cũng biết việc đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc- Nam là cần thiết nhưng cần thiết đến mức nào, huy động vốn ra sao, đầu tư thời điểm nào để đem lại hiệu quả và sự bình ổn cao nhất là một câu chuyện đáng bàn. Câu của cha ông - “liệu cơm gắp mắm” - vẫn luôn đúng trong chuyện này.
