Trước đó cùng ngày, Tổng thống Trump đã thông báo 2 quyết định cách chức trên, đồng thời quyết định bổ nhiệm Giám đốc Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) Mike Pompeo kế nhiệm ông Tillerson. Quyết định này sẽ có hiệu lực từ ngày 31/3 tới. Thứ trưởng Goldstein cũng bị cách chức sau khi có những phát biểu trái với thông tin của Nhà Trắng liên quan đến vụ sa thải Ngoại trưởng Tillerson.
Hiện vẫn chưa rõ lý do dẫn đến việc Tổng thống Trump quyết định sa thải cả 2 nhân vật trên. Trước đó cùng ngày, một quan chức Nhà Trắng cho biết quyết định thay Ngoại trưởng Mỹ nói trên nhằm chuẩn bị cho các cuộc đàm phán sắp tới với Triều Tiên.
Tuy nhiên, phát biểu với báo giới trước chuyến đi đến California, Tổng thống Trump đã công khai nói đến những bất đồng giữa ông và ông Tillerson, trong đó có cả mâu thuẫn về thỏa thuận hạt nhân Iran, khi ông giải thích về quyết định thay thế trên của mình.
Việc cách chức ông Tillerson, thậm chí đã được dự báo từ năm ngoái, sau sự cố ầm ĩ giữa ông này với Tổng thống Trump khi vị Ngoại trưởng bị cáo buộc lăng mạ Tổng thống vì gọi ông là “thằng ngốc”. Tuy nhiên, giữa họ còn tồn tại những bất đồng nghiêm trọng hơn về hầu hết các vấn đề quan trọng trong chính sách đối ngoại của Mỹ - từ vấn đề Triều Tiên và thoả thuận hạt nhân Iran cho tới việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel hay cuộc khủng hoảng Qatar. Chuyên gia Suchkov cho rằng: “Trong tình hình như vậy thì việc thay Ngoại trưởng Mỹ đã được chuẩn bị từ rất lâu, vấn đề chỉ là thời gian”.
Trái với ông Tillerson, ông Pompeo có thể được mô tả là một “người đầy tớ trung thành”. Trong tình hình hiện nay, đối với Tổng thống Trump, ông Pompeo là người có ích với tư cách là cấp dưới, nhưng chức trách của ông ta có thể ảnh hưởng xấu tới định hướng chung trong chính sách đối ngoại của Mỹ và việc đưa ra các quyết định của nước Mỹ.
Chuyên gia Suchkov dẫn lời của Tổng thống Trump cho biết, giữa ông Trump và ông Pompeo có mối liên hệ gần gũi hơn, điều có nghĩa Bộ Ngoại giao Mỹ nhiều khả năng sẽ đánh mất một phần quyền tự chủ của mình trong việc đưa ra các quyết sách và tự biến mình thành công cụ quản lý.
Tại Bộ Ngoại giao Mỹ, rất nhiều người đã thực sự không hài lòng với phong cách lãnh đạo và sự đổi mới của ông Tillerson. Tuy nhiên, cũng không có nhiều người vui mừng khi ông Pompeo được trao trọng trách này, bởi vì điều đó có thể dẫn tới sự suy thoái hơn nữa của Bộ này. Bên cạnh đó, chuyên gia Suchkov cũng nói thêm rằng trong bất kỳ trường hợp nào cũng cần thời gian để hiểu được những lo ngại này là hợp lý.
