Trong khi đó, phố sách ở mảnh đất ngàn năm văn hiến lại rơi vào cảnh đìu hiu, lượng khách thưa thớt, các hoạt động quảng bá sách ảm đạm, khác với không khí ngày khai trương, sáng 1/5/2017, nườm nượp khách tham quan, mua sách. Cứ nhìn vào ngày khai trương phố sách người ta dễ tin tưởng vào tương lai sáng sủa… Thế mà bây giờ, mới chỉ qua hơn nửa năm hoạt động, phố sách đã “kêu cứu”. Bao nhiêu đơn vị đề xuất giải pháp.
Một số người dân thủ đô nhân dịp này đã chỉ ra nguyên nhân khiến phố sách nguy cơ giống… chùa bà Đanh: Chắc tại chưa nghiên cứu sức hút của Đinh Lễ (được xem là “chợ sách”, phố sách “lậu” của thủ đô). Mua sách ở đó lúc nào cũng được giảm giá, đầu sách bạt ngàn. Phố sách chỉ được cái trông đẹp nhưng giá cao, đầu sách không phong phú v.v. Nhưng suy cho cùng phố sách cũng làm được một việc: Là địa chỉ thích hợp với trào lưu “sống ảo”.
Giám đốc một nhà xuất bản có tiếng phàn nàn: “Bây giờ rất ít người đến phố sách để mua, đọc sách, giao lưu mà chỉ có thanh niên đến chụp ảnh là chủ yếu. Những tháng đầu chúng tôi hào hứng bao nhiêu thì nay nản bấy nhiêu. Doanh thu của chúng tôi ở đây sụt giảm khoảng một phần ba”. Có ý kiến cho rằng: Khỏi phải bàn tới bàn lui, cứ coi Sài Gòn làm thế nào rồi làm theo. Nhưng làm theo Sài Gòn chắc gì đã thắng?
Từ thực tế trên, có thể đặt câu hỏi: Người miền Nam chăm đọc sách hơn người miền Bắc? Đây là một vấn đề đã từng được đề cập cách đây vài năm. Dạo đó, đại diện truyền thông của một số đơn vị làm sách như First News đã cung cấp số liệu cho thấy, thực tế số lượng phân phối sách của họ cho thị trường TP Hồ Chí Minh luôn cao hơn Hà Nội, có những đầu sách gấp đôi, thậm chí gấp 7 lần như cuốn “Hiểu về trái tim”…
Có người cũng lí luận dựa vào dân số, mức thu nhấp ở Sài Gòn cao hơn Hà Nội, nên người Sài Gòn mua sách nhiều hơn cũng là dễ hiểu... Vị lãnh đạo của một đơn vị kinh doanh sách đã tổng kết: Miền Nam mới là mảnh đất màu mỡ của xuất bản, vì người dân sẵn sàng chi tiền mua sách cho mình đọc, cho người thân đọc, bạn bè đọc. Tổng kết: Miền Bắc làm sách, miền Nam mua sách đã có từ lâu.
Doanh thu ở đường sách TP Hồ Chí Minh đạt 50 tỷ đồng năm vừa qua, là tín hiệu vui nhưng không ít người vẫn tìm ra lí do để thất vọng. Một số vị cho rằng: Giá cho thuê nhà và đất trên con đường đó, có khi còn mang lại nhiều hơn con số 50 tỷ đồng/năm.
Từ cách nghĩ ấy, cũng dễ hiểu vì sao văn hóa đọc ở ta đi xuống không phanh. Từ quán cà phê ra tới bến xe, bến tàu, ít thấy thanh niên Việt nào cắm cúi bên trang sách trong khoảng thời gian chờ đợi thay vào đó phong trào tự sướng lại rào rào đi lên.
