Đây là thông tin được Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ trình bày trong báo cáo việc triển khai Nghị quyết 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông gửi UB Thường vụ Quốc hội xem xét trong phiên họp chiều nay, 16/5.
Về việc biên soạn một bộ SGK sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới theo yêu cầu của Nghị quyết 88, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GD&ĐT xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch biên soạn một bộ SGK (do Bộ GD&ĐT tổ chức thực hiện) theo Chương trình giáo dục phổ thông mới.
Theo quy định của Ngân hàng Thế giới, việc tuyển chọn tác giả SGK phải được thực hiện thông qua hình thức đấu thầu rộng rãi. Việc tổ chức đấu thầu cần có đủ căn cứ pháp lý để xây dựng cơ cấu, thành phần, số lượng tác giả và biên tập viên kèm theo kinh phí biên soạn đối với từng môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình nên chỉ có thể tiến hành sau khi các chương trình môn học đã được ban hành.
Ngay sau khi ban hành Chương trình giáo dục phổ thông mới (26/12/2018), Bộ GD&ĐT đã tổ chức đấu thầu tuyển chọn tác giả nhưng vì nhiều nguyên nhân khác nhau nên không tuyển chọn được đủ số lượng tác giả, trong đó nguyên nhân chính là hầu hết các chuyên gia có kinh nghiệm đã sớm ký hợp đồng với các nhà xuất bản và triển khai biên soạn SGK, tới thời điểm Bộ GD&ĐT mời thầu, các nhà xuất bản đã có một số bản mẫu SGK lớp 1 được chuẩn bị gần như hoàn tất, sẵn sàng để thẩm định và phê duyệt đưa vào sử dụng.
Ngày 26/2 năm 2020, Bộ GD&ĐT tổ chức đấu thầu lần 2 để tuyển chọn tác giả biên soạn một bộ SGK, ứng viên nộp hồ sơ đăng ký tham gia đã đáp ứng yêu cầu về số lượng chủ biên, tác giả, biên tập viên cần tuyển chọn để tổ chức biên SGK lớp 1, lớp 2 và lớp 6.
Tuy nhiên, việc thương thảo để ký hợp đồng chưa thành công. Qua tìm hiểu, hầu hết các ứng viên nộp hồ sơ tuyển chọn tác giả đều đang thực hiện hợp đồng biên soạn SGK với các Nhà xuất bản và đã hoàn thành bản mẫu sách giáo khoa lớp 1, chuẩn bị hoàn thành bản mẫu sách giáo khoa lớp 2, lớp 6. Vì vậy, các ứng viên không thể ký hợp đồng với Bộ GD&ĐT để biên soạn từ đầu một bộ đầy đủ SGK từ lớp 1 đến lớp 12.
Trong khi đó, đến tháng 7/2019 đã có 3 nhà xuất bản (gồm Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) hoàn thành 49 bản mẫu của 5 bộ SGK của 8 môn học, hoạt động giáo dục lớp 1 để thẩm định; Tổ chức thẩm định, phê duyệt cho phép sử dụng 5 bộ SGK lớp 1 các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc và 7 SGK môn học tự chọn do các nhà xuất bản tổ chức biên soạn, đánh dấu sự thành công bước đầu của chủ trương xã hội hóa việc biên soạn SGK.
Hiện nay, các Nhà xuất bản đang tiếp tục hoàn thiện bản mẫu sách giáo khoa lớp 2, lớp 6 để thẩm định trong năm 2020, đồng thời tiếp tục tổ chức bản thảo và hoàn thiện bản mẫu sách giáo khoa các lớp còn lại để thẩm định trong các năm tiếp theo đáp ứng lộ trình thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới.
Như vậy, Bộ GD&ĐT vẫn bảo đảm có đủ SGK triển khai chương trình mới. Việc Bộ GD&ĐT không trực tiếp tổ chức biên soạn một bộ SGK cũng sẽ thuận lợi hơn cho việc phát triển xã hội hóa nội dung này, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các Nhà xuất bản.
Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo Bộ GD&ĐT tăng cường các biện pháp bảo đảm chất lượng và chủ động chuẩn bị sách giáo khoa thông qua việc chỉ đạo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (do Bộ GD&ĐT làm chủ sở hữu nhà nước) thực hiện việc biên soạn, xuất bản, in, phát hành một bộ sách giáo khoa đầy đủ các môn học, hoạt động giáo dục theo Kế hoạch sản xuất kinh doanh giai đoạn 2018-2022 đã được phê duyệt.
Cách làm này vẫn bảo đảm đủ SGK, đảm bảo tiêu chuẩn, chất lượng để chủ động triển khai chương trình mới, đồng thời khuyến khích phát triển xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa theo chủ trương của Quốc hội.
Căn cứ vào tình hình đã nêu, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép tiếp tục thực hiện xã hội hóa biên soạn SGK và trường hợp đã có ít nhất 1 bộ sách bảo đảm chất lượng được Bộ GD&ĐT phê duyệt thì Bộ không tổ chức biên soạn một bộ sách (sử dụng ngân sách nhà nước) nữa.
Đối với khoản kinh phí 16 triệu USD (vốn vay Ngân hàng Thế giới và 1 triệu USD vốn đối ứng) dự kiến để biên soạn SGK, hiện vẫn trong tài khoản của Ngân hàng Thế giới, Bộ GD&ĐT sẽ phối hợp cùng các Bộ có liên quan đề xuất phương án sử dụng đúng quy định của pháp luật, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả.
