Trong cuộc tranh luận về ngân sách năng lượng năm 2020 diễn ra trong tháng 11, các nghị sĩ Philippines quan ngại về việc quản lý lưới điện quốc gia hiện nay. Thượng nghị sĩ Sherwin Gatchalian, Chủ tịch Ủy ban Năng lượng Thượng viện, nói rằng, Trung Quốc có thể ngắt lưới điện Philippines từ xa, CNN đưa tin.
“Tôi được chủ tịch TransCo (đơn vị không sở hữu, nhưng vận hành lưới điện của Philippines) cho biết họ đã nghiên cứu khả năng này (lưới điện bị ngắt từ xa). Họ nói rằng, việc chiếm lưới điện có thể xảy ra”, ông Gatchalian nói. “Chỉ với một cái công tắc, người ta ngắt điện, điện sẽ không được truyền tải tới nhà của chúng ta, các doanh nghiệp của chúng ta, các cơ sở quân sự của chúng ta”, ông nói. Trong trường hợp như vậy, Philippines phải mất 2-4 ngày để chiếm lại quyền điều khiển lưới điện.
Tập đoàn Lưới điện Nhà nước của Trung Quốc có 40% cổ phần trong Tập đoàn Lưới điện quốc gia Philippines (NGCP) - đơn vị sở hữu, quản lý hệ lưới điện Philippines kể từ năm 2009. Thượng nghị sĩ Philippines Risa Hontiveros nói, việc Trung Quốc đồng sở hữu NGCP khiến mọi người “cực kỳ lo lắng về an ninh quốc gia” khi Trung Quốc có “tham vọng bá quyền” và gần đây có lối hành xử bị cộng đồng quốc tế chỉ trích.
“Chừng nào các kỹ sư Trung Quốc còn kiểm soát và quản lý hoạt động của hệ thống, họ còn có quyền lực khổng lồ” đối với nguồn cung cấp năng lượng của Philippines, bà Hontiveros nói và nhận định: “Điều này gây nguy cơ lớn đối với cơ sở hạ tầng công cộng và an ninh quốc gia”. Ông Gatchalian nói ông chia sẻ lo ngại của bà Hontiveros. “Lưới điện có lẽ là một trong những cơ sở hạ tầng sống còn nhất ở đất nước chúng ta”, thượng nghị sĩ Gatchalian nói.
NGCP xử lý việc phân phối điện khắp Philippines, kết nối các nhà máy điện và người tiêu dùng khắp đất nước. Theo bản báo cáo nội bộ dành cho các nghị sĩ Philippines mà CNN có được, NGCP cung cấp điện cho gần 78% số hộ gia đình ở Philippines - đất nước có hơn 105 triệu dân. NGCP được cổ phần hóa năm 2009 với Tập đoàn Lưới điện nhà nước của Trung Quốc chiếm cổ phần lớn, đưa người vào giúp vận hành các hệ thống điện ở Philippines.
Theo bản báo cáo nội bộ mà CNN có được, lưới điện Philippines sử dụng ngày càng nhiều công nghệ, sản phẩm của tập đoàn công nghệ Trung Quốc Huawei. Theo bản báo cáo nội bộ, công nghệ, sản phẩm của Huawei “hoàn toàn độc quyền” và chỉ có kỹ sư Trung Quốc mới vận hành được. Trong cuộc tranh luận tại Thượng viện, ông Gatchalian thừa nhận rằng, các kỹ sư Trung Quốc nắm quyền điều khiển một số hệ thống và một số cẩm nang hướng dẫn sử dụng chỉ được viết bằng tiếng Trung Quốc và điều này trái quy định của Philippines.
