Trong văn bản gửi đi, Bộ Công Thương cho hay, đã nhận được văn bản của Hiệp hội Lương thực Việt Nam và các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo phản ánh việc đăng ký tờ khai hải quan đã xuất hiện nhiều bất cập.
Theo báo cáo của Hiệp hội Lương thực Việt Nam gửi Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, việc đăng ký tờ khai đã bất ngờ được hải quan triển khai lúc 0 giờ ngày Chủ nhật (12/4) mà không có một thông tin chính thức nào trước đó từ các bên có trách nhiệm liên quan về thời gian mở hệ thống cũng như không có một nhân sự nào của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan địa phương, Chi cục Hải quan cửa khẩu tiếp nhận hay trực hệ thống ngay thời điểm nhạy cảm này, các thương nhân hoàn toàn bị động.
Về các bất cập, một số doanh nghiệp cũng gặp phải tình huống: Các tờ khai đăng ký hải quan kể từ thời điểm 0h ngày 11/4 đã có sổ tờ khai và đã phân vào luồng đỏ, nhưng đến ngày 13/4, sau khi tải kiểm tra trên hệ thống hải quan cập nhật, lại thấy ngày đăng ký của các tờ khai này “tự động” bị lùi về thời điểm 10/4. VFA đã ghi nhận ít nhất 3 thương nhân như vậy và các doanh nghiệp hiện vẫn chưa tìm được câu trả lời cho tình huống này.
Thậm chí, có cả trường hợp các tờ khai hải quan đã có sổ tự khai nhưng chưa phân luồng, đã được ghi nhận trước đó, đến thời điểm sáng 14/4 lại bị mạng hải quan xóa bỏ khi chưa đủ 15 ngày theo quy định.
Ngoài ra còn có tình trạng trong các doanh nghiệp truyền được tờ khai rạng sáng 12/4, có không ít thương nhân chưa tập kết hàng ở cảng thời điểm đó hoặc tập kết chưa đủ mà chỉ truyền tờ khai để giữ chỗ.
Trước các ý kiến trên, Bộ Công Thương cho rằng để các doanh nghiệp có thể nắm rõ hơn về quy trình triển khai nghiệp vụ hải quan và có thông tin chi tiết hơn về việc thực hiện tờ khai hải quan xuất khẩu, đề nghị Bộ Tài Chính công bố công khai danh sách các thương nhân đã đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu theo hạn ngạch 400.000 tấn trong tháng 4. Danh sách cụ thể gồm có tên, số lượng, thị trường xuất khẩu, cảng/cửa khẩu xuất khẩu... đến thời điểm hiện nay.
Bộ Công Thương cũng đề nghị Bộ Tài chính cung cấp số liệu xuất khẩu gạo, gửi về Bộ Công Thương trước 17h hàng ngày, thực hiện từ nay đến hết ngày 25/4 để có cơ sở tổng hợp báo cáo Thủ tướng về phương án điều hành xuất khẩu gạo trong tháng 5 .
Cũng liên quan đến đề nghị xuất khẩu gạo của Bộ Tài chính và một số địa phương, theo thông tin của Tiền Phong, trong ngày 15/4, Bộ Công Thương có văn bản hỏa tốc gửi Bộ NN&PTNT đề nghị cho ý kiến về việc xuất khẩu gạo nếp để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Cụ thể, Bộ Công Thương đề nghị Bộ NN&PTNT cho ý kiến về vấn đề gạo nếp có tính trong lượng gạo dự trữ phục vụ an ninh lương thực quốc gia hay không. Kèm theo đó là đánh giá tác động, ảnh hưởng của gạo nếp trồng tại tỉnh Long An và tỉnh An Giang đối với an ninh lương thực quốc gia.
Bộ Công Thương cũng đề nghị Bộ NN&PTNT thông tin về diện tích gieo trồng, sản lượng dự kiến (quy ra gạo) của gạo nếp tại tỉnh Long An và An Giang theo từng vụ. Đồng thời đề xuất, kiến nghị về việc xuất khẩu gạo nếp trong thời gian tới.
Trước đó, UBND tỉnh Long An đã có kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ cho các doanh nghiệp xuất khẩu lại gạo nếp không giới hạn số lượng nhằm giải quyết lượng gạo nếp tồn kho trong các doanh nghiệp. Đồng thời, giúp doanh nghiệp tiếp tục thu mua nếp của người dân với giá tốt hơn.
