Mới đây, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đưa ra tuyên bố ủng hộ lời đe doạ của Tổng thống Mỹ Donald Trump, về việc cắt viện trợ cho Cơ quan Cứu trợ và Hoạt động của Liên Hợp quốc về người tị nạn Palestine ở vùng Cận Đông (UNRWA).
“Tôi hoàn toàn đồng ý với lời chỉ trích đanh thép của Tổng thống Trump về UNRWA. Tôi đưa ra một gợi ý đơn giản rằng, quỹ UNRWA cần được chuyển dần cho Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR), với tiêu chí rõ ràng để hỗ trợ những người tị nạn thực sự, chứ không phải là người tị nạn giả tưởng – thực tiễn đang diễn ra tại UNRWA”, Netanyahu phát biểu tại cuộc họp nội các vào Chủ nhật (7/1).
Sự trợ giúp nhân đạo của UNRWA bao gồm cung cấp giáo dục, chăm sóc sức khoẻ và các dịch vụ xã hội cho 5 triệu người Palestine ở Jordan, Lebanon, Syria, Dải Gaza và Bờ Tây, trong đó có Đông Jerusalem. Ở một mức độ tượng trưng, UNRWA hy vọng một ngày nào đó, người Palestine có thể tìm lại đất đai của họ, vốn đang bị Israel chiếm đóng.
Tuy nhiên, ông Netanyahu nhận thấy mối đe doạ trong nguyên tắc “quyền trở về” (được quy định trong pháp luật quốc tế, đảm bảo quyền tái nhập quốc gia cho người mang quốc tịch) đã mở rộng cho hơn 5 triệu người tị nạn Palestine đã đăng ký và hậu duệ của những người Palestine đã trốn khỏi quê hương trong cuộc di tản năm 1948 và Chiến tranh Sáu ngày năm 1967.
Theo Thủ tướng Israel, con cháu của những người tị nạn không phải là người tị nạn - nhưng vẫn được UNRWA chăm sóc - không đủ tiêu chuẩn nhận viện trợ.
“UNRWA là một tổ chức kéo dài vấn đề của người tị nạn Palestine. Nó cũng kéo dài câu chuyện về cái gọi là “quyền trở về” với mục tiêu xoá bỏ Nhà nước Israel. Do đó, UNRWA phải biến mất”, ông Netanyahu kết luận.
Phát ngôn viên của UNRWA Chris Gunness bác bỏ cáo buộc của ông Netanyahu. Theo ông Gunness, cơ quan này chỉ chịu trách nhiệm giúp đỡ người tị nạn, còn gốc rễ của vấn đề này do xung đột giữa các bên gây ra, ông phải trách nhiệm của UNRWA.
Hoạt động của UNRWA phụ thuộc hoàn toàn vào sự đóng góp tự nguyện từ các quốc gia thành viên của LHQ. Năm 2016, Mỹ tài trợ gần 30% ngân sách của tổ chức, với 368 triệu USD. Tổng số tiền họ nhận được từ Mỹ lên đến 5 tỷ USD tính từ năm 1994.
Trước đó, ông Trump đe doạ cắt viện trợ dành cho Israel, để buộc người Palestine trở lại bàn đàm phán với Israel. Tuy nhiên, người Palestine tỏ ra kiên định với lập trường “không thoả hiệp” sau khi Mỹ tuyên bố Jerusalem là thủ đô của Israel.