Biển Đông là một trong các điểm nóng đối đầu trong quan hệ Mỹ-Trung, bao gồm cuộc chiến thương mại, các lệnh trừng phạt của Mỹ, vấn đề Hong Kong và Đài Loan. Hồi đầu tuần, trong một cuộc gặp cấp cao, Trung Quốc kêu gọi quân đội Mỹ ngừng “phô trương cơ bắp” ở biển Đông và tiếp thêm “những bất trắc mới” về vấn đề Đài Loan.
Hải quân Mỹ thường xuyên khiến Trung Quốc khó chịu khi tiến hành các chiến dịch mà họ gọi là “tự do hàng hải” bằng cách cho tàu chiến tới gần một số thực thể trên biển Đông mà Trung Quốc đang chiếm giữ hoặc cải tạo trái phép, khẳng định quyền tự do tiếp cận các vùng hải lộ quốc tế.
Hôm thứ Tư, tàu tác chiến ven biển Gabrielle Giffords đi vào vùng 12 hải lý của Đá Vành Khăn (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép-PV), người phát ngôn Hạm đội 7 Mỹ, Tư lệnh Reann Mommsen nói với Reuters.
Hôm thứ Năm, tàu khu trục Wayne E. Meyer đã tới gần quần đảo Hoàng Sa để thách thức “các hạn chế đi lại”, Tư lệnh Mommsen nói. Quần đảo Hoàng Sa đã bị Trung Quốc cưỡng chiếm từ tay Việt Nam cộng hòa từ năm 1974.
“Các nhiệm vụ này dựa trên luật pháp và chứng minh cam kết của chúng tôi về việc duy trì các quyền, sự tự do và việc sử dụng đúng pháp luật các vùng biển, vùng trời được đảm bảo đối với mọi quốc gia”, bà Mommsen nói.
Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền vô căn cứ đối với hầu hết diện tích biển Đông, việc bị nhiều nước trong khu vực và trên thế giới phản đối.
Mỹ cáo buộc Trung Quốc quân sự hóa biển Đông thông qua các tiền đồn, các đảo nhân tạo và cố tìm cách đe dọa các nước láng giềng khi họ muốn khai thác dầu mỏ và khí gas.
Hồi đầu tuần, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã gặp kín với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa bên lề một hội nghị bộ trưởng quốc phòng diễn ra tại Bangkok, Thái Lan.
Theo lời một phát ngôn viên Trung Quốc, trong cuộc họp kín, ông Ngụy đã thúc giục ông Esper dừng “khoe cơ bắp ở biển Đông và không kích động, leo thang căng thẳng ở biển Đông”.
Nhưng ông Esper cáo buộc lại Bắc Kinh, rằng “Trung Quốc ngày càng sử dụng nhiều chiêu trò ép buộc và đe dọa nhằm đạt được các mục tiêu chiến lược của họ” tại khu vực.
