Đặc biệt, bên cạnh xu thế đương nhiên hướng ngoại (về phong cách cũng như thị trường), nhạc Việt năm qua đã bắt đầu biết hướng nội.
 |
| Người Việt Nam hát bài Việt Nam - một tiết mục trong Live Show con đường âm nhạc Nguyễn Cường |
Nhạc sĩ ở trung tâm
Đối trọng với sự quan tâm có phần thái quá từ lâu vẫn dành cho ca sĩ, người ta bắt đầu nhớ tới nhạc sĩ, không chỉ ở khoản tiền tác quyền.
Chương trình Bài hát Việt (VTV3 từ tháng 4/05) lấy nhạc sĩ và những bài hát mới làm tâm điểm, trở thành sân chơi của các nghệ sĩ, ngoài tầm chi phối của thị trường.
Sau khi vét cạn các ngôi sao cho chương trình Âm nhạc và những người bạn, Đài TH quay sang “cầu viện” nhạc sĩ, và loạt chương trình Con đường âm nhạc (tháng 4/05) ra đời, tôn vinh các nhạc sĩ đã thành danh.
Trong khi ca sĩ nghỉ ngơi, giới nhạc sĩ vào cuộc tổ chức các chương trình quy mô như đêm 1 triệu (một vé) của Phú Quang, chương trình xuyên Việt của Thanh Tùng, Khúc tự tình 2 của Hà Dũng hay Đêm thần thoại khai thác kho tàng nhạc Trịnh… Tóm lại 2005 là năm của nhạc sĩ.
Âm vẫn thịnh - dương đang lên
Năm qua, các diva đều có sản phẩm gây tiếng vang: Thanh Lam với Nắng lên được khen và Này em có nhớ bị chê, Mỹ Linh với best-seller Chat với Mozart, Trần Thu Hà với tuyển tập Hà Trần 98-03.
Mỹ Tâm “xuyên Việt” và tỏ ra đa năng trong Hoàng hôn thức giấc, Phương Thanh chuyển sang hát nhạc Trịnh, Hồ Quỳnh Hương vững chãi ở vị trí triển vọng diva, còn Vương Dung vụt trở thành một triển vọng nhạc nhẹ… Nhóm hát hàng đầu trong năm vẫn là 5 Dòng Kẻ.
 |
| Lưu Hương Giang - gương mặt mới của rock alternative |
Phái nữ cũng chứng tỏ tài năng trong sáng tác với Lưu Thiên Hương (Thu tình yêu và Chiếc áo cho em), Giáng Son (Giấc mơ trưa), Jazzy Dạ Lam (Mẹ)- đều đoạt giải Bài hát Việt. Mỗi cô mỗi vẻ. Rời những bản tình ca trong album Em (2004) với 5 Dòng Kẻ, Giáng Son trên đường đến với chất liệu dân tộc.
Dạ Lam từ Đức gửi về một album smooth-jazz “chất lượng châu Âu”. Còn Lưu Thiên Hương là niềm hy vọng mới của thể loại kén chọn: hard/ alternative rock.
Lực lượng nam ca sĩ, năm qua cũng bổ sung thêm Đức Tuấn (album Đôi mắt người Sơn Tây), phá vỡ thế độc quyền của Quang Dũng và đi xa hơn trong thể loại bán cổ điển. Nguyễn Tuấn Anh khẳng định độ chín qua Sao Mai 2005, có nhà chuyên môn còn khẳng định một ngày không xa anh sẽ qua mặt Trọng Tấn.
Liveshow truyền hình - bộ mặt của đời sống ca nhạc?
Năm qua, ca sĩ xuất thân từ lò Sao Mai - Điểm hẹn đua nhau ra album và tiếp tục xuất hiện mật độ cao trên TH. Các phong cách của một thế hệ ca sĩ mới bước đầu được khẳng định: Ngọc Khuê- dân gian, Mỹ Dung- pop thị trường, Lưu Hương Giang- rock alternative…
Truyền hình với sự hậu thuẫn to lớn của nhà tài trợ đứng ra tổ chức ngày càng nhiều chương trình ca nhạc quy mô phát trực tiếp. VTV đang xây mới cả một trường quay chuyên để làm ca nhạc.
Nhiều cuộc bàn luận, tranh luận (thế nào là “bài hát Việt”, nhạc sĩ nọ không biết nốt nhạc, Con đường âm nhạc vì sao đứt gánh…) nổ ra giữa những kỳ phát sóng của những liveshow TH.
Để đảm bảo đông người xem… quảng cáo, các chương trình dù dàn dựng rất công phu, thường không mang sự đột phá, thiếu tính sáng tạo về mặt âm nhạc. Điểm hẹn âm nhạc là một live-show TH tiêu biểu “đến hẹn lại lên” không có gì mới.
Sao Mai, Bài hát Việt mang tính bán chuyên nghiệp, nhằm tìm kiếm tài năng trẻ là chính. Con đường âm nhạc vẽ chân dung đã định hình của các tên tuổi. Ngay cả Âm nhạc và những người bạn trước đây cũng mang tính tổng quát chứ không phải là bước tiến trong sự nghiệp của nghệ sĩ.
Live-show TH đang góp phần truyền bá các giá trị nghệ thuật nhưng không thể thay thế những chương trình ca nhạc ngoài đời. Rất tiếc, nguồn tài trợ cho âm nhạc dường như đã bị hút cả về Đài.
Xu hướng thể loại
Làn sóng hip-hop rồi R&B lắng xuống nhường chỗ cho một thể loại sẽ được giới trẻ đón nhận trong năm tới: rock alternative.
- Thứ nhất, theo trào lưu quốc tế với hình ảnh mi-nhon của một loạt nữ danh ca ôm ghi ta.
- Thứ hai, đã tới lúc loại nhạc trẻ trung, sôi nổi này lật đổ thứ nhạc sướt mướt thường hay bị kêu là “não tình” bấy lâu nảy nở vô tội vạ.
 |
| Các thí sinh nhạc nhẹ chia vui trong đêm trao giải Sao Mai 2005. Ảnh: Nguyễn Đình Toán |
- Thứ ba, hip-hop VN nhanh chóng trở nên nhàm chán vì chỉ dừng lại ở hình thức, còn R&B tuy hấp dẫn nhưng vẫn là thành trì không thể đột nhập một sớm một chiều nếu không có giọng hát phù hợp- đến Mỹ Linh cũng phải tạm nghỉ chuyển sang hát bán cổ điển.
Rock alternative được ưu ái vì giai điệu, tiết tấu đều mạnh và không yêu cầu quá cao về giọng. Những gương mặt hứa hẹn của thể loại này: phía Bắc mới có Lưu Hương Giang- khá ấn tượng với album đầu tay.
Phía Nam, MTV và Trio 666 vẫn kiên trì, Mỹ Lệ, Đoan Trang cũng hướng sang thể loại này, xuất hiện thêm Minh Thư, Thủy Tiên là những ca sĩ xác định phong cách ngay từ đầu bằng rock alternative.
Người VN hát bài VN!
LH Tiếng hát dân ca tổ chức lần đầu (7/05) trên quy mô toàn quốc làm thức dậy mối quan tâm của nhiều tầng lớp công chúng tới (những gì còn lại trong) kho tàng âm nhạc của dân tộc. Con đường âm nhạc của Phó Đức Phương, Nguyễn Cường, Dương Thụ đều dành vị trí đáng kể cho cảm hứng dân gian.
Bài hát Việt tôn vinh nhiều bài hát đậm chất Việt. Sao Mai dành hẳn một bảng thi cho dòng nhạc (tạm gọi là) dân gian- vẫn là những bài nhạc nhẹ hoặc thính phòng mang âm hưởng truyền thống, nhưng khuyến khích trình bày bằng kỹ thuật thanh nhạc của dân tộc.
Đã đến lúc các nghệ sĩ để ý phát huy tinh thần dân tộc trong sáng tạo âm nhạc!
