Thu hồi tác phẩm giải nhất mỹ thuật ở Cần Thơ vì nghi sao chép ý tưởng, tác giả nói gì?

TPO - Một tác phẩm tranh lụa đạt giải nhất cuộc thi mỹ thuật năm 2019 do Hội Mỹ thuật TP Cần Thơ tổ chức bị thu hồi do nghi ‘vay mượn, sao chép’ từ bức ảnh chụp của người khác. Tuy nhiên, tác giả không thừa nhận và gửi đơn ra tòa.

Hội Mỹ thuật TP Cần Thơ vừa có quyết định thu hồi giải Nhất cuộc thi truyền thống mỹ thuật TP Cần Thơ năm 2019 đối với tác phẩm “Ngày thơ” của tác giả Võ Thị Xuân Ca (giáo viên một trường tiểu học trên địa bàn quận Ninh Kiều), bao gồm bằng chứng nhận và tiền thưởng 8.940.000 đồng.  

Theo nguồn tin của Tiền Phong, tác phẩm trên thuộc thể loại tranh lụa, tham gia cuộc thi và được trao giải hồi cuối năm 2019. Tuy nhiên, sang đầu năm 2020, một họa sĩ là hội viên Hội Mỹ thuật TP Cần Thơ bất ngờ phát hiện ra tác phẩm này có nhiều nét giống với bức ảnh hai em bé tắm cùng chiếc lu chứa nước do tác giả người Pháp tên là Jack Garofalo chụp ở Sài Gòn năm 1961.   

Người phát hiện đã báo cáo với Hội Mỹ thuật TP Cần Thơ, sau đó đơn vị này gửi công văn đến Hội Mỹ thuật Việt Nam (HMTVN). Trong công văn phản hồi ngày 17/3/2020, Ban Kiểm tra HMTVN nhất trí với việc thu hồi giải thưởng nói trên.    

Theo HMTVN, tác phẩm tranh lụa đạt giải Nhất cuộc thi của tác giả Xuân Ca có hình tượng chính (bố cục hai em bé, vị trí hình lu nước phía sau) giống ảnh chụp đến 90%. Tác giả đã lấy ý tưởng, hình tượng nhân vật của ảnh, chỉ thêm một vài chi tiết nhưng không thay đổi bố cục chung.
Thu hồi tác phẩm giải nhất mỹ thuật ở Cần Thơ vì nghi sao chép ý tưởng, tác giả nói gì? ảnh 1 Bức ảnh của tác giả người Pháp chụp năm 1961.

“Sự vi phạm bản quyền là rõ ràng trong việc sao chép ảnh của tác giả người nước ngoài để thực hiện tác phẩm. Ban Kiểm tra Trung ương HMTVN nhận thấy rằng tác giả là người lười suy nghĩ, sao chép ảnh tác phẩm của người khác để thể hiện tác phẩm tranh lụa của mình, nhưng không chịu thừa nhận sai phạm, không tiếp thu ý kiến của Ban giám khảo và Ban tổ chức cuộc thi là không thực hiện đúng với Luật Bản quyền.” – văn bản của HMTVN viết.

Họa sĩ Ca Lê Thắng – Phó Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật hội họa (HMTVN), Trưởng Ban giám khảo cuộc thi cho biết, Hội đồng đánh giá tác phẩm “Ngày thơ” có nội dung lành mạnh, sử dụng chất liệu lụa tốt, bố cục chặt chẽ và đơn giản, đạt hầu hết các tiêu chí của cuộc thi.

Nhưng, Ban tổ chức sau này phát hiện tác giả đã lấy tư liệu, hình ảnh và ý tưởng bức ảnh chụp của một tác giả nước ngoài. Tác giả không chép nguyên xi bức ảnh mà chọn lựa, bố cục lại, thay đổi một số chi tiết của hai nhân vật, màu sắc… Tuy nhiên, về ý tưởng, hình ảnh, không khí tác phẩm vẫn dựa vào tinh thần của tác phẩm nhiếp ảnh.

Theo ông Thắng, đáng lẽ khi dự thi tác giả Xuân Ca phải nói rõ nguồn tư liệu lấy ở đâu, ý tưởng lấy ở đâu… Do đó, tác phẩm “Ngày thơ” đã vi phạm bản quyền tác phẩm của nhiếp ảnh gia nước ngoài. “Việc này dẫn đến nhiều hệ lụy và hậu quả không tốt. Căn cứ Luật Bản quyền, đạo đức nghệ sĩ, tiêu chí cuộc thi thì tác giả Xuân Ca đã vi phạm. Đề nghị Ban tổ chức cuộc thi rút lại giải Nhất của tác phẩm” – ông Thắng đề nghị.     

Cùng nhận xét, ông Lê Xuân Chiểu (thành viên Hội đồng giám khảo cuộc thi) cho rằng, tác phẩm đã vi phạm vào việc sao chép lại hình ảnh từ bố cục đến ý tưởng. “Rất tiếc là Hội đồng không thể phát hiện ra những sao chép trong khi chấm giải… Tuy vậy, vì tác giả chưa nắm chắc về Luật Bản quyền và cũng không cố ý trong việc sao chép. Tôi đề nghị Ban tổ chức thu hồi giải thưởng và cảnh cáo để tác giả hiểu ra” – ông Chiểu cho biết.

Thu hồi tác phẩm giải nhất mỹ thuật ở Cần Thơ vì nghi sao chép ý tưởng, tác giả nói gì? ảnh 2 Tác phẩm tranh lụa "Ngày thơ" của tác giả Võ Thị Xuân Ca.

Tác giả nói gì?

Trao đổi qua điện thoại với PV Tiền phong, tác giả của tác phẩm “Ngày thơ” là bà Võ Thị Xuân Ca cho biết đã gửi đơn đến TAND TP Cần Thơ và tòa đã thụ lý, đang đợi tòa giải quyết. Theo bà Ca, nếu vi phạm tác quyền thì phải có Cục Sở hữu trí tuệ hay Bộ VH-TT&DL xác định, còn ở đây Ban tổ chức làm theo cảm quan thì không thuyết phục.

“Vì tôi không phải là hội viên nên không có cơ quan nào đứng ra bảo vệ, nói bằng lời thì Ban tổ chức không chấp nhận. Tôi đưa ra những bằng chứng còn bên hội chỉ nói theo cảm quan. Bức ảnh đó chụp từ năm 1961, mà nói tôi vi phạm tác quyền là tôi không chịu. Tôi không lấy hoàn toàn bản nét từ bức ảnh đó để vẽ nên không vi phạm tác quyền, tôi vẽ bằng bút pháp, bằng cảm xúc riêng của tôi thì không gọi là vi phạm tác quyền, tôi chỉ cảm xúc từ bức ảnh đó để vẽ…” – bà Ca phân trần.

“Tôi chấp nhận trả giải với điều kiện Ban tổ chức phải xin lỗi tôi trên báo chí. Ban tổ chức, Hội đồng giám khảo bao nhiêu người mà nói sơ suất, như vậy có lỗi hay không? Mà ảnh này không có ai đứng ra kiện. Nếu biết rắc rối như thế này thì nói thiệt tôi không thèm thi. Đây là cuộc chơi, chơi cho vui và yêu nghề thôi chứ không nghĩ là rắc rối như thế này.” – tác giả bức tranh “Ngày thơ” nói thêm.

MỚI - NÓNG
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
Chu Thanh Huyền đeo vàng trĩu cổ
TPO - Trong ngày trọng đại, Chu Thanh Huyền và Quang Hải được gia đình nhà gái và nhà trai trao tặng nhiều quà cưới. Theo ghi nhận, cặp đôi nhận được những món quà giá trị từ gia đình 2 bên gồm nhiều kiềng vàng và nhẫn.