Tháng 11/2017, Bộ GD&ĐT công bố dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giáo dục, trong đó có hai vấn đề nổi bật là: đề nghị xếp lương giáo viên cao nhất trong hệ thống bậc lương hành chính sự nghiệp và miễn giảm học phí tới cấp THCS.
Hai nội dung này thu hút sự quan tâm, kỳ vọng lớn của đội ngũ giáo viên cũng như xã hội. Tuy nhiên, trong bản báo cáo tổng hợp tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giáo dục đến thời điểm này đã nhận được ý kiến của 22 bộ, ngành. Trong đó, 7/22 cơ quan đồng ý với dự thảo luật; 15/22 đơn vị có ý kiến góp ý. Đặc biệt 2 nội dung đề xuất liên quan đến tăng lương giáo viên và miễn học phí học sinh THCS không nhận được sự đồng tình của Bộ tài chính và Bộ nội vụ do liên quan đến vấn đề ngân sách hạn hẹp.
Nhà giáo đã được hưởng ưu đãi đặc biệt
Liên quan đến đề xuất tăng lương giáo viên, Bộ Nội vụ cho rằng, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 204/2004/NĐ-CP ngày 14/12/2004 về chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang và đã ban hành một số văn bản về chế độ phụ cấp đối với nhà giáo. Đến nay, nhà giáo được xếp lương theo chức danh nghề nghiệp quy định tại bảng 3 (bảng lương chuyên môn nghiệp vụ đối với cán bộ, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước) ban hành kèm theo Nghị định số 204/2004/NĐ-CP được hưởng các chế độ phụ cấp lương đối với viên chức trên cùng địa bàn làm việc và được hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề mức cao nhất đến 70% và phụ cấp thâm niên nghề. Đây là sự ưu đãi đặc biệt của Nhà nước đối với nhà giáo.
Trong thời gian qua, nhiều bộ, ngành khi xây dựng luật chuyên ngành đã đưa quy định về tiền lương (cả phụ cấp) làm phá vỡ thiết kế ban đầu của chế độ tiền lương trong hệ thống chính trị, làm phát sinh bất hợp lý giữa các ngành, nghề.
Hiện nay, Ban chỉ đạo Trung ương về nghiên cứu cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và ưu đãi người có công đang xây dựng Đề án cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong các doanh nghiệp để báo cáo Ban Cán sự Đảng Chính phủ trình Hội nghị Trung ương 7 khóa XII.
Vì vậy, Bộ Nội vụ đề nghị không quy định tiền lương của nhà giáo tại khoản 23 Điều 1 Dự án Luật. Vấn đề này cần phải được nghiên cứu, xây dựng ban hành đồng bộ khi cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang trong hệ thống chính trị trong thời gian tới, bảo đảm tương quan chung, phù hợp với khả năng ngân sách nhà nước.
Ngân sách nhà nước khó khăn
Liên quan đến đề xuất miễn học phí cho học sinh THCS, văn bản góp ý của Bộ Nội vụ cho rằng, “Học sinh tiểu học, trung học cơ sở trường công lập không phải nộp học phí” là chưa phù hợp với quy định tại các Nghị quyết của Đảng và làm tăng chi ngân sách nhà nước trong khi ngân sách nhà nước khó khăn.
Vì vậy, đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng Đề án về việc miễn học phí đối với cấp Trung học học cơ sở cho phù hợp với quy định nêu trên của Đảng và Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.
Bộ tài chính cho rằng, về quy định học sinh trung học cơ sở không phải đóng học phí là chưa phù hợp. Vì Nghị quyết số 29-NQ/TW đã nêu: Đối với giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục, thực hiện giáo dục bắt buộc 9 năm từ sau năm 2020.
Vì vậy, trong điều kiện ngân sách nhà nước còn khó khăn, việc cân đối kinh phí để thực hiện chính sách này là không khả thi. Đề nghị Bộ GD&ĐT không đưa nội dung này vào dự thảo Luật, đồng thời chỉ xem xét quy định học sinh trung học cơ sở không phải đóng học phí từ sau năm 2020 khi bắt đầu triển khai giáo dục bắt buộc theo đúng tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW.
