Vấn đề này được Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga, chủ tọa phiên giải trình nêu ra cho Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể, khi phần giải trình trước đó ông không đề cập đến vấn đề này.
Về thu phí tự động không dừng, ông Thể cho biết, hiện Bộ GTVT đang thực hiện quyết định 07 của Thủ tướng Chính phủ. Trong giai đoạn 1, năm 2018 tất cả các trạm thu phí trên quốc lộ 1 và đường HCM qua Tây Nguyên phải thu phí tự động không dừng. Sang giai đoạn 2, đến cuối năm 2019, tất cả trạm thu phí trên hệ thống đường quốc gia phải thực hiện thu phí tự động không dừng.
Theo tư lệnh ngành giao thông, hiện Bộ GTVT quản lý hơn 60 trạm thu phí BOT. Giai đoạn 1, Bộ phải thực hiện khoảng 40 trạm, đến cuối 2018 đã thực hiện cơ bản, chỉ còn 8 trạm BOT chưa triển khai kịp. Như vậy đã có hơn 30 trạm thực hiện thu phí không dừng.
Ông Thể khẳng định, đến cuối năm 2019 này, tất cả các trạm thu phí BOT sẽ áp dụng, qua đó tất cả các phương tiện đi qua trạm thu phí phải dùng thẻ để qua trạm. “Bộ hi vọng cuối 2019 mới thực hiện đồng bộ thu phí tự động không dừng trên phạm vi cả nước. Hiện trên 30 trạm đã thực hiện, nhưng do số phương tiện mua thẻ nhiều nơi không có, nên có trạm có 10 làn thì thu phí không dừng 4-6 làn để tránh ách tắc giao thông”, ông Thể cho hay.
Cũng theo Bộ trưởng Thể, vào ngày mai 7/3, Bộ sẽ tổ chức họp để kiểm điểm về việc thực hiện trạm thu phí không dừng. Ông cũng cho biết, tháng nào Bộ cũng họp để đẩy nhanh tiến độ, tháo gỡ khó khăn.
Kỳ vọng các địa phương phối hợp tốt để triển khai chủ trương thu phí tự động không dừng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng mong muốn các trạm vừa có làn thu phí không dừng, vừa có những làn thu phí thủ công để thu những trường hợp đặt biệt như xe nước ngoài, những hộ mới mua xe.
“Về lâu dài, sẽ tổ chức thu phí tự động không dừng hết toàn bộ, nhưng cần thời gian để những người mới mua xe đăng ký, dán thẻ”, ông Thể cho hay.
Trước đó ít phút, vào đầu phiên giải trình, nhóm nghiên cứu của Uỷ ban Tư pháp đề nghị Bộ GTVT giải trình về một số hoạt động thanh tra, kiểm tra chưa được triển khai thường xuyên, chưa chọn đúng, trúng vấn đề bất cập trong thực tiễn để thanh tra, kiểm tra định kỳ, đột xuất nên hiệu quả chưa cao.
Nhóm nghiên cứu dẫn dụ, công tác kiểm tra việc thu phí trạm thu phí Dầu Giây chỉ được thực hiện sau khi xảy ra vụ cướp tại trạm này và dư luận hoài nghi về tính chính xác của số tiền thu phí hàng ngày. Nhiều vi phạm chỉ được tiến hành thanh tra sau khi đã xảy ra tai nạn giao thông hoặc báo chí, dư luận phản ánh.
Nhóm nghiên cứu của Uỷ ban Tư pháp cũng đề nghị Bộ GTVT giải trình về tình trạng nhiều công trình giao thông có tình trạng xây dựng thì lâu, xuống cấp thì nhanh, thậm chí vừa đưa vào sử dụng đã xảy ra hiện tượng sụt lún, ổ gà... tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, phải sửa chữa, khắc phục, điển hình nhất là dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi.
Đáng lưu ý là tình trạng một số trạm thu phí BOT có dấu hiệu đặt tại vị trí không hợp lý, gây bức xúc trong dư luận, thậm chí một số nơi người tham gia giao thông đã tụ tập tại các trạm thu phí BOT, sử dụng tiền có mệnh giá nhỏ để nộp phí, gây ùn tắc giao thông nghiêm trọng. Trong khi đó, quyết định về việc thu phí điện tử tự động không dừng, ban hành từ năm 2017 nhưng đến nay chưa được triển khai theo đúng lộ trình.
Theo Quyết định 07 của Thủ tướng Chính phủ, đối với các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên: chậm nhất đến ngày 31/12/2018 nhà đầu tư phải bàn giao toàn bộ các trạm thu phí sử dụng đồng bộ đang vận hành cho nhà cung cấp dịch vụ thu phí để thực hiện việc thu theo hình thức điện tử tự động không dừng.
