Ngày 16/1, Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia và và Cty Ford Việt Nam, Quỹ Phòng Chống thương vong Châu Á công bố nghiên cứu về ảnh hưởng của việc sử dụng điện thoại di động trong khi điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông.
Nghiên cứu được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu GTVT Việt Đức do TS Vũ Anh Tuấn, giám đốc trung tâm làm trưởng nhóm. Nghiên cứu được công bố vào ngày 16/1/2018 tại Hà Nội.
Với người điều khiển xe máy, qua 210.000 lượt quan sát (tại TPHCM và Bình Dương) cho thấy: Hình thức sử dụng phổ biến là gọi điện thoại dạng cầm tay và nhắn tin, có rất ít người gọi điện thoại dạng rảnh tay (handsfree). Đối tượng điều khiển xe đạp điện (e-bike) có tỷ lệ sử dụng ĐTDĐ đặc biệt cao (với tỷ lệ 192/1000), gấp khoảng 32~38 lần so với tỷ lệ vi phạm ở đối tượng đi xe máy (khoảng 6/1000) và đối tượng đi xe đạp (khoảng 5/1000).
Trong các loại đường thì đường nông thôn có tỷ lệ người điều khiển phương tiện vi phạm cao nhất (khoảng 11 xe vi phạm trên mỗi 1000 xe quan sát được).
Nam giới là đối tượng vi phạm chủ yếu, chiếm khoảng 75% đến 80% các đối tượng quan sát có vi phạm.
Trong những người sử dụng ĐTDĐ khi đang điều khiển phương tiện thì chỉ có khoảng 6% dừng hẳn xe vào lề đường, 33% chuyển vào làn giáp lề và đi chậm lại, còn khoảng 61% vẫn giữ tốc độ xe chạy như các xe khác trên đường.
Với ô tô, nghiên cứu không có những nghiên cứu từ quan sát trực tiếp vì khó có thể quan sát, thiếu thiết bị chuyên dùng. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm trên sa hình ô tô cho thấy, sử dụng điện thoại khi đang lái ô tô có thể làm xác suất xảy ra TNGT tăng cao gấp gần 3 lần so với trường hợp không sử dụng điện thoại.
Kết quả nghiên cứu thực nghiệm trên thiết bị mô phỏng xe máy cho thấy, sử dụng điện thoại nhắn tin làm tăng rủi ro xảy ra tai nạn gấp 20.3 lần so với khi không sử dụng điện thoại. Nói chuyện điện thoại dạng cầm tai làm tăng rủi ro xảy ra tai nạn gấp 8.5 lần so với khi không sử dụng điện thoại.
Nói chuyện điện thoại dạng rảnh tay làm tăng rủi ro xảy ra tai nạn gấp 5.3 lần so với khi không sử dụng điện thoại.
Từ nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu đề xuất 5 giải pháp, chính sách. Cụ thể, nhóm nghiên cứu đề nghị cấm hoàn toàn hành vi sử dụng điện thoại di động cầm tay khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Với điện thoại rảnh tay (Bluetooth), từ kinh nghiệm của các nước phát triển (như Mỹ, Đức, Nhật Bản,…, nơi luật cho phép sử dụng điện thoại rảnh tay), Việt Nam có thể cho phép sử dụng các công nghệ kết nối như Bluetooth giúp người lái xe có thể liên lạc qua điện thoại, nhưng hoàn toàn rảnh tay. Nhóm nghiên cứu cũng đề nghị nâng cao mức phạt hành chính và bổ sung hình phạt đối với hành vi sử dụng điện thoại nhắn tin hoặc nghe gọi để đủ mức độ răn đe đối với người điều khiển ôtô.
Các tác giả nghiên cứu cũng đề nghị tăng cường công tác tuần tra xử phạt thông qua việc trích xuất hình ảnh sử dụng điện thoại cho công tác xử phạt nguội; nâng cao nhận thức của người dân về tác hại nguy hiểm của hành vi sử dụng điện thoại trong lúc lái xe bằng, cải thiện công tác đào tạo lái và sát hạch cấp phép lái xe.
Ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch Chuyên trách Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết “Sử dụng điện thoại cầm tay khi lái xe là một trong năm nguyên nhân lớn nhất dẫn tới tai nạn giao thông trên thế giới. Tại Việt Nam, Mặc dù Luật Giao thông đường bộ 2008 hiện hành không cấm sử dụng điện thoại trên ô tô mà mới chỉ cấm với người đi xe máy. Tuy nhiên hành vi sử dụng điện thoại cầm tay khi điều khiển phương tiện cơ giới là hành vi bị cấm trong Công ước quốc tế về Giao thông đường bộ mà Việt Nam tham gia và cam kết thực hiện bởi sử dụng điện thoại cầm tay trên ô tô hay xe máy đều là hành vi vi phạm pháp luật tại Việt Nam".
