Dù hơn 30 năm dưới thể chế tập trung quan liêu bao cấp, bà vẫn sáng rực bằng cá tính. Nữ sinh Merkel từ chối làm gián điệp chỉ vì không thích bí mật. Tại nước Đức vừa tái thống nhất một năm, cựu đoàn viên thanh niên ấy vào chức bộ trưởng ở tuổi 37. Sau đó, tiến sỹ vật lý lượng tử còn lãnh đạo Đảng Dân chủ Cơ đốc (CDU), tổ chức chính trị mạnh nhất vốn quen chọn thủ lĩnh nam.
Với phương châm “bất cứ ai thực sự có cái gì đó để bộc lộ thì không cần trang điểm”, Merkel - người giỏi tiếng Nga và Anh, luôn làm theo cách rất giống tổng thống Mỹ Donald Trump bây giờ. Chỉ là tổng thư ký CDU, bà chỉ trích cả chủ tịch CDU lẫn cựu thủ tướng Helmut Kohl từng đưa bà vào chính trường. Là chủ tịch CDU, bà ủng hộ Mỹ tấn công Iraq năm 2003, ngược với nhiều đảng viên CDU và thủ tướng thuộc phe đối lập. Bà cũng bị lãnh đạo Đảng Xã hội Cơ đốc (CSU), liên minh với CDU trong quốc hội, ghét.
Khi CDU-CSU chiếm đa số ở quốc hội năm 2005, Merkel lần đầu tiên lãnh đạo chính phủ vì may mắn. Vậy mà bà đã vượt các thủ tướng tiền nhiệm sau 100 ngày cầm quyền bởi các cải cách. Chẳng hạn, không chỉ bổ nhiệm nữ vào các vị trí quan trọng, bà còn tăng tuổi nghỉ hưu và thề giảm thất nghiệp. Cuối cùng, người từng khui lon bia ăn mừng bức tường Berlin sụp đổ đưa quê hương lên đứng đầu châu Âu với GDP 3,3 nghìn tỷ USD từ cách đây 10 năm. Tờ Times của Anh gọi bà “là thực thể mà chúng ta cần trong một chính giới của toàn đàn ông nguy hiểm”.
Sông có khúc và rồi đến lúc bà không còn như xưa nữa. Chính sách tiếp nhận tị nạn khiến châu Âu chia rẽ là ví dụ. Khảo sát công bố hôm 20/2 cho thấy AfD của phe cực hữu chống tị nạn lần đầu vươn lên thứ hai trong các đảng chính trị. Nhiều thành viên trẻ của phe SDP đối lập cũng không ưa nhập cư.
Ngày 19/2, Merkel ở tuổi 63 đề cử một thân tín 55 tuổi cũng là nữ làm tổng thư ký CDU, vị trí có thể làm thủ tướng. Dù nền chính trị Đức đang khó dự đoán hơn bao giờ hết kể từ 1949, bà vẫn được ghi công “đã giúp Tây Âu tập trung vào những giá trị quan trọng nhất” (Times). Song có lẽ hay hơn nếu bà không cố bám bốn nhiệm kỳ liên tiếp để rồi day dứt lúc hoàng hôn.
