Ông Biden lên nhậm chức khi Mỹ đón nhận thêm tin xấu: số người chết vì COVID-19 ở Mỹ đã vượt mốc 400.000, trở thành cuộc khủng khoảng y tế cộng đồng tồi tệ nhất trong hơn một thế kỷ, cuộc khủng hoảng mà ông Biden sẽ phải chịu trách nhiệm xử lý.
“Để hàn hắn, chúng ta phải ghi nhớ. Giữa mặt trời và hoàng hôn, hãy để chúng tôi chiếu ánh sáng vào bóng tối...và ghi nhớ tất cả những người mà chúng ta đã mất”, ông Biden nói trong lễ tưởng niệm lúc chiều tối ở Tượng đài Lincoln ngày 19/1. Bốn trăm ngọn đèn đại diện cho các nạn nhân của đại dịch được thắp lên bên hồ phản chiếu sau lưng ông.
Khoảnh khắc lắng đọng trước lễ nhậm chức của ông Biden – trước đây thường là thời gian ăn mừng ở Washington khi nước Mỹ đánh dấu quá trình chuyển giao quyền lực trong hòa bình – cho thấy mất mát lo lớn mà quốc gia này phải gánh chịu.
Trong bài phát biểu ngắn, ông Biden đứng đối diện với tượng đài Abraham Lincoln, vị tổng thống thời nội chiến với hơn 600.000 người Mỹ chết. Gần tượng đài là bức tường đá granite màu đen ghi tên hơn 58.000 lính Mỹ chết trong chiến tranh ở Việt Nam.
Phát biểu sau ông Biden, Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris nhắc nhở về Tổng thống sắp mãn nhiệm Donald Trump, người thường nói dè dặt về đại dịch trong những tháng gần đây.
“Trong mất tháng trời, chúng ta tự chịu nội đau. Tôi nay, chúng ta đau buồn và bắt đầu cùng nhau hàn gắn”, bà nói.
Bên cạnh đại dịch, ông Biden còn phải xử lý hàng loạt vấn đề khác sau khi vào Nhà Trắng. Nước Mỹ đang gặp nhiều khó khăn kinh tế vì tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt, tình trạng chia rẽ chính trị nghiêm trọng hơn và mối lo ngại ngay trước mắt về nguy cơ bạo lực tiếp diễn sau vụ bạo loạn hôm 6/1.
Ông Biden đã đi tàu hàng ngàn lần từ nhà ông ở Delaware đến Washington trong thời gian làm ở Thượng viện. Ông định sẽ vẫn đi tàu đến Washington trước ngày nhậm chức, nhưng hủy kế hoạch này sau khi xảy ra cuộc bạo loạn ở Quốc hội.
Thay vào đó, ông sẽ bay đến sân bay quan sự Andrew ngoài thủ đô rồi được đoàn xe hộ tống đưa vào Nhà Trắng. Washington DC đang được 25.000 thành viên của lực lượng Vệ binh quốc gia bảo vệ, ở khu vực quanh trụ sở Quốc hội, Nhà Trắng và Hội trường quốc gia.
“Luôn có những thời kỳ đen tối. Nhưng cũng luôn có ánh sáng”, ông Biden nói.
Ông dự định sẽ ban hành hàng loạt sắc lệnh ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức, bao gồm đảo ngược quyết định của người tiền nhiệm về việc rút khỏi thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, hủy lệnh cấm đi lại đối với du khách từ nhiều quốc gia Hồi giáo và tăng các khoản vay cho sinh viên.
Trong bài phát biểu ông Biden cũng nói lời chia tay với quê nhà. “Tôi sẽ luôn là một người con tự hào của bang Delaware”, ông Biden nói trong xúc động.
Ban tổ chức lễ nhậm chức đã cắm 200.000 lá cờ Mỹ, cờ bang và vùng lãnh thổ ở Trung tâm quốc gia để đại diện cho những người Mỹ không thể đến dự lễ nhậm chức, khi quy mô sự kiện năm nay bị hạn chế do dịch bệnh. Những lá cờ đó còn là lời nhắc nhở với Tổng thống đắc cử khi ông phải chèo lái đất nước qua đại dịch, với số người chết và mắc mới tiếp tục tăng cao.
