[HỒ SƠ] Pháp nguy cơ trở thành nơi ‘cung cấp’ các tay súng IS ở Iraq, Syria?

Kể từ năm 2018 đến nay, Iraq đã kết án hơn 500 nghi phạm người nước ngoài làm việc cho IS, trong đó tuyên án tử hình 9 chiến binh IS mang quốc tịch Pháp.

Các chiến binh IS mang quốc tịch châu Âu đang chờ đợi ra xét xử tại Iraq.

Pháp từ lâu đã khẳng định các công dân của mình bị bắt giữ tại Iraq hoặc Syria phải đối mặt với việc xét xử trước khi đưa ra tòa án địa phương. Mặt khác, Pháp cũng mạnh mẽ phản đối các hình phạt tra tấn tù nhân cũng như án tử hình với công dân Pháp.

Fodil Tahar Aouidate và Vianney Ouraghi là hai trong số 11 công dân Pháp và một người Tunisia đã được các lực lượng Mỹ trao trả cho nhà cầm quyền Iraq từ hồi tháng 1 năm nay trong các cuộc chiến đấu chống lại các nhóm Hồi giáo cực đoan tại Syria.

Aouidate lần đầu tiên phải trình diện tại tòa ngày 27/5 nhưng thẩm phán đã cho hoãn phiên xét xử và cho phép đi khám y tế sau khi người đàn ông 32 tuổi này khiếu nại rằng anh ta đã bị tra tấn trong khi lấy cung. Aouidate đã mô tả cảnh bạo lực và cho rằng sẵn sàng chết vì lý tưởng cực đoan của IS.

Thẩm phán cho biết trước khi đưa ra bản án rằng: “Các báo cáo y tế cho thấy, không có dấu hiệu của sự tra tấn trên cơ thể anh ta”.

Vụ xét xử Aouidate diễn ra chóng vánh và được tiếp theo bởi vụ xét xử của Ouraghi, 28 tuổi, người thừa nhận tại tòa rằng đã làm việc cho IS nhưng không tham gia vào bất kỳ cuộc chiến đấu nào.

Tuần trước, Baghdad đã tuyên án tử hình đối với 7 chiến binh mang quốc tịch Pháp cùng một chiến binh người Tunisia. Các phiên xét xử hai nghi phạm IS mang quốc tịch Pháp cuối cùng dự kiến sẽ được diễn ra ngày 3/6.

Ngày 2/6, một phụ nữ người Đức, 20 tuổi, được nhận diện là Hadia Abdelqader đã bị một toàn án chống khủng bố tại Baghdad kết án 15 năm tù vì đã gia nhập IS. Các tòa án của Iraq đã tuyên nhiều án chung thân và tử hình, mặc dù chưa có thành viên IS mang quốc tịch nước ngoài nào bị hành hình cho tới nay. Những người này có 30 ngày để kháng án.

Ouraghi là người Pháp gốc Algeria. Anh ta đã rời Pháp sang Syria vào năm 2013 và đã gia nhập hàng ngũ al Qaeda trước khi chuyển sang IS vào năm 2014. Ouraghi cho biết, anh ta làm việc cho IS nhưng chưa tham gia  bất kỳ cuộc chiến nào tại Syria hoặc Iraq. Anh ta bị kết tội vì là "nhân viên hành chính của IS", phụ trách các góa phụ và gia đình của các nhóm phiến quân Hồi giáo.

Aouidate tỏ ra không có phản ứng gì khi thẩm phán tuyên án tử hình. Theo cáo trạng tại tòa, Aouidate lần đầu tiên tới Syria vào năm 2013 và trở lại vào năm 2014 kéo theo 22 thành viên của gia đình mình gia nhập IS. Nhà cầm quyền cũng liên hệ anh ta với các phong trào Salafist tại Bỉ bao gồm Abdelhamid Abaaoud, kẻ được cho là chủ mưu vụ tấn công Paris vào năm 2015.

Trải qua 4 tháng thẩm vấn, Aouidate đã tố cáo trong cuộc điều trần đầu tiên rằng, anh ta đã bị đánh đập để đưa ra lời khai chống lại mình.

Trước đó,  ngày 31/5, tổ chức giám sát nhân quyền Human Right Watch đã cáo buộc các nhà thẩm vấn Iraq đã “ sử dụng công nghệ tra tấn không để lại một chút thương tích nào trên cơ thể người”. Ngoài ra, tổ chức này cũng chỉ trích Pháp trở thành nguồn cung cấp các chiến binh IS.

Ngày 2/6, Vụ đối ngoại thuộc Bộ Nội vụ Pháp cho biết, có khoảng 450 công dân Pháp đã bị cáo buộc có liên quan tới IS hiện đang bị bắt giữ tại Syria và những công dân Pháp khác có thể đã bị xét xử.

Theo luật pháp Iraq, án tử hình sẽ được áp dụng với bất kỳ ai tham gia vào một nhóm khủng bố, cho dù người đó không trực tiếp cầm vũ khí.